Teodor Skumin Tyszkiewicz
Teodor Skumin Tyszkiewicz herbu Leliwa (ur. 1533, zm. przed 6 maja 1618 roku[1]) – szlachcic pochodzenia ruskiego, pełniący urzędy; wojewody nowogródzkiego od 1590 r., podskarbiego wielkiego litewskiego w latach 1586-1590, podskarbiego nadwornego litewskiego od 1576 r. Posłował do Moskwy w 1578 r.[2], starosta ekonomii grodzieńskiej[3], był starostą niegrodowym Jurborka, Olity i Nowowoli[4].
.jpg)
| |
 Leliwa | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci |
przed 6 maja 1618 |
| Ojciec |
Jan Skumin Tyszkiewicz |
| Matka |
Marianna Mieleszkówna |
| Żona |
Katarzyna Lacka |
| Dzieci | |
Teodor Skumin Tyszkiewicz prawdopodobnie urodził się w Czarnobylu, gdzie jego ojciec pełnił rolę starosty. Był synem Jana Skumina Tyszkiewicza i Katarzyny Lackiej, córki pisarza polnego litewskiego Teodora Lackiego i Izabelli Bonarelli de Rovere[5]. Teodor miał jedynego syna Janusza Skumina Tyszkiewicza, który w 1640 roku został wojewodą wileńskim. Teodor miał jedną wnuczkę Katarzynę Eugenię Tyszkiewicz, na której skończyła się ta linia Tyszkiewiczów (Skuminów).
W 1589 roku był sygnatariuszem ratyfikacji traktatu bytomsko-będzińskiego na sejmie pacyfikacyjnym[6].
Był on obok Konstantego Wasyla Ostrogskiego najbardziej wpływową postacią wyznania prawosławnego w Rzeczypospolitej. Brał on udział w procesie powstawania unii brzeskiej. Przyjaźnił się z metropolitą kijowskim Michałem Rahozą i konsultował się z nim w tej sprawie. Ostatecznie, mimo swojego wcześniejszego niezdecydowania, poparł postanowienia unii brzeskiej i przystąpił do kościoła greckokatolickiego, zostając jego największym protektorem[7].
Teodor Skumin Tyszkiewicz zmarł w wieku 85 lat[8]. Jego uroczysty pogrzeb odbył się 24 lipca 1618 roku w Wilnie. Jego ciało zostało złożone w kaplicy Najświętszej Panny, wileńskiej cerkwi pod wezwaniem Świętej Trójcy. W owej kaplicy grobowej, nazywanej często kaplicą Tyszkiewiczów, oprócz Teodora pochowani zostali; jego żona Katarzyna oraz syn Janusz razem z żoną Barbarą z Naruszewiczów[9].
Był wyznawcą prawosławia, w 1603 roku przystąpił do unii brzeskiej[10].
Przypisy
edytuj- ↑ Karol Żojdź, Stronnictwo Zygmunta III Wazy w Wielkim Księstwie Litewskim w latach 1603-1621, Warszawa 2018, s. 322.
- ↑ Historia dyplomacji polskiej, pod redakcją Zbigniewa Wójcika, Warszawa 1982, T. II.
- ↑ Alaksiej Šałanda, Sąd grodzki grodzieński za czasów Wazów (1587–1668): stan badań i źródła, w: Rocznik Lituanistyczny Vol. 3, 2017, s. 51.
- ↑ Monumentum virtuti meritissimae perillustris et magnifici Herois d. Theodori Tiskiewicz Skumin (łac.) ((pol.) Penegiryk ku czci Teodora Skumina Tyszkiewicza), Strona Litewskiej Akademii Nauk, [dostęp. 11.08.2013].
- ↑ K. Niesiecki, Herbarz polski..., T. 6, s. 2-5.
- ↑ Codex diplomaticus Regni Poloniae et Magni Ducatus Lituaniae, wydał Maciej Dogiel, t. I, Wilno 1758, s. 238.
- ↑ T. Kempa, Poparcie magnaterii litewskiej i ruskiej dla unii brzeskiej w pierwszych latach po jej wprowadzeniu, „Rocznik Bialskopodlaski”, T. V, 1997, s. 18-20.
- ↑ J. Zakrzewski, Pamiętniki Samuela Maskiewicza. Początek swój biorą od roku 1594 w lata po sobie idące, Wilno 1838, s. 103.
- ↑ J. Kłos, Wilno. Przewodnik krajoznawczy, Wilno 1923, s. 180.
- ↑ Henryk Lulewicz, Skład wyznaniowy senatorów świeckich Wielkiego Księstwa Litewskiego za panowania Wazów, w: Przegląd Historyczny, 1977, tom 68, Numer 3, s. 430.