Utracona droga i inne pisma

Utracona droga i inne pisma: Języki i legendy z czasów sprzed napisania „Władcy Pierścieni” (ang. The Lost Road and Other Writings – Language and Legend before 'The Lord of the Rings' ) – piąta część cyklu Historia Śródziemia autorstwa Christophera Tolkiena. Podobnie jak inne tomy, zawiera opracowanie materiałów J.R.R. Tolkiena, opisujących legendarium Śródziemia.

Utracona droga i inne pisma

The Lost Road and Other Writings

Autor	J.R.R. Tolkien (autor) Christopher Tolkien (red.)
Wydanie oryginalne
Język	angielski
Data wydania	1987
Pierwsze wydanie polskie
Data wydania polskiego	2024
Przekład	Ryszard Derdziński, Katarzyna Staniewska, Joanna Drzewowska
poprzednia Kształtowanie Śródziemia następna The Return of the Shadow

Oryginalne wydanie pochodzi z 1987 r. Pierwsze polskie tłumaczenie opublikowano w październiku 2024 r. Ryszard Derdziński przełożył większą część tekstów prozatorskich, Katarzyna Staniewska przetłumaczyła wiersze, a Joanna Drzewowska Rozdziały wstępne do Utraconej drogi (I: Krok naprzód. Młody Alboin i II: Alboin i Audoin) wraz z komentarzami do nich.

Treść

Część pierwsza. Upadek Númenoru i Utracona droga

I Wczesne dzieje pewnej legendy

Opis rozmów J.R.R. Tolkiena i C.S. Lewisa, które zaowocowały planem napisania utworów, dotyczących podróży w czasie i przestrzeni. Dziełem Tolkiena była niedokończona Utracona droga (opublikowana w rozdziale trzecim).

II Upadek Númenoru

Wczesny szkic tekstu opisującego upadek Númenoru (jego późniejsza wersja jest znana jako Akallabêth).

III Utracona droga

Niedokończony tekst Tolkiena, poświęcony podróży w czasie i wyspie Númenor (odpowiadającej Atlantydzie).

Jego bohaterami są ojciec i syn, noszący imiona Edwin i Elwin. Doświadczają mentalnych podróży w czasie, wcielając się w postacie noszące podobne (etymologicznie) imiona - aż do żyjących na Numenorze Amandila i Elendila.

Część druga. Valinor i Śródziemie przed Władcą Pierścieni

I Teksty i relacje między nimi

Krótki komentarz Christophera Tolkiena, dotyczący tekstów opublikowanych w tej części książki.

II Późniejsze Kroniki Valinoru

Późniejsza wersja tekstu kronik Valinoru (opublikowanych w tomie Kształtowanie Śródziemia).

III Późniejsze kroniki Beleriandu

Późniejsza wersja tekstu kronik Beleriandu (opublikowanych w tomie Kształtowanie Śródziemia).

IV Ainulindalë

Pierwsza wersja tekstu, zawierającego opis stworzenia świata przez Iluvatara i Ainurów (jego późniejsza wersja jest znana jako Ainulindalë).

V Lhammas

Opis języków Śródziemia.

VI Quenta Silmarillion

Jedna z wersji tekstu, znanego później jako Quenta Silmarillion.

Część trzecia. Etymologie

Ta część zawiera słownik etymologiczny języków elfickich.

Dodatki

I Genealogie

Genealogie wybranych elfów i ludzi z legendarium Śródziemia

II Spis imion i nazw

Spis imion i nazw, występujący w pismach Tolkiena, wraz z ich definicjami.

III Druga mapa do Silmarillionu

Druga mapa Śródziemia na zachód od Gór Błękitnych (w Pierwszej Erze).

Bibliografia

J.R.R. Tolkien: Utracona droga i inne pisma. 2024, s. 15-19. ISBN 978-83-8335-367-8.