Urban IV
Urban IV (łac. Urbanus IV), właśc. Jacques Pantaléon lub Jakub leodyjski (ur. ok. 1200 w Troyes, zm. 2 października 1264 w Perugii[1]) – papież w okresie od 29 sierpnia 1261 do 2 października 1264[2].
| Jacques Pantaléon | ||
| Papież Biskup Rzymu | ||
_(cropped).JPG)
| ||
| ||
| Kraj działania | ||
|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
ok. 1200 | |
| Data i miejsce śmierci |
2 października 1264 | |
| Miejsce pochówku | ?↗ | |
| Papież | ||
| Okres sprawowania |
1261–1264 | |
| Wyznanie | ||
| Kościół | ||
| Sakra biskupia |
1253 | |
| Pontyfikat |
29 sierpnia 1261 | |
Życiorys
edytujBył Francuzem; jego ojciec był szewcem, zamieszkałym w Troyes[1]. Jacques studiował w Paryżu prawo i teologię. Był kanonikiem w Laon, potem zaś objął funkcję archidiakona w Liège[1]. Zetknął się tam z objawieniami, jakie otrzymać miała Julianna, przeorysza konwentu augustianek w Mont Cornillon. Twierdziła ona, że Jezus przykazał jej starania o ustanowienie święta ku czci swego Ciała i Krwi.
Jako legat papieża Innocentego IV uczestniczył m.in. w synodzie polskiego Kościoła zwanym synodem wrocławskim (1248), oraz w zawarciu traktatu dzierzgońskiego pomiędzy pogańskimi Prusami a Krzyżakami[2]. Od 1253 był biskupem Verdun. W 1255 papież Aleksander IV uczynił go patriarchą Jerozolimy, skąd powrócił po jego śmierci do Viterbo[1]. Wybrany po trzymiesięcznej papieskiej elekcji, gdyż kardynałowie nie byli w stanie wybrać nikogo z własnego, zaledwie 8-osobowego, grona[2].
Po wyborze natychmiast mianował 14 kardynałów, w tym sześciu Francuzów[1]. Początkowo, ze względu na wpływy Hohenstaufów w Rzymie, musiał rezydować w Viterbo[1]. Po kilku miesiącach odzyskał władzę w północnych Włoszech, którą utracił jego poprzednik, Aleksander IV[1]. Kwestią, którą musiał się zająć od razu, było rozwiązanie problemu Królestwa Sycylii[2]. Początkowo Urban chciał przekazać koronę francuskiemu królowi, Ludwikowi IX, jednak ten odmówił[2]. Ponadto swoje roszczenia żywił jeszcze Edmund Crouchback, ale papieżowi udało się rozwiązać tę sytuację polubownie[1]. Wkrótce potem Urban podjął decyzję, by koronę królewską oddać młodszemu bratu Ludwika IX, Karolowi Andegaweńskiemu[2]. 17 czerwca 1263 roku papież i Karol I sporządzili dokument, na mocy którego, nowy król zobowiązywał się do płacenia rocznego trybutu (10 tys. uncji złota), udzielania pomocy Kościołowi i że nigdy nie przejmie korony królewskiej w Niemczech[1]. Gdy treść tego dokumentu dotarła do Manfreda, ten natychmiast zaatakował Państwo Kościelne i papież musiał uciekać najpierw do Orvieto, a potem do Perugii[1]. Urban został tam zmuszony do wprowadzenia pewnych zmian, m.in. mianowania Karola I, senatorem rzymskim[1]. Nie uczynił jednak nic, by przełamać bezkrólewie w Niemczech[1].
Bezskutecznie zabiegał o zorganizowanie krucjaty mającej odnowić Cesarstwo Łacińskie w Konstantynopolu, upadłe tuż przed jego wyborem. Panował tam wówczas Michał VIII Paleolog, z którym papież usiłował nawiązać porozumienie (m.in. cesarz miał uznać siedem sakramentów i nicejskie wyznanie wiary)[2]. Zanim jednak udało się pozyskać zgody obu stron, Urban IV zmarł w Perugii 2 października 1264 roku[2].
Z jego polecenia w latach 1262–1264 przeprowadzono badania kanoniczne w Trzebnicy i we Wrocławiu w procesie kanonizacyjnym Jadwigi Śląskiej, którą Urban, jeszcze jako legat papieski, poznał osobiście podczas pobytu w Polsce[3].
W 1264 bullą z 11 sierpnia Transiturus de hoc mundo wprowadził święto Bożego Ciała, a jej opracowanie powierzył Tomaszowi z Akwinu[2]. Stało się to podobno na skutek cudu, jaki papież ujrzał w Bolsenie, kiedy to z konsekrowanej Hostii, zaczęła wypływać krew[1].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i j k l m John N.D. Kelly: Encyklopedia papieży. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1997, s. 272–274. ISBN 83-06-02633-0.
- ↑ a b c d e f g h i Rudolf Fischer-Wollpert: Leksykon papieży. Kraków: Znak, 1996, s. 99–100. ISBN 83-7006-437-X.
- ↑ 16 października. Święta Jadwiga Śląska. brewiarz.pl. [dostęp 2022-10-15]. (pol.).
Bibliografia
edytuj- Pope Urban IV. Catholic Encyclopedia. [dostęp 2012-12-24]. (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Urban IV – dokumenty w bibliotece Polona