Puchar Walii w piłce nożnej
Puchar Walii w piłce nożnej (wal. Cwpan Cymdeithas Pêl-droed Cymru, ang. Welsh Cup) – cykliczne rozgrywki piłkarskie o charakterze pucharu krajowego w Walii. Są jedne z najstarszych rozgrywek klubowych na świecie. Organizowane co sezon przez Walijski Związek Piłki Nożnej (FAW) i przeznaczone są dla krajowych klubów piłkarskich. Najważniejsze po Cymru Premier piłkarskie rozgrywki w kraju. Triumfator danej edycji Pucharu zyskuje prawo reprezentowania swego kraju w następnej edycji Ligi Konferencji Europy.
 2022/23
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Dyscyplina | |
| Organizator rozgrywek | |
| Data założenia | |
| Rozgrywki | |
| Liczba drużyn |
243 |
| Zwycięzcy | |
| Pierwszy zwycięzca |
Wrexham (1877/78) |
| Obecny zwycięzca |
The New Saints (2022/23) |
| Najwięcej zwycięstw |
Wrexham (23) |
| Strona internetowa | |
Historia
edytuj
Pierwsza edycja Pucharu Walii miała miejsce w sezonie 1877/78. Zwyciężył klub Wrexham[1].
Początkowo do turnieju przystępowały kluby z północy Walii, gdyż na Południu bardziej popularne były zawody rugby. Pierwszą drużyną z południowej części był zespół Cardiff City, który przystąpił do rozgrywek w 1912 roku.
Zwycięzca w turnieju do 1999 roku miał zapewnione miejsce w rozgrywkach o Puchar Zdobywców Pucharów. Następnie po ich likwidacji przystępował do walki o Puchar UEFA, a od 2009 w Lidze Europy[2].
Sześć walijskich drużyn, występujących także w angielskich ligach (Cardiff City, Swansea City, Newport County, Wrexham, Colwyn Bay i Merthyr Town), które odniosły sukces w turnieju, od 1995 roku nie mogły przystąpić do rozgrywek o Puchar Zdobywców Pucharów. W efekcie w następnej edycji Pucharu Walii wystąpiły drużyny zrzeszone jedynie w Walijskim Związku Piłkarskim (wal. Football Association of Wales), jednak 20 kwietnia 2011 federacja zaproponowała wyżej wymienionym klubom powrót do rozgrywek o Puchar Walii[3].
Ostatnim angielskim klubem, który zdobył Puchar Walii był Hereford United[4].
Format
edytujFormat rozgrywek był wiele razy zmieniany. W rozgrywkach uczestniczą 243 kluby występujące w Mistrzostwach Walii. Od 1995 roku w pucharze zabroniony jest udział klubów, które nie wchodzą w skład lig piłkarskich Walii (angielskich, chociaż kluby walijskie grają również w ligach angielskich). Obecnie wszystkie rywalizacje od rundy wstępnej do finału odbywają się systemem play-off (przegrywający odpada). W wypadku kiedy w regulaminowym czasie gry padł remis zarządza się dogrywkę, a jeśli i ona nie przyniosła rozstrzygnięcia, to dyktowane są rzuty karne. Zwycięzca kwalifikuje się do dalszych gier, a pokonany odpada z rywalizacji. Od sezonu 2010/11 rozgrywki składają się z 9 etapów: rundy wstępnej (pierwszej i drugiej) eliminacyjnej, rundy 1-4, ćwierćfinałów, półfinałów i finału. Mecz finałowy rozgrywany jest na różnych obiektach, choć zazwyczaj był to stadion Cardiff City Stadium w Cardiff.
Zwycięzcy i finaliści
edytujUwagi:
- wytłuszczono nazwy zespołów, które w tym samym roku wywalczyły mistrzostwo i Puchar kraju,
- kursywą oznaczone zespoły, które w meczu finałowym nie występowały w najwyższej klasie rozgrywkowej.
skreślonorozgrywki nieoficjalne.
Statystyki
edytujKlasyfikacja według klubów
edytujW dotychczasowej historii oficjalnych rozgrywek o Puchar Walii na podium oficjalnie stawało w sumie 52 drużyny. Liderem klasyfikacji jest Wrexham, który zdobył 23 Puchary. Trzy przodujące kluby w klasyfikacji, które występują w angielskiej Football League, nie przystępują do rozgrywek o Puchar Walii od 1995 roku.
