Sint Maarten (wyspa)

Sint Maarten
*Saint-Martin*
	; zdjęcie satelitarne wyspy
Kontynent	Ameryka Północna
Państwo	Sint Maarten; Saint-Martin
Akwen	Ocean Atlantycki; Morze Karaibskie
Archipelag	Małe Antyle
Powierzchnia	87 km²
Populacja (2009); • liczba ludności; • gęstość	; około 78 tys.; 896,55 os./km²
	Położenie na mapie Oceanu Atlantyckiego Sint Maarten
	18°04′N 63°03′W/18,066667 -63,050000
	Multimedia w Wikimedia Commons

Sint Maarten (fr. Saint-Martin; niderl. Sint Maarten) – wyspa leżąca na Karaibach. Wchodzi w skład Archipelagu Małych Antyli (Wyspy Nawietrzne). Powierzchnia wyspy wynosi 87 km²^[1]. Południowa część wyspy od 2010 stanowi terytorium autonomiczne Holandii, północna część należy do Francji jako jej wspólnota zamorska. Łącznie, oba terytoria są znane jako „St.-Martin / St. Maarten”, „St. Martins”, albo po prostu „SXM” (SXM jest identyfikatorem IATA portu lotniczego Princess Juliana (TNCM), głównego portu lotniczego wyspy). Wyspa została oficjalnie podzielona 23 marca 1648.

Historia

Krzysztof Kolumb przybył na wyspę 11 listopada 1493 roku. Nazwał ją na cześć Marcina z Tours, którego święto wtedy wypadało. Wyspa kilkukrotnie przechodziła z rąk hiszpańskich w holenderskie i odwrotnie ze względu na jeziora z wodą o dużej zawartości soli, która niegdyś była cennym surowcem. Na wyspie założono plantacje trzciny cukrowej, na których pracowali czarnoskórzy niewolnicy (od których wywodzi się większość współczesnej populacji); straciły na znaczeniu w XIX wieku. Południowa część wyspy w 1826 stała się częścią Holenderskich Indii Zachodnich, a następnie Antyli Holenderskich – holenderskiego terytorium autonomicznego, które przestało istnieć w 2010. Obecnie jest to terytorium zależne Holandii. Północna część wyspy przynależy do Francji. Do 2007 była częścią Gwadelupy; od 2007 stanowi wspólnotę zamorską^[2].

Podział administracyjny

Granica francusko-holenderska wyspy.

Francuska część wyspy obejmuje 53,2 km² i jest zamieszkana przez 35 107 osób (2014)^[3]. Głównym miastem jest Marigot^[1] – 3394 mieszkańców (2014)^[3]. W tej części wyspy znajduje się Port lotniczy L'Esperance^[1]. Holenderska część wyspy obejmuje 34 km², zamieszkane przez 33 609 (2011)^[4]. Głównym miastem jest Philipsburg. Znajduje się tutaj Międzynarodowy Port Lotniczy Juliana^[1]. Granica między tymi dwoma częściami wyspy ma długość 16 km^[5].

Geografia

Osobny artykuł: Geografia Saint-Martin i Sint Maarten.

Powierzchnia wyspy wynosi 87 km²^[1]; długość linii brzegowej 58,9 km^[5]. Najwyższym wzniesieniem jest Pic Paradis (424 m n.p.m.). Rozciągłość południkowa wyspy wynosi około 19 km^[2]^[6]. Wyspa jest wyżynno-górzysta. Cechuje ją dobrze rozwinięta linia brzegowa z zatokami i półwyspami; licznie występują jeziora^[6]. Według klasyfikacji klimatów Köppena na wyspie panuje klimat tropikalny monsunowy; pora sucha trwa od stycznia do kwietnia, pora deszczowa od sierpnia do grudnia^[7]. Roczna suma opadów wynosi około 1140 mm^[2].

W okresie od czerwca do listopada występuje zagrożenie huraganami^[5]. We wrześniu 2017 wyspę nawiedził huragan Irma, podczas którego zniszczeniu uległo 95% wyspy^[8]^[9]. 8 września 2017 zapowiedziano, że do Wysp Nawietrznych zbliża się huragan Jose^[10].

Zobacz też

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Godfrey Baldacchino: The political economy of divided islands : unified geographies, multiple polities. Palgrave Macmillan, 2013. ISBN 978-1-349-43805-1. OCLC 834127780. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Saint Martin, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2017-09-09] (ang.).
↑ ^a ^b Historique des populations légales - Recensement de la population 1968-2014. L’Institut national de la statistique et des études économiques. [dostęp 2017-09-09].
↑ Historical data on Demographics. Department of Statistics. Sint Maarten. [dostęp 2017-09-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-30)].
↑ ^a ^b ^c CIA: CENTRAL AMERICA AND CARIBBEAN :: SINT MAARTEN. The World Factbook. [dostęp 2017-09-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-28)].
↑ ^a ^b Gwadelupa. W: wielu autorów: Wielki Encyklopedyczny Atlas Świata. T. 16. Ameryka Środkowa. warszawa: PWN, 2006, s. 82–83. ISBN 978-83-01-14931-4.
↑ Climate Summaries. Meteorological Department Curaçao, 17 lutego 2013 (archiwum).
↑ Claire Phipps: Irma’s destruction: island by island. 8 września 2017. [dostęp 2017-09-09].
↑ Frances Robles, Kirk Semple & Vivian Yee: Caribbean Devastated as Irma Heads Toward Florida. NY Times, 7 września 2017. [dostęp 2017-09-09].
↑ Anthony Faiola, Lindsey Bever, Andrew deGrandpre & Matea Gold: WorldViews Irma’s destructive path: ‘When you look at the carnage, you ask how anybody at all survived’. Washington Post, 8 września 2017. [dostęp 2017-09-09].

Linki zewnętrzne

[springer-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Godfrey Baldacchino: The political economy of divided islands : unified geographies, multiple polities. Palgrave Macmillan, 2013. ISBN 978-1-349-43805-1. OCLC 834127780. (ang.).

[brit-2] Saint Martin, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2017-09-09] (ang.).

[popfr-3] Historique des populations légales - Recensement de la population 1968-2014. L’Institut national de la statistique et des études économiques. [dostęp 2017-09-09].

[popnl-4] Historical data on Demographics. Department of Statistics. Sint Maarten. [dostęp 2017-09-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-30)].

[cia-5] CIA: CENTRAL AMERICA AND CARIBBEAN :: SINT MAARTEN. The World Factbook. [dostęp 2017-09-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-28)].

[pwn-6] Gwadelupa. W: wielu autorów: Wielki Encyklopedyczny Atlas Świata. T. 16. Ameryka Środkowa. warszawa: PWN, 2006, s. 82–83. ISBN 978-83-01-14931-4.

[klimat-7] Climate Summaries. Meteorological Department Curaçao, 17 lutego 2013 (archiwum).

[irmagua-8] Claire Phipps: Irma’s destruction: island by island. 8 września 2017. [dostęp 2017-09-09].

[irmany-9] Frances Robles, Kirk Semple & Vivian Yee: Caribbean Devastated as Irma Heads Toward Florida. NY Times, 7 września 2017. [dostęp 2017-09-09].

[jose-10] Anthony Faiola, Lindsey Bever, Andrew deGrandpre & Matea Gold: WorldViews Irma’s destructive path: ‘When you look at the carnage, you ask how anybody at all survived’. Washington Post, 8 września 2017. [dostęp 2017-09-09].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]