Rijeka

Rijeka
Herb	Flaga
Państwo	Chorwacja
Żupania	primorsko-gorska
Miasto	Rijeka
Burmistrz	Marko Filipović
Powierzchnia	44 km²
Wysokość	0 m n.p.m.
Populacja (2021); • liczba ludności; • gęstość	; 108 622; 2926 os./km²
Nr kierunkowy	051
Kod pocztowy	51 000
Tablice rejestracyjne	RI
Podział miasta	7 dzielnic
	Położenie na mapie żupanii primorsko-gorskiej Rijeka
	Położenie na mapie Chorwacji Rijeka
	45°19′N 14°25′E/45,316667 14,416667
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Ten artykuł od 2012-05 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.

Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Rijeka (wł. Fiume, niem. St. Veit am Flaum, także Pflaum) – miasto w północno-zachodniej Chorwacji, stolica żupanii primorsko-gorskiej, siedziba miasta Rijeka. Leży nad Zatoką Rijecką Morza Adriatyckiego, na wzgórzach u podnóża masywu Risnjak. W 2021 roku liczyło 108 622 mieszkańców^[1].

Ośrodek przemysłowy kraju i największy chorwacki port handlowy (m.in. dowóz ropy naftowej), rybacki i tranzytowy. Rozwinięty przemysł stoczniowy, maszynowy, chemiczny, papierniczy, materiałów budowlanych, włókienniczy oraz spożywczy^[2]. Znajduje się tu rafineria ropy naftowej z rurociągiem naftowym do rafinerii w Sisaku oraz port lotniczy.

Ośrodek naukowy – szkoły wyższe (m.in. Uniwersytet w Rijece) i instytuty naukowo-badawcze oraz kulturalny – ośrodki turystyczne, muzea.

W 2020 roku Rijeka była Europejską Stolicą Kultury^[3]^[4].

Demografia

Historia

Największe znaczenie i świetność miasto przeżywało w średniowieczu – dogodne położenie sprzyjało bogaceniu się na handlu, wysokie mury chroniły przed najeźdźcami. Rijeka należała początkowo do Chorwacji, następnie przeszła we władanie węgierskie, a w XV wieku pod rządy Habsburgów. W 1723 proklamowana „wolnym portem”. W XIX wieku rozwój gospodarczy; od 1870 jednostka administracyjna (podlegająca bezpośrednio pod jurysdykcje Budapesztu) wchodząca w skład Krajów Korony Świętego Stefana – węgierskiej części dualistycznych Austro-Węgier.

Początkowo po I wojnie światowej miasto stało się przedmiotem sporów pomiędzy Włochami a nowo powstałym Królestwem Serbów, Chorwatów i Słoweńców. W czasie negocjacji dotyczących przyszłości Rijeki miasto zajął włoski awanturnik Gabriele d’Annunzio (1919) i proklamował objęcie władzy na tym obszarze (Regencja Carnaro).

W 1920 Włochy oraz Królestwo SHS porozumiały się i powstało Wolne Miasto Fiume, jednak w 1924 uległo ono podziałowi – większość terytorium i samo miasto zostało przyłączone do Królestwa Włoch. Granica pomiędzy Rijeką a miejscowością Sušak biegła jak dawna granica pomiędzy terytorium Rijeki i Królestwem Chorwacji (autonomicznym regionem w węgierskiej części Austro-Węgier).

Po II wojnie światowej w 1947 miasto zostało przyłączone do Jugosławii.

Zabytki

średniowieczny kościół NMP (przebudowany w stylu barokowym)
klasztor Augustianów z barokowym kościołem Św. Hieronima
ratusz (XV wiek, XIX wiek)
katedra Św. Wita (XVII wiek, XVIII wiek)
cerkiew św. Mikołaja (XVIII wiek)
wieża miejska (XV wiek, XVIII wiek)
liczne budowle użyteczności publicznej z XIX wieku i początku XX wieku

Miasta partnerskie

Ludzie związani z Rijeką

Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie związani z Rijeką.

Przypisy

↑ City of Rijeka, [w:] urbact.eu [online] [dostęp 2023-07-29] (ang.).
↑ Rijeka, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-08-08] .
↑ Rijeka će biti Europska prijestolnica kulture 2020.. hrt.hr, 2016-03-29. [dostęp 2016-08-02]. (chorw.).
↑ Rijeka to be European Capital of Culture in Croatia in 2020. ec.europa.eu, 2016-03-29. [dostęp 2016-08-02]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Strona internetowa miasta jako Europejskiej Stolicy Kultury (chorw. • ang.)

[1] City of Rijeka, [w:] urbact.eu [online] [dostęp 2023-07-29] (ang.).

[PWN-2] Rijeka, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-08-08] .

[Rijeka_će_biti_Europska_prijestolnica-3] Rijeka će biti Europska prijestolnica kulture 2020.. hrt.hr, 2016-03-29. [dostęp 2016-08-02]. (chorw.).

[Rijeka_to_be_European_Capital-4] Rijeka to be European Capital of Culture in Croatia in 2020. ec.europa.eu, 2016-03-29. [dostęp 2016-08-02]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]