Saturnin Żórawski
Saturnin Benedykt Żórawski, ps. Jerzy Podhorski (ur. 4 sierpnia 1920[1] w Warszawie, zm. 30 września 1977 tamże) – polski aktor i reżyser teatralny.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
4 sierpnia 1920 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
30 września 1977 |
| Zawód |
aktor, reżyser teatralny, dyrektor teatru |
| Lata aktywności |
1934–1976 |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życiorys
edytujUrodził się w rodzinie Władysława, urzędnika państwowego, i Janiny z domu Latek (zm. 1975). W 1938 ukończył Gimnazjum im. Mickiewicza w Warszawie[2]. Karierę aktorską rozpoczął w wieku 14 lat, będąc jeszcze uczniem liceum zagrał w filmie Młody las[3]. W lecie 1934 wystąpił w Teatrze Letnim. W latach 1938–1939 odbył służbę wojskową.
Podczas II wojny światowej, od ok. 1942 występował pod ps. Jerzy Podhorski w jawnych teatrach Maska, Figaro, Dobry Wieczór, Komedia. Po aresztowaniu uwięziony w obozach koncentracyjnych Mauthausen i Flossenburg.
Po zakończeniu wojny aktor i dyrektor Teatru Miejskiego w Świdnicy. W 1948 powrócił do Warszawy, grał w teatrach: Syrena, Nowej Warszawy, Polskim, Satyryków, Młodej Warszawy, Klasycznym, Komedia i Współczesnym. Współtwórca kabaretu Iluzjon. Od 1949 brał udział w słuchowiskach Teatru Polskiego Radia.
Najbardziej znany z roli służącego w Pożegnaniach, Fahrenwirsta w ostatnim odcinku Stawki większej niż życie i ministra Zawodnego w 40-latku. W niektórych filmach użyto formy nazwiska: Żurawski.
Był mężem Elżbiety Heleny z Konopnickich.
Zmarł w Warszawie, pochowany 5 października 1977 na cmentarzu Bródnowskim (kwatera 5B-2-24)[4].
Filmografia
edytuj- Młody las (1934) – Jurek, brat Stefana
- Dzień wielkiej przygody (1935)
- Król Maciuś I (1957) – poseł króla Starego
- Pożegnania (1958) – Feliks, lokaj hrabiny Róży
- Ostrożnie Yeti (1960) – „Garbaty Józio”, szef gangsterów
- Powrót (1960) – Aleksander Wolski
- Podziemny front (1965) − tajniak pod kasynem (odc. 1)
- Trzy kroki po ziemi (1965) − klient mecenasa
- Zawsze w niedzielę (1965) − Maniewski, współpracownik prezesa
- Marysia i Napoleon (1966) – Louis Constant Wairy, lokaj Bonapartego
- Stawka większa niż życie (1968) – Otto Fahrenwirst (odc. 18)
- Czterej pancerni i pies (1970) – Francuz (odc. 18)
- Twarz anioła (1970) – komendant obozu
- 150 na godzinę (1971) – mecenas, znajomy pani Aldony
- Zniszczyć pirata (1972) – członek aeroklubu
- Czarne chmury (1973) – Von Rode, wysłannik elektora (odc. 5, 6)
- Wielka miłość Balzaka (1973) – komornik
- 40-latek (1974–1975) – wiceminister Zawodny (odc. 3, 6, 13)
- Motylem jestem, czyli romans 40-latka (1976) – wiceminister Stanisław Zawodny
- Polskie drogi (1976) – major Linowski (odc. 2)
- Człowiek i cień (1956) – Cień
- Syzyf i śmierć (1956) – Śmierć
- Błędne koło (1958)
- Róża podwórza (1958)
- Skrzydlaty osioł (1958) – Greenley
- Jubileusz (1961)
- Wierny Robot (1961) – Robot
- Pantofelki z krokodyla (1964) – inspektor Pubs
- Stawka większa niż życie (1965) – Grzesiak (odc. E-19 działa)
- Przyznaję się do winy (1966) – agent
- Szwejk na tyłach (1966)
- Pajęczyna (1967) – Kaligula
- Kłamstwo (1969) – inspektor Mignon
- Przez samochód, kobietę i psa (1970)
- Dr Kawka (1971) – Wionczek
- Grupa Laokoona (1971) – przewodniczący
- Zgubiony list (1971) – Bryndzownesku
- Harry Brent (1972) – Reg Brye
- Ostatnia lekcja (1973) – Olcha
- Śmierć w samochodzie (1973) – dr Zagórzycki
- Małżeństwo Antoniny (1974) – Kroger
- Babbitt (1975) – Hanson
- Karnawał (1976) – Fafuła
- Kot w butach (1976) – Czarodziej
Odznaczenia
edytuj- Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)[6]
- Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego (1967)
Przypisy
edytuj- ↑ Data urodzenia wg aktu zgonu; sam w ankietach i życiorysach podawał m.in. 19 sierpnia 1919.
- ↑ Saturnin Żórawski, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2023-11-22].
- ↑ na podstawie wspomnień uczniów liceum https://doczz.pl/doc/1156723/numer-114-warszawa---grudzie%C5%84-1999-r
- ↑ Cmentarze Bródzieńskie [online], brodnowski.grobonet.com [dostęp 2023-11-22].
- ↑ Saturnin Żórawski w bazie filmpolski.pl
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
Bibliografia
edytuj- Monografia Cmentarz Bródnowski, praca zbiorowa, Urząd Dzielnicy Warszawa-Targówek, Warszawa 2007 s. 86-87, na książce ISBN 978-83-920764-0-0; ISBN 978-83-920764-0-7
Linki zewnętrzne
edytuj- Saturnin Żórawski w bazie IMDb (ang.)
- Saturnin Żórawski w bazie Filmweb
- Saturnin Żórawski w bazie filmpolski.pl
- Saturnin Żórawski, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-09].
- Saturnin Żórawski na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”
- Saturnin Żórawski na zdjęciach w bibliotece Polona