Władysław Chotkowski

Władysław Longin Chotkowski
Kraj działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	15 marca 1843 ; Mielżyn
Data i miejsce śmierci	13 lipca 1926 ; Rabka
Miejsce pochówku	Cmentarz Rakowicki w Krakowie
Wyznanie	chrześcijańskie
Kościół	rzymskokatolicki
Prezbiterat	1868
	Odznaczenia
	Teksty w Wikiźródłach
	Cytaty w Wikicytatach

Władysław Longin Chotkowski (ur. 15 marca 1843 w Mielżynie, zm. 13 lipca 1926 w Rabce) – polski duchowny katolicki, historyk Kościoła, profesor i rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Życiorys

Pochodził z rodziny szlacheckiej herbu Ostoja, był synem Józefa i Franciszki z Zientkiewiczów. Uczęszczał do gimnazjum w Trzemesznie i gimnazjum św. Marii Magdaleny w Poznaniu. Brał udział w powstaniu styczniowym w oddziale Kazimierza Milęckiego. W latach 1864–1868 studiował w Seminariach Duchownych w Poznaniu i Gnieźnie, w 1868 przyjął święcenia kapłańskie z rąk arcybiskupa Mieczysława Ledóchowskiego. Kontynuował studia na uniwersytecie w Münster, gdzie w 1869 uzyskał licencjat naukowy z teologii na podstawie pracy Rerum gestarum ecclesiae Ruthenae pars prima. Powrócił do Poznania, gdzie został wikariuszem przy kościele św. Marcina; od 1872 był także dyrektorem konwiktu fundacji Szołdrskiego w Poznaniu. Za prowadzoną działalność patriotyczną został wydalony z Poznania w okresie kulturkampfu (1873).

Od 1881 pozostawał związany z Uniwersytetem Jagiellońskim. Przedstawił pracę Rozszerzanie protestantyzmu w ziemiach polskich pod rządem pruskim w XVII i XVIII wieku, na podstawie której został mianowany docentem w Seminarium Historii Kościoła. Od 1882 był profesorem zwyczajnym i kierownikiem Katedry Historii Kościoła (do 1910); pełnił funkcję dziekana Wydziału Teologicznego UJ w roku akademickim 1883/1884 oraz rektora w latach 1891–1892. Zasiadał w Radzie Miejskiej Krakowa oraz sprawował mandat deputowanego do Rady Państwa w Wiedniu.

W grudniu 1883 wraz Janem Matejką i z polską delegacją brał udział w Rzymie w uroczystości przekazania w darze obrazu Jan Sobieski pod Wiedniem papieżowi Leonowi XIII^[1]. W 1900 został członkiem krakowskiej kapituły katedralnej. Słynął jako kaznodzieja, poruszający w kazaniach nie tylko tematy religijne, ale i kwestie polityczne i społeczne; wygłaszał mowy na pogrzebach znakomitości krakowskich. Papież Leon XIII nadał mu tytuł prałata domowego (1890).

W kręgu jego zainteresowań naukowych znajdowały się nowożytna historia Kościoła, historia reformacji oraz edytorstwo. Badał dzieje poznańskiego szkolnictwa jezuickiego w XVI i XVII wieku. Zajmował się dziejami burs studenckich oraz rzemiosła krakowskiego w XV wieku. Przygotowywał kronikę Soboru Watykańskiego I. Przyczynił się po podniesienia znaczenia Seminarium Historii Kościoła UJ, współpracował z czasopismami „Przyjaciel Ludu” (1875–1882) i „Tydzień Katolicki”. Był autorem wielu prac naukowych, opublikował ponadto zbiory mów duszpasterskich (Kazania w kwestyi socyalnej^[2], 1879; Kazania o wychowaniu dzieci, 1880) oraz kilka opowiadań i utworów scenicznych.

Został pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera PAS LD-zach-grobowiec Kapituły Metropolitarnej)^[3]^[4].

