Węglan wapnia

Węglan wapnia
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
	węglan(IV) wapnia
	Inne nazwy i oznaczenia
farm.	Calcii carbonas praecipitatus
inne	E170, C.I. 77220
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	CaCO3
Masa molowa	100,09 g/mol
Wygląd	biały, drobnokrystaliczny proszek
	Identyfikacja
Numer CAS	471-34-1
PubChem	10112
DrugBank	DB06724
SMILES
	[Ca+2].[O-]C([O-])=O
Właściwości
	Gęstość
	2,83 g/cm³; ciało stałe
	Rozpuszczalność w wodzie
	14 mg/l (20 °C)
Niebezpieczeństwa
	Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich
	Europejskie oznakowanie substancji
	oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne
	Na podstawie podanego źródła według MSDS
	Drażniący; (Xi)
Zwroty R	R37/38, R41
Zwroty S	S26, S36/37/39
	NFPA 704
Na podstawie; podanego źródła	0 2 0
Numer RTECS	FF9335000
Dawka śmiertelna	LD50 6450 mg/kg (szczur, doustnie)
	Podobne związki
Podobne związki	węglan magnezu
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
	Klasyfikacja medyczna
ATC	A12 AA04
Farmakokinetyka
Działanie	w niedoborach wapnia, zapobiegawczo w osteoporozie
	Multimedia w Wikimedia Commons

Węglan wapnia (E170) – nieorganiczny związek chemiczny, sól kwasu węglowego i wapnia.

Występowanie

Węglan wapnia jest szeroko rozpowszechniony w przyrodzie, stanowiąc podstawowy składnik wielu minerałów (np. kalcytu i aragonitu)^[4], a także niektórych skał (dolomitu, kredy i koralu^[5]).

Kalcyt
Aragonit
Dolomit
Koral (gałązki)

Właściwości

Pod wpływem wysokiej temperatury rozkłada się na tlenek wapnia i dwutlenek węgla^[4]:

\mathrm {CaCO_{3}{\xrightarrow {temp.}}CaO+CO_{2}}

Zastosowanie

Budownictwo

Używany jako materiał budowlany. W postaci wapienia stosowany jako kamień budowlany, zaś w formie sproszkowanych skał wapiennych jako surowiec do produkcji wapna palonego^[4]. Bardzo drobno zmielony może być także wykorzystywany jako biały barwnik – w postaci farby wodnej (tzw. biel wiedeńska).

Przemysł spożywczy

Jest chemicznym dodatkiem do żywności, oznaczonym jako E170. Używany jako utwardzacz, a także biały barwnik spożywczy w produktach takich jak: pieczywo, herbatniki, wyroby cukiernicze, lody, cukierki oraz konserwowane owoce i warzywa. Choć w niewielkich ilościach jest uznawany za nieszkodliwy, to jego nadmiar może powodować bóle brzucha oraz zaparcia^[5].

Medycyna

Jest jedną z najczęściej spotykanych w suplementach diety form dostarczania wapnia do organizmu, którego przyswajalność w takiej formie szacuje się średnio na poziomie ok. 30%^[6]. Stosowany pomocniczo w leczeniu zgagi i refluksu żołądkowo-przełykowego ze względu na działanie zobojętniające wobec kwasu solnego^[7]:

\mathrm {2HCl+CaCO_{3}\to H_{2}O+CaCl_{2}+CO_{2}\uparrow }

Rolnictwo

Stosowany w rolnictwie jako składnik wapna nawozowego węglanowego do wapnowania gleby.

Inne zastosowania

Węglan wapnia można znaleźć również w kosmetykach (np. w pudrze do twarzy), a także w wybielaczach, tabletkach z witaminami oraz w papierosach^[5]. W technologii oczyszczania wody wykorzystywany do wzrostu zasadowości oraz związania agresywnego dwutlenku węgla. Stopień zasadowości bywa podawany jako [g CaCO₃/m³], im więcej gramów CaCO₃ na jednostkę objętości, tym wyższa zasadowość.

Przypisy

↑ ^a ^b Farmakopea Polska VI, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2002, s. 1176, ISBN 83-88157-18-3 .
↑ Calcium carbonate, [w:] GESTIS-Stoffdatenbank [online], Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung, ZVG: 1650 (niem. • ang.).
↑ Węglan wapnia (nr C6763) w katalogu produktów Sigma-Aldrich (Merck).
↑ ^a ^b ^c Encyklopedia popularna, Tom IV. Wyd. II. Warszawa: PWN, 1987. ISBN 83-01-00000-7.
↑ ^a ^b ^c Bill Statham: E213: Tabele dodatków i składników chemicznych. Warszawa: Wydawnictwo RM, 2006. ISBN 978-83-7243-529-3.
↑ Wapń (węglan wapnia) (opis profesjonalny). Medycyna Praktyczna. [dostęp 2021-02-21].
↑ Wapniowa gaśnica. Solgar.pl. [dostęp 2021-02-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-23)].

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

[FP6-1] Farmakopea Polska VI, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2002, s. 1176, ISBN 83-88157-18-3 .

[GESTIS-2] Calcium carbonate, [w:] GESTIS-Stoffdatenbank [online], Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung, ZVG: 1650 (niem. • ang.).

[3] Węglan wapnia (nr C6763) w katalogu produktów Sigma-Aldrich (Merck).

[pwn1-4] Encyklopedia popularna, Tom IV. Wyd. II. Warszawa: PWN, 1987. ISBN 83-01-00000-7.

[e213-5] Bill Statham: E213: Tabele dodatków i składników chemicznych. Warszawa: Wydawnictwo RM, 2006. ISBN 978-83-7243-529-3.

[6] Wapń (węglan wapnia) (opis profesjonalny). Medycyna Praktyczna. [dostęp 2021-02-21].

[7] Wapniowa gaśnica. Solgar.pl. [dostęp 2021-02-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-23)].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]