Subotiw
Subotiw (ukr. Суботів; pol. hist. Subotów) – wieś na Ukrainie, w obwodzie czerkaskim, w rejonie czerkaskim, nad rzeką Tiasmyn. W 2023 roku liczyła 579 mieszkańców[1].
 Cerkiew św. Eliasza | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||
| Rejon | |||||
| Wysokość |
83 m n.p.m. | ||||
| Populacja (2023) • liczba ludności |
| ||||
| Nr kierunkowy |
+380 473093 | ||||
| Kod pocztowy |
20940 | ||||
Położenie na mapie Ukrainy  | |||||
Położenie na mapie obwodu czerkaskiego  | |||||
 49°05′28″N 32°33′02″E/49,091111 32,550556
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Miejsce pochowania Bohdana Chmielnickiego. We wsi znajdują się dwa muzea.
Historia
edytujWedług artykułu autorstwa Edwarda Rulikowskiego, zamieszczonego w SgKP, założenie wsi miało miejsce w pierwszych latach XVI wieku. Obszar, na którym wieś pierwotnie się znajdowała, należał wpierw do starostwa czerkaskiego, następnie do korsuńskiego. W 1616 r. starosta korsuński Jan Daniłowicz, wojewoda ruski, nadał Michałowi Chmielnickiemu grunt w starostwie korsuńskim. Chmielnicki pochodził podobno z Mazowsza i był szlachcicem herbu Habdank[2]. Przeniósł się on na Ukrainę i tam osiadł pierwotnie w Lisiance (w starostwie białocerkiewskim), potem przebywał na dworze Żółkiewskich w Żółkwi, a następnie u Jana Daniłowicza w Olesku. U tego ostatniego został podstarościm w Czehryniu. Na nadanym sobie gruncie założył futor[3].
Urodzony w Subotowie lub w Czehryniu Bohdan Chmielnicki wszedł w spór z podstarościm Danielem Czaplińskim, który najechał Subotów, porwał kochankę Chmielnickiego i sądownie próbował przejąć wieś[4]. Bohdan Chmielnicki w 1648 roku zbudował we wsi zamek[potrzebny przypis], zniszczony przez wojska Stefana Czarnieckiego w 1664 roku.
Siedziba dawnej gminy Subotów w powiecie czehryńskim guberni kijowskiej.
Zabytki
edytuj- Cerkiew św. Eliasza z 1656 r., miejsce poświęcenia mieczy przez Bohdana Chmielnickiego[5] i jego pochowania w 1657 roku. Cerkiew ma wymiary 18,19 i 15,91 m. oraz mury grubości dwóch metrów. W 1954 roku ustawiono w niej symboliczny kamienny nagrobek Bohdana Chmielnickiego. W 1995 roku zdjęto dachówkę i dach pokryto blachą miedzianą.
- Dzwonnica z 1869 r. przy cerkwi
- Wzgórze zamkowe
- Trzy kamienne krzyże
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Звіт старости Суботівського старостинського округу.docx [online], Google Docs [dostęp 2024-10-26].
- ↑ rękopis współczesny w Dzienniku Warsz., 1853, str. 268
- ↑ Subotów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 523.
- ↑ Bohdan Chmielnicki przedstawiał przywilej Władysława IV z 22 lipca 1646 dozwalający mu władać Subotowem (Акты, относящиеся к истории Южной и Западной России, собранные и изданные Археографической Комиссией. Т. 10 Petersburg 1878, szpalty 465 - 467), Franciszek Rawita-Gawroński uznał to za fałszerstwo (Bohdan Chmielnicki do elekcyi Jana Kazimierza, Lwów 1906, s. 354–360), co Ludwik Kubala skomentował: Pomimo błędów formalnych, które można często znaleźć w przywilejach, trudno się pogodzić z tem zdaniem, a to dlatego, że się Chmielnicki kilkakrotnie w r. 1648 na ten przywilej powołuje, a i Jan Kazimierz ten przywilej pod Zborowem 15 sierpnia 1649 r. potwierdza. (Wojna moskiewska R. 1654–1655, Warszawa 1910, s. 340).
- ↑ Antoni Urbański: Podzwonne na zgliszczach Litwy i Rusi, (II cz. książki Memento kresowe). Warszawa: 1928, s. 102.
Linki zewnętrzne
edytuj- Rzeczpospolita wirtualna – historia Subotowa w I Rzeczypospolitej
- Edward Rulikowski, Subotów, mylnie ''Subbotow'', [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 523.