Robert Redford

Robert Redford
	; Robert Redford (1971)
Imię i nazwisko	Charles Robert Redford Jr
Data i miejsce urodzenia	18 sierpnia 1936 ; Santa Monica
Zawód	aktor, reżyser, producent filmowy
Współmałżonek	Lola Van Wagenen; (1958–1985; rozwód); Sibylle Szaggars; (od 2009)
Lata aktywności	1959–2018
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Charles Robert Redford Jr.^[1]^[2] (ur. 18 sierpnia 1936^[3] w Santa Monica^[4]) – amerykański aktor, reżyser i producent filmowy^[5].

Życiorys

Wczesne lata

Urodził się w Santa Monica jako jedyny syn Charlesa Roberta Redforda, księgowego, który pracował dla Standard Oil, i Marthy Hart, która zmarła w 1955 roku^[6], gdy Robert kończył szkołę średnią Van Nuys High School w Los Angeles^[7]. Z powodu pijaństwa stracił swoje stypendium sportowe za grę w baseball, przyznane przez University of Colorado^[8]. Uczył się malarstwa w The Pratt Institute of Art oraz uczęszczał do American Academy of Dramatic Arts w Nowym Jorku.

Kariera

Podczas nauki wystąpił w broadwayowskiej sztuce Tall Story (1959). W latach 1961–62 grał główną rolę w spektaklach: Niedziela w Nowym Jorku (Sunday in New York) i Boso w parku (Barefoot in the Park) Neila Simona^[9]. Pojawił się potem na małym ekranie w jednym z odcinków serialu telewizyjnego ABC Maverick (1960) z Jamesem Garnerem i Ratownictwo 8 (Rescue 8, 1960), a następnie zadebiutował na dużym ekranie jako baseballista w komedii sportowej Joshuy Logana Duby smalone (Tall Story, 1960) u boku Anthony’ego Perkinsa i Jane Fondy. Potem znalazł się w obsadzie filmu wojennego War Hunt (1962) o wojnie w Korei z udziałem Johna Saxona, Sydneya Pollacka i Toma Skerritta.

Po roli prawnika w filmie Boso w parku (Barefoot in the Park, 1967) zaczęto go nazywać złotym chłopcem z Kalifornii. Zdobył uznanie widzów i stał się jedną z największych gwiazd Hollywoodu dzięki roli Sundance'a Kida w westernie Butch Cassidy i Sundance Kid (Butch Cassidy and Sundance Kid, 1969). Zagrał potem w kilkunastu filmach, które przeszły do historii kina, m.in. Żądło (The Sting, 1973), Wielki Gatsby (The Great Gatsby, 1974), Trzy dni Kondora (Three Days of the Condor, 1975), O jeden most za daleko (A Bridge Too Far, 1977), Urodzony sportowiec (The Natural, 1984) jako gwiazdor baseballu lat 30. XX w.^[10], czy Pożegnanie z Afryką (Out of Africa, 1985).

Jako reżyser zadebiutował w 1980 roku filmem Zwyczajni ludzie (Ordinary People), za który został uhonorowany Oscarem i Złotym Globem.

Założył i był właścicielem ośrodka narciarskiego Sundance Resort (nazwanego tak od jednej z jego ról – Sundance Kida), gdzie utworzył Sundance Institute i gdzie corocznie organizowany jest Sundance Film Festival, największy i najbardziej uznany festiwal promujący kino niezależne^[11].

7 sierpnia 2018 poinformował o zakończeniu kariery aktorskiej^[12].

Życie prywatne

Robert Redford, 1967

12 września 1958 w Las Vegas poślubił Lolę Van Wagenen (ur. 1940), która urodziła czwórkę dzieci: syna Scotta Anthony’ego (ur. 1 września 1959, zm. 17 listopada 1959 – nagła śmierć łóżeczkowa), córkę Shaunę Jean (ur. 15 listopada 1960), syna Davida Jamesa „Jamiego” (ur. 15 maja 1962, zm. 17 października 2020 z powodu nowotworu wątroby^[13]) i córkę Amy Hart (ur. 22 października 1970). W 1985 Lola i Robert Redford rozwiedli się^[14].