Ordery i odznaczenia

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (7 listopada 1925)^[5]
Krzyż Walecznych^[6]
Krzyż Komandorski Orderu Franciszka Józefa (Austro-Węgry, 1910)^[7]
Order Korony Żelaznej III klasy (Austro-Węgry)
Krzyż Pro Ecclesia et Pontifice (Stolica Apostolska, 1903)^[8]

Wyróżnienia

Od 1908 był członkiem korespondentem AU. Należał ponadto do Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk (1874 członek zwyczajny, 1918 członek honorowy) oraz Towarzystwa Naukowego w Toruniu (1902 członek honorowy). Jego uczniem był historyk Kościoła ks. Jan Nepomucen Fijałek. Za pracę Historya polityczna Kościoła w Galicyi za rządów Maryi Teresy otrzymał w 1909 nagrodę AU im. Barczewskiego.

W 1923 otrzymał tytuł honorowego doktora teologii Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie (wyróżniony wówczas w gronie siedmiu weteranów powstania styczniowego)^[9].

Wybrane publikacje

O "Myszeidzie" Ignacego Krasickiego^[10] (1874)
O Wacławie Potockim (1876)
O ideale politycznym Zygmunta Krasińskiego^[11] (1881)
Marcin Luter w 400 rocznicę urodzin^[12] (1883)
Przyczyny i początki reformacji w Polsce^[13] (1883)
Nowo znaleziona "Nauka dwunastu apostołów" (1885)
Z męczeńskich dziejów unii (1890)
Dzieje zniweczenia św. Unii na Białorusi i Litwie (1898)
Ostatnie lata benedyktynów w Tyńcu^[14] (1900)
Historya polityczna Kościoła w Galicyi za rządów Maryi Teresy (1909, 2 tomy)
Księcia prymasa Poniatowskiego spustoszenia kościelne^[15](1918)
Redukcje monasterów bazyljańskich w Galicji (1922)^[16]
Historja Kościoła katolickiego. Podręcznik dla szkół średnich (uzupełnił ks. dr Józef Jałowy), Miejsce Piastowe (1931)

Przypisy

↑ Henryk Marek Słoczyński: Matejko. Wrocław: 2000, s. 165, seria: A to Polska właśnie. ISBN 83-7023-820-3.
↑ Sześć kazań o kwestyi socyalnej z uwzględnieniem Encykliki Ojca św. Leona XIII : nauki miane na pasyach wielkiego postu w Katedrze Poznańskiej przez Wł. Chotkowskiego, wyd. 1880 [online], polona.pl [dostęp 2018-05-30] .
↑ Karolina Grodziska-Ożóg, Cmentarz Rakowicki w Krakowie (1803–1939), wyd. II, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1987, s. 101.
↑ Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], www.zck-krakow.pl [dostęp 2023-03-21] .
↑ M.P. z 1925 r. nr 262, poz. 1082 „za owocną, długoletnią działalność naukową i pedagogiczną”.
↑ Bogusław Szwedo: Powstańcy Styczniowi odznaczeni Orderem Wojennym Virtuti Militari. Mińsk Mazowiecki: Zbroja, 2013, s. 148.
↑ Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie. Wiedeń: 1818, s. 166
↑ Ze świata. Odznaczenia papieskie. „Kurier Warszawski”, s. 6, Nr 14 z 14 stycznia 1903.
↑ Uniwersytet lwowski powstańco 63 roku. „Nowości Illustrowane”. Nr 23, s. 2, 9 czerwca 1923.
↑ O Myszeidzie Ignacego Krasickiego : odczyt miany w Towarzystwie Przemysłowém Poznańskiem dnia 26 stycznia 1874 r. przez Władysława Chotkowskiego. [online], polona.pl [dostęp 2018-05-30] .
↑ O ideale politycznym Zygmunta Krasińskiego przez Wł. Chotkowskiego [online], polona.pl [dostęp 2018-05-30] .
↑ Marcin Luter : w 400-letnią rocznicę urodzin przez Chotkowskiego [online], polona.pl [dostęp 2018-05-30] .
↑ Przyczyny i początki reformacyi w Polsce : z powodu "Dziejów reformacyi" ks. dr. Bukowskiego napisał Wł. Chotkowski. [online], polona.pl [dostęp 2018-05-30] .
↑ WładysławW. Chotkowski WładysławW., Ostatnie lata Benedyktynów w Tyńcu : przyczynek do dziejów Wszechnicy Jagiellońskiej [online], polona.pl [dostęp 2018-05-30] .
↑ WładysławW. Chotkowski WładysławW., Ks. prymasa Poniatowskiego spustoszenia kościelne w Krakowie : przyczynek do dziejów Uniwersytetu [online], polona.pl [dostęp 2018-05-30] .
↑ WładysławW. Chotkowski WładysławW., Redukcje monasterów bazyljańskich w Galicji [online], polona.pl [dostęp 2018-05-30] .