10 i więcej Pucharów Walii| Lp. | Klub | Zdobywca | Finalista | Lata triumfów |
|---|---|---|---|---|
|
| |||
| 1. | Wrexham[i] | 23 | 22 | 1877/78, 1882/83, 1892/93, 1896/97, 1902/03, 1904/05, 1908/09, 1909/10, 1910/11, 1913/14, 1914/15, 1920/21, 1923/24, 1924/25, 1930/31, 1956/57, 1957/58, 1959/60, 1971/72, 1974/75, 1977/78, 1985/86, 1994/95 |
| 2. | Cardiff City[i] | 22 | 10 | 1911/12, 1919/20, 1921/22, 1922/23, 1926/27, 1927/28, 1929/30, 1955/56, 1958/59, 1963/64, 1964/65, 1966/67, 1967/68, 1968/69, 1969/70, 1970/71, 1972/73, 1973/74, 1975/76, 1987/88, 1991/92, 1992/93 |
| 3. | Swansea City[ii][i] | 10 | 8 | 1912/13, 1931/32, 1949/50, 1960/61, 1965/66, 1980/81, 1981/82, 1982/83, 1988/89, 1990/91 |
| 4. | The New Saints F.C.[iii] | 9 | 4 | 1995/96, 2004/05, 2011/12, 2013/14, 2014/15, 2015/16, 2018/19, 2021/22, 2022/23 |
| 5. | Bangor City | 8 | 10 | 1888/89, 1895/96, 1961/62, 1997/98, 1999/00, 2007/08, 2008/09, 2009/10 |
| 6. | Druids | 8 | 6 | 1879/80, 1880/81, 1881/82, 1884/85, 1885/86, 1897/98, 1898/99, 1903/04 |
| 7. |  Shrewsbury Town |
6 | 3 | 1890/91, 1937/38, 1976/77, 1978/79, 1983/84, 1984/85 |
| 8. | Barry Town | 6 | 1 | 1954/55, 1993/94, 1996/97, 2000/01, 2001/02, 2002/03 |
| 9. | Chirk A.A.A. | 5 | 1 | 1886/87, 1887/88, 1889/90, 1891/92, 1893/94 |
| 10. | Rhyl | 4 | 4 | 1951/52, 1952/53, 2003/04, 2005/06 |
| 11. | Chester City[iv] |
3 | 10 | 1907/08, 1932/33, 1946/47 |
| 12. | Merthyr Tydfil | 3 | 2 | 1948/49, 1950/51, 1986/87 |
| 13. | Wellington Town |
3 | 0 | 1901/02, 1905/06, 1939/40 |
| 14. | Newtown | 2 | 3 | 1878/79, 1894/95 |
| 15. | Oswestry United |
2 | 0 | 1900/01, 1906/07 |
| Crewe Alexandra |
2 | 0 | 1935/36, 1936/37 | |
| 17. | Aberystwyth Town | 1 | 3 | 1899/00 |
| Hereford United |
1 | 3 | 1989/90 | |
| 19. | Connah's Quay & Shotton | 1 | 2 | 1928/29 |
| Newport County[i] | 1 | 2 | 1979/80 | |
| Carmarthen Town | 1 | 2 | 2006/07 | |
| Llanelli | 1 | 2 | 2010/11 | |
| Connah's Quay Nomads | 1 | 2 | 2017/18 | |
| 24. | Oswestry White Stars |
1 | 1 | 1883/84 |
| Tranmere Rovers |
1 | 1 | 1929/30 | |
| Lovell's Athletic | 1 | 1 | 1947/48 | |
| Flint Town United | 1 | 1 | 1953/54 | |
| Bala Town | 1 | 1 | 2016/17 | |
| 29. | Ebbw Vale | 1 | 0 | 1925/26 |
| Bristol City |
1 | 0 | 1933/34 | |
| South Liverpool |
1 | 0 | 1938/39 | |
| Borough United | 1 | 0 | 1962/63 | |
| Inter Cardiff | 1 | 0 | 1998/99 | |
| Prestatyn Town | 1 | 0 | 2012/13 | |
| 35. | Aberdare Athletic | 0 | 4 | |
| 36. | Pontypridd | 0 | 3 | |
| Cwmbran Town | 0 | 3 | ||
| 38. | Westminster Rovers | 0 | 2 | |
| Whitchurch |
0 | 2 | ||
| Northwich Victoria |
0 | 2 | ||
| Kidderminster Harriers |
0 | 2 | ||
| 42. | Ruthin | 0 | 1 | |
| Davenham | 0 | 1 | ||
| Aberaman Athletic | 0 | 1 | ||
| Ton Pentre | 0 | 1 | ||
| Merthyr Town | 0 | 1 | ||
| Flint Town | 0 | 1 | ||