Spotykał się z brazylijską aktorką Sônią Bragą (1988), projektantką kostiumów Kathy O’Rear (1990-1995), która pracowała przy jego filmach – Rzeka wspomnień (A River Runs Through It, 1992) i Quiz Show (1994), i szwedzką aktorką Leną Olin (1990-1991). W 1999 roku romansował z niemiecką malarką Sibylle Szaggars, a 10 lat później, w 2009 ożenił się z nią^[15].

Nagrody

1961: Theater World Award: za rolę w spektaklu Niedziela w Nowym Jorku (Sunday in New York)
1965: Złoty Glob: Najbardziej Obiecujący Gwiazdor; za rolę Inside Daisy Clover (1965)
1974: Złoty Glob: Światowy Gwiazdor Filmowy
1976: Złoty Glob: Światowy Gwiazdor Filmowy
1977: Złoty Glob: Światowy Gwiazdor Filmowy
1980: Amerykańska Nagroda Reżyserów Ekranowych (Directors Guild of America Award): Najlepszy reżyser filmu Zwyczajni ludzie (Ordinary People)
1980: National Board of Review Award: Najlepszy reżyser filmu Zwyczajni ludzie (Ordinary People)
1981: Oscar: Najlepszy reżyser filmu Zwyczajni ludzie (Ordinary People)
1981: Złoty Glob: Najlepszy reżyser filmu Zwyczajni ludzie (Ordinary People)
1994: Nagroda Cecila B DeMille 1994: New York Film Critics Circle Award: Best Picture, Quiz Show
1995: Screen Actors Guild Lifetime Achievement Award

