SM Tb XXXIV
SM Tb XXXIV (SM Tb 44) – austro-węgierski torpedowiec z końca XIX wieku, jednostka prototypowa typu Tb XXXIV. Okręt został zwodowany w marcu 1889 roku w niemieckiej stoczni Schichau w Elblągu, po czym wszedł do służby w Kaiserliche und Königliche Kriegsmarine w 1889 roku. W 1910 roku oznaczenie jednostki zmieniono na Tb 44. Okręt został wycofany ze służby w marynarce w 1912 roku, a następnie został przekazany Armii, w której używany był jako tender pod nazwą „Mamula”.
| Klasa | |
|---|---|
| Typ | |
| Historia | |
| Stocznia | |
| Wodowanie |
marzec 1889 |
 K.u.K. Kriegsmarine
| |
| Nazwa |
XXXIV → 44 (od 1910) |
| Wejście do służby |
1889 |
| Wycofanie ze służby |
1912 |
 Austro-Węgry
| |
| Nazwa |
„Mamula” |
| Wejście do służby |
1912 |
| Wycofanie ze służby |
? |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
64 tony |
| Długość | |
| Szerokość |
4,8 m |
| Zanurzenie |
1,9 m |
| Napęd | |
| 1 maszyna parowa 1 kocioł lokomotywowy moc 750 KM, 1 śruba | |
| Prędkość |
20,3 węzła |
| Uzbrojenie | |
| 2 działka kal. 37 mm (2 x I) | |
| Wyrzutnie torpedowe |
2 x 356 mm (2 x I) |
| Załoga |
16 |
Projekt i budowa
edytujSM[a] Tb XXXIV był prototypowym torpedowcem zamówionym w Niemczech; pozostałe pięć jednostek tego typu zbudowano w stoczni Marinearsenal w Poli[1][2].
Okręt został zbudowany w stoczni Schichau w Elblągu[3][4]. Wodowanie odbyło się w marcu 1889 roku[3].
Dane taktyczno-techniczne
edytujOkręt był niewielkim torpedowcem o długości na wodnicy 36,9 metra, szerokości 4,8 metra i zanurzeniu 1,9 metra[3][4]. Wyporność normalna wynosiła 64 tony[3][4]. Okręt napędzany był przez maszynę parową o mocy 750 KM, do której parę dostarczał jeden kocioł lokomotywowy[3][4][b]. Jednośrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 20,3 węzła[3][4][c].
Okręt wyposażony był w dwie wyrzutnie torped kalibru 356 mm: stałą dziobową i obracalną rufową[2][4][d]. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiły dwa pojedyncze działka pokładowe kal. 37 mm SFK L/23 Hotchkiss[3][4].
Służba
edytujTorpedowiec został ukończony i wcielony do służby w Kaiserliche und Königliche Kriegsmarine w 1889 roku[4]. W 1890 roku w marynarce austro-węgierskiej wprowadzono podział torpedowców na klasy, w wyniku którego Tb XXXIV został przyporządkowany do II klasy[5][6]. W 1908 roku z okrętu zdemontowano jedną wyrzutnię torpedową[4]. W kwietniu 1910 roku na podstawie zarządzenia o normalizacji nazw dokonano zmiany oznaczenia jednostki na Tb 44[1][4]. Okręt wycofano ze służby w marynarce w 1912 roku, po czym przekazano Armii[3][7][e]. Jednostka otrzymała nazwę „Mamula” i używana była jako tender w Zatoce Kotorskiej[1][7].
Uwagi
edytuj- ↑ SM – Seiner Majestät [Schiff] – [okręt] Jego Mości.
- ↑ Brassey 1905 ↓, s. 321 podaje, że moc siłowni wynosiła 700 KM.
- ↑ Brassey 1905 ↓, s. 321 podaje, że okręt osiągał prędkość 18 węzłów.
- ↑ Brassey 1905 ↓, s. 321 podaje, że okręt był wyposażony w jedną wyrzutnię torpedową.
- ↑ Gogin 2014 ↓ podaje, że okręt wycofano ze służby w 1911 roku.
Przypisy
edytujBibliografia
edytuj- T.A. Brassey (red.): The Naval Annual, 1905. Portsmouth: J. Griffin and Co., 1905. (ang.).
- Roger Chesneau, Eugene Kolesnik: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1860-1905. London: Conway Maritime Press, 1979. ISBN 978-0-85177-133-5. (ang.).
- Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
- Ivan Gogin: XXXIV torpedo boats (1889-1891). Navypedia. [dostęp 2019-09-08]. (ang.).
- René Greger: Austro-Hungarian Warships of World War I. London: Ian Allan Ltd., 1976. ISBN 0-7110-0623-7. (ang.).
- Andrzej Samek: Flota, której już nie ma. Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, 2012. ISBN 978-83-7242-678-9.