| Stourbridge |
0 | 1 | ||
| Hednesford Town |
0 | 1 | ||
| Afan Lido | 0 | 1 | ||
| Port Talbot Town | 0 | 1 | ||
| Pen-y-Bont | 0 | 1 |
Klasyfikacja według miast
edytuj| Miasto | Liczba tytułów | Drużyny |
|---|---|---|
| Cardiff | 23 | Cardiff City F.C. (22), Inter Cardiff F.C. (1) |
| Wrexham | Wrexham F.C. (23) | |
| Swansea | 22 | Swansea City A.F.C. (10) |
| Llansantffraid-ym-Mechain/Oswestry | 9 | The New Saints F.C. (9) |
| Bangor | 8 | Bangor City F.C. (8) |
| Ruabon | Cefn Druids A.F.C. (8) | |
| Barry | 6 | Barry Town F.C. (6) |
| Shrewsbury |
Shrewsbury Town F.C. (6) | |
| Chirk | 5 | Chirk AAA F.C. (5) |
| Rhyl | 4 | Rhyl F.C. (4) |
| Chester |
3 | Chester City F.C. (3) |
| Merthyr Tydfil | Merthyr Tydfil F.C. (3) | |
| Oswestry |
Oswestry United F.C. (2), Oswestry White Stars F.C. (1) | |
| Telford |
Wellington Town F.C. (3) | |
| Connah’s Quay | 2 | Connah's Quay & Shotton F.C. (1), Connah's Quay Nomads F.C. (1) |
| Crewe |
Crewe Alexandra F.C. (2) | |
| Newport | Newport County A.F.C. (1), Lovell's Athletic F.C. (1) | |
| Newtown | Newtown A.F.C. (2) | |
| Aberystwyth | 1 | Aberystwyth Town F.C. (1) |
| Bala | Bala Town F.C. (1) | |
| Birkenhead |
Tranmere Rovers F.C. (1) | |
| Bristol |
Bristol City F.C. (1) | |
| Carmarthen | Carmarthen Town A.F.C. (1) | |
| Ebbw Vale | Ebbw Vale F.C. (1) | |
| Flint | Flint Town United F.C. (1) | |
| Hereford |
Hereford United F.C. (1) | |
| Liverpool |
South Liverpool F.C. (1) | |
| Llandudno Junction | Borough United F.C. (1) | |
| Llanelli | Llanelli A.F.C. (1) | |
| Prestatyn | Prestatyn Town F.C. (1) |
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Welsh Football Data Archive: Preserving our football heritage. wfda.co.uk. [dostęp 2022-07-27]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
- ↑ Welsh Cup Winners and Runners-up, 1877 to date. Welsh Cup Winners and Runners-up, 1877 to date. [dostęp 2014-05-17]. (ang.).
- ↑ Top Welsh clubs could re-join Welsh Cup. British Broadcasting Corporation, 20 kwietnia 2011. [dostęp 2011-04-20]. (ang.).
- ↑ Hereford United: 10 Things. halifaxafc.co.uk. [dostęp 2014-05-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (17 maja 2014)]. (ang.).
- ↑ Welsh Cup final at Parc y Scarlets again. North Wales Live, 6 sierpnia 2009. [dostęp 2022-11-06]. (ang.).
- ↑ 2019/20 FAW CUP COMPETITIONS TERMINATED [online], faw.cymru, 30 lipca 2020.
- ↑ THE JD WELSH CUP HAS BEEN CANCELLED FOR 2020/21 SEASON [online], faw.cymru, 31 marca 2021.
Bibliografia
edytuj- Lista Finałów Pucharu w bazie RSSSF (ang.)
- Puchar Walii, [w:] baza Soccerway (liga) [dostęp 2022-07-30].
- Lista Finałów Walii w bazie League321 (ang.)
- Baza danych Pucharu Walii. wfda.co.uk. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-19)].
- Ian Garland, The History of the Welsh Cup 1877–1993, ISBN 1-872424-37-6, 1991