Odznaczenia

Filmografia

obsada aktorska

Rok	Tytuł	Rola	Reżyser	Uwagi
1960	Maverick (serial TV)	Jimmy Coleman		odc. 76: „Iron Hand”
	Rescue 8 (serial TV)	Danny Tilford		odc. 67: „Breakdown”
	The Deputy (serial TV)	Burt Johnson		odc. 31: „The Last Gunfight”
	Playhouse 90	Pułkownik Lott		odc. 134: „In the Presence of Mine Enemies”
	Tate (serial TV)	John Torsett		odc. 3: „The Bounty Hunter”
	Tate (serial TV)	Tad Dundee		odc. 8: „Comanche Scalps”
	Moment of Fear	Obcy		odc. 1: „The Golden Deed”
	Perry Mason (serial TV)	Dick Hart		odc. 96: „The Case of the Treacherous Toupee”
	The Iceman Cometh	Don Parritt		TV
	Duby smalone (Tall Story)	baseballista	Joshua Logan
1961	Route 66 (serial TV)	Janosh		odc. 35: „First-Class Mouliak”
	Whispering Smith (serial TV)	Johnny		odc. 2: „The Grudge”
	Naked City (serial TV)	Baldwin Larne		odc. 60: „Tombstone for a Derelict”
1962	The Twilight Zone (serial TV)	Harold Beldon		odc. 81: „Nothing in the Dark”
1962	War Hunt	szeregowiec Roy Loomis	Denis Sanders
1963	Nietykalni (The Untouchables, serial TV)	Jack Parker		odc. 103: „Snowball”
1963	The Virginian	Matthew Cordell		odc. 34 (2.4): „A Killer in Town”
1965	Ciemna strona sławy (Inside Daisy Clover)	Wade Lewis	Robert Mulligan
1965	Sytuacja beznadziejna... ale niezbyt poważna (Situation Hopeless ... But Not Serious)	Kapitan Hank Wilson	Gottfried Reinhardt
1966	Przeznaczone do likwidacji (This Property Is Condemned)	Owen Legate	Sydney Pollack
1966	Obława (The Chase)	Charlie 'Bubber' Reeves	Arthur Penn
1967	Boso w parku (Barefoot in the Park)	Paul Bratter	Gene Saks
1969	Butch Cassidy i Sundance Kid (Butch Cassidy and the Sundance Kid)	Harry Longabaugh / The Sundance Kid	George Roy Hill
	Był tu Willie Boy (Tell Them Willie Boy Is Here)	Zastępca szeryfa Christopher 'Coop' Cooper	Abraham Polonsky
	Szaleńczy zjazd (Downhill Racer)	David Chappellet	Michael Ritchie
1970	Mały Fauss i duży Halsy (Little Fauss and Big Halsy)	Halsy Knox	Sidney J. Furie
1972	Jeremiah Johnson	Jeremiah Johnson	Sydney Pollack
	Kandydat (The Candidate)	Bill McKay	Michael Ritchie
	Diamentowa gorączka (The Hot Rock)	John Archibald Dortmunder	Peter Yates
1973	Żądło (The Sting)	Johnny Hooker	George Roy Hill
1973	Tacy byliśmy (The Way We Were)	Hubbell Gardiner	Sydney Pollack
1974	Wielki Gatsby (The Great Gatsby)	Jay Gatsby	Jack Clayton
1975	Trzy dni Kondora (Three Days of the Condor)	Joseph Turner/Kondor	Sydney Pollack
1975	Wielki Waldo Pepper (The Great Waldo Pepper)	Waldo Pepper	George Roy Hill
1976	Wszyscy ludzie prezydenta (All the President’s Men)	Bob Woodward	Alan J. Pakula
1977	O jeden most za daleko (A Bridge Too Far)	Major Julian Cook	Richard Attenborough
1979	Elektryczny jeździec (The Electric Horseman)	Norman 'Sonny' Steele	Sydney Pollack
1980	Więzień Brubaker (Brubaker)	Henry Brubaker	Stuart Rosenberg
1984	Urodzony sportowiec (The Natural)	Roy Hobbs	Barry Levinson
1985	Pożegnanie z Afryką (Out of Africa)	Denys Finch Hatton	Sydney Pollack
1986	Orły Temidy (Legal Eagles)	Tom Logan	Ivan Reitman
1990	Hawana (Havana)	Jack Weil	Sydney Pollack
1992	Sneakers	Martin „Marty” Bishop	Phil Alden Robinson
1992	Incydent w Oglala (Incident at Oglala)	Narrator	Michael Apted
1993	Niemoralna propozycja (Indecent Proposal)	John Gage	Adrian Lyne
1993	Klasa amerykańska (La Classe américaine)	Steven	Michel Hazanavicius, Dominique Mézerette
1996	Namiętności (Up Close & Personal)	Warren Justice	Jon Avnet
1998	Zaklinacz koni (The Horse Whisperer)	Tom Booker	Robert Redford	także producent i reżyser
2001	Ostatni bastion (The Last Castle)	Pułkownik generał Eugene Irwin	Rod Lurie
2001	Zawód: Szpieg (Spy Game)	Nathan D. Muir	Tony Scott
2004	Rozrachunek (The Clearing)	Wayne Hayes	Pieter Jan Brugge
2005	Niedokończone życie (An Unfinished Life)	Einar Gilkyson	Lasse Hallström
2006	Pajęczyna Charlotty (Charlotte's Web)	Koń Ike (głos)	Gary Winick
2007	Ukryta strategia (Lions for Lambs)	Dr Stephen Malley	Robert Redford	także producent i reżyser
2012	Reguła milczenia (The Company You Keep)	Jim Grant/Nick Sloan	Robert Redford	także producent i reżyser
2013	Wszystko stracone (All Is Lost)	żeglarz	J.C. Chandor
2014	Kapitan Ameryka: Zimowy żołnierz (Captain America: The Winter Soldier)	Alexander Pierce	Anthony i Joe Russo
2015	A Walk in the Woods	Bill Bryson	Ken Kwapis
2015	Niewygodna prawda (Truth)	Dan Rather	James Vanderbilt
2016	Mój przyjaciel smok (Pete’s Dragon)	Tato Grace	David Lowery
2017	Odkrycie	Thomas Harbor	Charlie McDowell
2017	Nasze noce	Louis Waters	Ritesh Batra
2018	Gentleman z rewolwerem (The Old Man & the Gun)	Forrest Tucker	David Lowery

