Threskiornis
Threskiornis – rodzaj ptaków z rodziny ibisów (Threskiornithidae).
Threskiornis[1] | |||
G.R. Gray, 1842[2] | |||
Przedstawiciel rodzaju – ibis czarnopióry (T. molucca) | |||
Systematyka | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Typ | |||
Podtyp | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Infragromada | |||
Rząd | |||
Podrząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj |
Threskiornis | ||
Typ nomenklatoryczny | |||
Tantalus aethiopicus Latham, 1790 | |||
Synonimy | |||
| |||
Gatunki | |||
|
Zasięg występowania
edytujRodzaj obejmuje gatunki występujące w Afryce, Azji, Australii i na niektórych wyspach Oceanii[8].
Morfologia
edytujDługość ciała 59–89 cm, rozpiętość skrzydeł 100–125 cm; masa ciała 1100–2500 g[8].
Systematyka
edytujEtymologia
edytuj- Threskiornis: gr. θρησκεια thrēskeia „kult religijny”, od θρησκευω thrēskeuō „czcić”; ορνις ornis, ορνιθος ornithos „ptak”. Ibis czczony był czczony przez starożytnych Egipcjan, którzy ze względu na jego dziób w kształcie półksiężyca i jasne, białe upierzenie, uważali go za reprezentanta Thota, boga księżyca. Pierre Cabard i Bernard Chauvet w 2003 roku[9] odnoszą się do tego, że Thot był również patronem skrybów i że przez długi czas dziób i pióra ibisa służyły im za narzędzia do pisania[10].
- Apterornis: gr. απτερος apteros „bez skrzydeł”, od negatywnego przedrostka α- a-; -πτερος -pteros „-skrzydły”, od πτερον pteron „skrzydło”; ορνις ornis, ορνιθος ornithos „ptak”. T. solitarius został pierwotnie opisany jako ptak z rodziny drontów[10]. Gatunek typowy: †Apterornis solitarius Sélys-Longschamps, 1848.
- Carphitibis: gr. καρφη karphē „źdźbło słomy, siano”, od καρφω karphō „wysuszyć”; ιβις ibis, ιβιδος ibidos „ibis”[10]. Gatunek typowy: Ibis spinicollis R. Jameson, 1835.
- Ornithaptera: gr. ορνις ornis, ορνιθος ornithos „ptak”; απτερος apteros „bez skrzydeł”, od negatywnego przedrostka α- a-; -πτερος -pteros „-skrzydły”, od πτερον pteron „skrzydło”[10]. Gatunek typowy: †Apterornis solitarius Sélys-Longschamps, 1848.
- Setibis: łac. saeta lub seta „jeżyć, zjeżyć”; ibis, ibidis „ibis”, od gr. ιβις ibis, ιβιδος ibidos „ibis”[10]. Gatunek typowy: Ibis spinicollis R. Jameson, 1835.
- Borbonibis: Île Bourbon, dawna nazwa Réunion; gr. ιβις ibis, ιβιδος ibidos „ibis”[10]. Gatunek typowy: †Apterornis solitarius Sélys-Longschamps, 1848.
Podział systematyczny
edytujNiedawne badania przeprowadzone przez Mourer-Chauviré i współpracowników w 1995 i 2006 roku wykazały, że dront reunioński (Raphus solitarius) nie jest gołębiem, a ibisem z rodzaju Threskiornis[11][12]. Do rodzaju należą następujące gatunki[13]:
- Threskiornis solitarius (Sélys-Longschamps, 1848) – ibis reunioński – takson wymarły w XVIII wieku[14]
- Threskiornis aethiopicus (Latham, 1790) – ibis czczony
- Threskiornis bernieri (Bonaparte, 1855) – ibis białooki
- Threskiornis melanocephalus (Latham, 1790) – ibis siwopióry
- Threskiornis molucca (Cuvier, 1829) – ibis czarnopióry
- Threskiornis spinicollis (R. Jameson, 1835) – ibis żółtoszyi
Przypisy
edytuj- ↑ Threskiornis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Appendix. W: G.R. Gray: A list of the genera of birds, with their synonyma and an indication of the typical species of each genus. Wyd. 2. London: Printed and sold by R. and J.E. Taylor, 1841, s. 13. (ang.).
- ↑ E de. Sélys-Longschamps. Résumé concernant Fes Oiseaux brévipennes mentionnés dans l’ouvrage de M. Strickland sur le Dodo. „Revue Zoologie”. 11, s. 293, 1848. (fr.).
- ↑ H.G.L. Reichenbach: Avium systema naturale. Das natürliche system der vögel mit hundert tafeln grösstentheils original-abbildungen der bis jetzt entdecken fast zwölfhundert typischen formen. Vorlaüfer einer iconographie der arten der vögel aller welttheile. Dresden und Leipzig: Expedition der vollständigsten naturgeschichte, 1850, s. 26. (niem.).
- ↑ Ch.-L. Bonaparte. Conspectus systematis ornithologiæ. „Annales des Sciences Naturelles, Zoologie”. Quatrième série. 1, s. 139, 1854. (fr.).
- ↑ Ch.-L. Bonaparte. Additions et Corrections aux Tableaux paralléliques de l’Ordre des Hérons et des Pélagiens ou Gavies, et à la partie correspondante, déjà publiée, du Conspectus Avium. „Comptes rendus hebdomadaires de l’Académie des Sciences”. 43, s. 993, 1856. (fr.).
- ↑ C. Mourer-Chauvire & F. Moutou. Découverte d’une forme récemment éteinte d’ibis endémique insulaire de l’île de la Réunion: Borbonibis iatipes n. gen. n.. „Comptes rendus hebdomadaires de l’Académie des Sciences”. Série II: mécanique-physique chimie, sciences de l’univers, sciences de la terre. 305 (5), s. 419, 1987. (fr.).
- ↑ a b D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Ibises and Spoonbills (Threskiornithidae), version 1.0.. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.thresk1.01. [dostęp 2020-05-25]. (ang.).
- ↑ P. Cabard & B. Chauvet: L'étymologie des noms d'oiseaux. Paris: Éditions Belin / Éveil Nature, 2003. ISBN 978-2-7011-3783-4. (fr.).
- ↑ a b c d e f Etymologia za: The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
- ↑ C. Mourer-Chauviré, R. Bour, S. Ribes. Was the Solitaire of Réunion an Ibis?. „Nature”. 373, s. 568, 1995. (ang.).
- ↑ C. Mourer-Chauviré, R. Bour, S. Ribes. Recent avian extinctions on Réunion (Mascarene islands) from paleontological and historical sources. „Bulletin of the British Ornithologists' Club”. 126A, s. 40-48, 2006. (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Threskiornithidae Poche, 1904 – ibisy – Ibises (wersja: 2019-10-12). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-02-23].
- ↑ BirdLife International, Threskiornis solitarius, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2016-1 [dostęp 2016-08-30] (ang.).