Sorbona
Sorbona (fr. La Sorbonne) − zespół budynków w Dzielnicy Łacińskiej ( V ) Paryża, powstały jako kolegium na dawnym Uniwersytecie Paryskim, obecnie mieszczący szereg instytucji badawczych i edukacyjnych.
| |
| Data założenia |
1253 |
|---|---|
| Państwo | |
Położenie na mapie Paryża  | |
Położenie na mapie Francji  | |
Położenie na mapie Île-de-France  | |
 48°50′55″N 2°20′36″E/48,848611 2,343333
| |
| Strona internetowa | |
Historia
edytuj.jpeg)
Sorbona powstała w 1253 r. jako jedno z kolegiów Uniwersytetu Paryskiego. Z czasem jednak zaczęto odnosić tę nazwę do całego Uniwersytetu.
Od końca XI w. Paryż stał się jednym z najważniejszych centrów intelektualnych w Europie, przyciągając uczniów i nauczycieli z całej Europy. Stopniowo reguły nauczania i przynależności do społeczności scholarów (universitas) ulegały formalizacji i od początku XIII w. można mówić o funkcjonowaniu Uniwersytetu Paryskiego.
Uniwersytet Paryski był jednym z pierwszych uniwersytetów, stając się modelem instytucjonalnym dla później powstałych placówek. Nie był instytucją jednolitą. Nauczanie podzielone było na fakultety, a studenci na nacje. Kolegiami nazywano fundacje, które miały pomagać gorzej usytuowanym żakom. Początkowo były to bursy, w których żacy prowadzili wspólne życie kierowane podobną do klasztornej regułą. Z czasem kolegia zyskały dodatkowe budynki edukacyjne, sakralne, biblioteki[1]. Najsłynniejszym takim kolegium było Collège de Sorbonne, założone w 1253 r. przez Roberta de Sorbon, kapelana i spowiednika króla Ludwika IX.
W 1250 królowa Blanka darowała dom stowarzyszeniu. W 1258 r. zebrano środki, pozwalające zapewnić naukę i utrzymanie 16 studentom. Stowarzyszenie przyjmowało także studentów zamożnych, lecz za opłatą, byli to socii non bursales. W początkach wykładano na Sorbonie tylko teologię. Niektórzy nauczyciele specjalizowali się w kwestiach sumienia, co sprawiało, że ze wszystkich krajów Europy zasięgano ich rady w trudniejszych wypadkach. W 1259 papież Aleksander IV zatwierdził tę instytucję[2].
Kolegium zyskało na znaczeniu w czasach nowożytnych. Uczniowie i wykładowcy Sorbony (Société de Sorbonne) zaczęli pełnić najważniejszą rolę na Uniwersytecie Paryskim. W pierwszej połowie XVII w. staraniem absolwenta Sorbony, kardynała Richelieu, wybudowano nową siedzibę Sorbony i to tutaj przeniósł się ciężar działalności całego uniwersytetu[3]. Od tego czasu cały uniwersytet zaczęto potocznie określać jako Sorbonę. Sorbona, podobnie jak cały Uniwersytet, zakończyła swoją działalność podczas rewolucji francuskiej[4].
W 1896 roku odtworzono Uniwersytet Paryski, umiejscawiając jego administrację w budynkach Sorbony[5].
W 1970 roku dawny Uniwersytet w Paryżu został podzielony na trzynaście różnych uczelni. Trzy z tych uczelni odwołują się w nazwie do Sorbony i korzystają z jej budynków.
- Université de Paris I Panthéon-Sorbonne,
- Université de Paris III Sorbonne Nouvelle,
- Université de Paris IV Paris-Sorbonne.
Dodatkowo na Sorbonie znajdują się pomieszczenia: Université de Paris V Descartes, École nationale des chartes, a także wspólny rektorat.
Kampusy i budynki uniwersyteckie
edytuj
Najstarszą cześć zabudowań Sorbony stanowi Kaplica Sorbony (Chapelle de la Sorbonne) z dwukondygnacyjną barokową fasadą i charakterystyczną kopułą, zaprojektowana przez Jacques’a Lemercier. We wnętrzu świątyni znajduje się grobowiec kardynała Richelieu[6].
Po 1970 roku historyczny campus w Dzielnicy Łacińskiej, w 5ème arrondissement, został podzielony tak, aby mógł obsługiwać kilka uczelni.
Przypisy
edytuj- ↑ Jacek Kowalski i inni, Dzieje kultury francuskiej, Warszawa: PWN, 2005, s. 119.
- ↑ F.J. Holzwarth: Wieki średnie. T. IV: Część druga. Przewaga Niemiec w Europie w X wieku. Cesarze z domu frankońskiego i papiestwo. Czasy wojen krzyżowych. Warszawa: Przegląd Katolicki, 1882, s. 722-726, seria: Historia powszechna. [dostęp 2013-12-22].
- ↑ The Sorbonne in the Modern Era. [dostęp 2018-12-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-19)].
- ↑ University of Paris w: Catholic Encyclopedia (1913)
- ↑ The Sorbonne in the 19th century. [dostęp 2018-12-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-30)].
- ↑ Barbara Górecka: Dzielnica Łacińska wokół Sorbony. 24 czerwca 2010. [dostęp 2013-12-22]. (pol.).