reżyser

Przypisy

↑ Robert Redford Actor, Director, Producer. TVGuide.com. [dostęp 2016-05-20]. (ang.).
↑ Robert Redford. FILMSTARTS.de. [dostęp 2016-05-20]. (niem.).
↑ Overview for Robert Redford. TCM.com. [dostęp 2016-05-20]. (ang.).
↑ Robert Redford. Rotten Tomatoes. [dostęp 2016-05-20]. (ang.).
↑ Robert Redford – Actor. CineMagia.ro. [dostęp 2016-05-20]. (rum.).
↑ Robert Redford. TV.com. [dostęp 2016-05-20]. (ang.).
↑ Robert Redford. Listal. [dostęp 2016-05-20]. (ang.).
↑ Robert Redford. Starpulse.com. [dostęp 2016-05-20]. (ang.).
↑ Robert Redford. MYmovies. [dostęp 2016-05-20]. (wł.).
↑ Baseball’s Naturals: There Goes Yet Another Roy Hobbs. NYTimes.com. [dostęp 2016-05-20]. (ang.).
↑ Robert Redford. Osobnosti.cz. [dostęp 2016-05-20]. (cz.).
↑ Czołowy amant, szpieg i rewolwerowiec Hollywood przechodzi na emeryturę. tvn24.pl. [dostęp 2018-08-07].
↑ "Ból po stracie dziecka jest niezmierzony". Nie żyje Jamie Redford [online], TVN24 [dostęp 2020-11-08] (pol.).
↑ Redford: Barefoot in Lotus Land. The New York Times. [dostęp 2016-05-20]. (ang.).
↑ Who is Robert Redford dating?. Famous Hookups. [dostęp 2016-05-20]. (ang.).
↑ Piękny gest Obamy na koniec kadencji. Medale Wolności dla Michaela Jordana, Roberta De Niro, Diany Ross i.... gazeta.pl, 2016-11-23. [dostęp 2016-11-23].

Bibliografia

Robert Redford. T. 1: Kolekcja Alfred Hitchcock Przedstawia. Poznań: Oxford Educational Sp. z o.o., kwiecień 2009, s. 13-14. ISBN 978-83-252-0462-4.
Robert Redford w bazie IMDb (ang.)
Robert Redford w bazie Filmweb
Robert Redford w bazie Notable Names Database (ang.)

[1] Robert Redford Actor, Director, Producer. TVGuide.com. [dostęp 2016-05-20]. (ang.).

[2] Robert Redford. FILMSTARTS.de. [dostęp 2016-05-20]. (niem.).

[3] Overview for Robert Redford. TCM.com. [dostęp 2016-05-20]. (ang.).

[4] Robert Redford. Rotten Tomatoes. [dostęp 2016-05-20]. (ang.).

[5] Robert Redford – Actor. CineMagia.ro. [dostęp 2016-05-20]. (rum.).

[6] Robert Redford. TV.com. [dostęp 2016-05-20]. (ang.).

[7] Robert Redford. Listal. [dostęp 2016-05-20]. (ang.).

[8] Robert Redford. Starpulse.com. [dostęp 2016-05-20]. (ang.).

[9] Robert Redford. MYmovies. [dostęp 2016-05-20]. (wł.).

[10] Baseball’s Naturals: There Goes Yet Another Roy Hobbs. NYTimes.com. [dostęp 2016-05-20]. (ang.).

[11] Robert Redford. Osobnosti.cz. [dostęp 2016-05-20]. (cz.).

[12] Czołowy amant, szpieg i rewolwerowiec Hollywood przechodzi na emeryturę. tvn24.pl. [dostęp 2018-08-07].

[13] "Ból po stracie dziecka jest niezmierzony". Nie żyje Jamie Redford [online], TVN24 [dostęp 2020-11-08] (pol.).

[14] Redford: Barefoot in Lotus Land. The New York Times. [dostęp 2016-05-20]. (ang.).

[15] Who is Robert Redford dating?. Famous Hookups. [dostęp 2016-05-20]. (ang.).

[16] Piękny gest Obamy na koniec kadencji. Medale Wolności dla Michaela Jordana, Roberta De Niro, Diany Ross i.... gazeta.pl, 2016-11-23. [dostęp 2016-11-23].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]