Bibliografia

Biogramy uczonych polskich, Część I: Nauki społeczne, zeszyt 1: A-J, Wrocław 1983

Literatura dodatkowa

Ks. Tadeusz Glemma: Chotkowski Władysław. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 3: Brożek Jan – Chwalczewski Franciszek. Kraków: Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1937, s. 430–432. Reprint: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1989, ISBN 83-04-03291-0.

Zobacz też

Linki zewnętrzne

Utwory Władysława Chotkowskiego w serwisie Polona.pl

[1] Henryk Marek Słoczyński: Matejko. Wrocław: 2000, s. 165, seria: A to Polska właśnie. ISBN 83-7023-820-3.

[2] Sześć kazań o kwestyi socyalnej z uwzględnieniem Encykliki Ojca św. Leona XIII : nauki miane na pasyach wielkiego postu w Katedrze Poznańskiej przez Wł. Chotkowskiego, wyd. 1880 [online], polona.pl [dostęp 2018-05-30] .

[3] Karolina Grodziska-Ożóg, Cmentarz Rakowicki w Krakowie (1803–1939), wyd. II, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1987, s. 101.

[4] Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], www.zck-krakow.pl [dostęp 2023-03-21] .

[5] M.P. z 1925 r. nr 262, poz. 1082 „za owocną, długoletnią działalność naukową i pedagogiczną”.

[bs-6] Bogusław Szwedo: Powstańcy Styczniowi odznaczeni Orderem Wojennym Virtuti Militari. Mińsk Mazowiecki: Zbroja, 2013, s. 148.

[7] Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie. Wiedeń: 1818, s. 166

[8] Ze świata. Odznaczenia papieskie. „Kurier Warszawski”, s. 6, Nr 14 z 14 stycznia 1903.

[9] Uniwersytet lwowski powstańco 63 roku. „Nowości Illustrowane”. Nr 23, s. 2, 9 czerwca 1923.

[10] O Myszeidzie Ignacego Krasickiego : odczyt miany w Towarzystwie Przemysłowém Poznańskiem dnia 26 stycznia 1874 r. przez Władysława Chotkowskiego. [online], polona.pl [dostęp 2018-05-30] .

[11] O ideale politycznym Zygmunta Krasińskiego przez Wł. Chotkowskiego [online], polona.pl [dostęp 2018-05-30] .

[12] Marcin Luter : w 400-letnią rocznicę urodzin przez Chotkowskiego [online], polona.pl [dostęp 2018-05-30] .

[13] Przyczyny i początki reformacyi w Polsce : z powodu "Dziejów reformacyi" ks. dr. Bukowskiego napisał Wł. Chotkowski. [online], polona.pl [dostęp 2018-05-30] .

[14] WładysławW. Chotkowski WładysławW., Ostatnie lata Benedyktynów w Tyńcu : przyczynek do dziejów Wszechnicy Jagiellońskiej [online], polona.pl [dostęp 2018-05-30] .

[15] WładysławW. Chotkowski WładysławW., Ks. prymasa Poniatowskiego spustoszenia kościelne w Krakowie : przyczynek do dziejów Uniwersytetu [online], polona.pl [dostęp 2018-05-30] .

[16] WładysławW. Chotkowski WładysławW., Redukcje monasterów bazyljańskich w Galicji [online], polona.pl [dostęp 2018-05-30] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]