Location via proxy:   [ UP ]  
[Report a bug]   [Manage cookies]                
Wikipedia

Zagórów

miasto w województwie wielkopolskim
To jest najnowsza wersja przejrzana, która została oznaczona 23 lis 2024. Od tego czasu wykonano 1 zmianę, która oczekuje na przejrzenie.
Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Zagórów (niem. Hinterberg) – miasto w województwie wielkopolskim, powiecie słupeckim, położone w pobliżu rzeki Warty, 16 kilometrów od Słupcy. Miasto jest siedzibą władz gminy Zagórów.

Zagórów
miasto w gminie miejsko-wiejskiej
Ilustracja
Centrum Zagórowa
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Powiat

słupecki

Gmina

Zagórów

Prawa miejskie

1407

Burmistrz

Roman Kulterman

Powierzchnia

3,44 km²

Populacja (31.12.2021)
• liczba ludności
• gęstość


2831[1]
892,2 os./km²

Strefa numeracyjna

+48 63

Kod pocztowy

62-410

Tablice rejestracyjne

PSL

Położenie na mapie gminy Zagórów
Mapa konturowa gminy Zagórów, u góry znajduje się punkt z opisem „Zagórów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Zagórów”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Zagórów”
Położenie na mapie powiatu słupeckiego
Mapa konturowa powiatu słupeckiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Zagórów”
Ziemia52°09′56″N 17°53′30″E/52,165556 17,891667
TERC (TERYT)

3023084

SIMC

0949431

Urząd miejski
ul. Kościelna 4
62-410 Zagórów
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Strona internetowa

Według danych z 31 grudnia 2021 miasto liczyło 2831 mieszkańców[1].

Położone na skraju Nadwarciańskiego Parku Krajobrazowego. W Domu Kultury znajduje się biblioteka oraz kino. Na środku Dużego Rynku pomnik poświęcony poległym za Polskę w latach 1918–1920. Zgodnie z prawem nadanym miastu w XV wieku – w każdą środę odbywa się targ. Przez wiele pokoleń mieszkańcy Zagórowa słynęli z hodowli gęsi. Powstało na ten temat kilka reportaży telewizyjnych m.in. „Ludzie i gęsi” oraz „Uciec z Zagórowa”[2]. Obecnie hodowla gęsi stanowi marginalne źródło dochodu mieszkańców. Na terenie miasta działalność duszpasterską prowadzi Kościół Rzymskokatolicki oraz Kościół Ewangelicko-Augsburski (filiał). Istnieje dekanat zagórowski, który należy do rzymskokatolickiej archidiecezji gnieźnieńskiej .Bezpośrednie połączenia autobusami PKS do następujących miast: Konin, Słupca, Strzałkowo, Pyzdry.

Od 1 lipca 1923[3] do 31 grudnia 1969[4] w granicach Zagórowa znajdował się Wymysłów. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa konińskiego.

Nazwa Zagórów nie uległa zmianie od czasów pierwszej wzmianki o miejscowości w 1240 roku. Nazwę można wywodzić dwojako:

  • miejscowość położona za górą
  • lub od czasownika "zagorzeć" zapalić[5].

Historia

edytuj
 
Duży Rynek
 
Pompa na Dużym Rynku
  • Pierwsza wzmianka o wsi Zagorovo z 1145 roku mówi, iż jest ona własnością opactwa cysterskiego w Lądzie.
  • Dzięki staraniom opatów lądzkich król Władysław Jagiełło w 1407 w Niepołomicach nadaje prawa miejskie dla Zagórowa. Obok wielu innych praw, król zezwala na targ w każdą środę.
  • W latach 1462–1463 miasto płaci cyzę – podatek na wojnę z zakonem krzyżackim. Dodatkowo wystawia 3 pieszych na walkę z Krzyżakami[6].
  • 18 marca 1473 roku zostaje wystawiony przez legata papieskiego dokument przyłączenia parafii zagórowskiej do klasztoru cysterskiego w Lądzie.
  • W Zagórowie pracowało 18 rzemieślników[6].
  • W 1655 roku miasto zostaje zniszczone w czasie potopu szwedzkiego.
  • 7 września 1747 rodzina Plucińskich ufundowała na Małym Rynku figurę św. Jana Nepomucena.
  • Król Stanisław August Poniatowski – w roku 1778 – wystawia przywilej odbywania w Zagórowie jarmarku – raz w miesiącu.
  • Wielki pożar w 1790 roku.
  • W 1793 roku miasto liczy 544 osoby. Było w nim 14 szewców, 5 kowali, 5 kuśnierzy i 4 garncarzy. Czynne były wiatraki i olejarnia[6].
  • Potyczka w czasie powstania styczniowego (1863). Za wspomaganie oddziałów powstańczych, ukazem carskim, miasto traci prawa miejskie.
  • W drugiej poł. XIX w. w Zagórowie s. Sabina Kawecka przy współudziale św. Honorata Koźmińskiego zakłada zgromadzenie Sióstr Westiarek.
  • Koniec XIX i początek XX w. to rozkwit Zagórowa – dzięki działalności dr Lidmanowskiego powstają w Zagórowie m.in. Bank Spółdzielczy, Zagórowskie Towarzystwo Pożyczkowo-Oszczędnościowe, Ochotnicza Straż Pożarna, szpital[6].
  • Feliks Ast zakłada jedną z pierwszych we wschodniej Wielkopolsce drużyn harcerskich.
  • W roku 1917 Zagórów został stolicą dekanatu.
  • W 1918 roku, po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, Zagórów ponownie otrzymuje prawa miejskie.
  • W pierwszej połowie 1936 roku dochodzi do ekscesów o podłożu antysemickim[7].
  • W roku 1939 Niemcy mordują członków Polskiej Organizacji Wojskowej z Zagórowa.
  • W okresie II Wojny Światowej na terenie Zagórowa powstaje obóz pracy dla Żydów oraz getto otwarte, w którym umieszczono Żydów z Zagórowa i okolicznych miejscowości. Zostają oni zamordowani przez Niemców w lasach koło Kazimierza Biskupiego[6][8].
  • W latach 1947–1991 na trasie Zagórów – Witaszyce kursowała kolej wąskotorowa przewożąca ludzi i towary.
  • Założenie Szkoły Przysposobienia Rolniczego w 1957 roku.
  • W 1974 roku Henryk Burda (był organistą w zagórowskim kościele, zmarł w 1991 roku) założył chór męski pod nazwą „Quarta”. Chór ten istnieje po dzień dzisiejszy.
  • Założenie Liceum Agrobiznesu w 1999 roku.
  • Z okazji 600-lecia miasta odbyła się największa impreza rozrywkowa w historii Zagórowa – przybyło Lato z Radiem. W dniu 24 czerwca 2007 roku na stadionie wystąpili: Perfect, Leszcze, Zbigniew Wodecki, Jan Pietrzak.
  • W roku 2008 Miejskie Przedszkole Samorządowe zostało przeniesione do nowego budynku przy ul. Pyzderskiej.
  • W 2011 roku zostaje zawiązane Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Zagórowskiej.
  • W dniu 4 października 2013 roku otwarto jedyne takie w Wielkopolsce nowe targowisko zwierzęce „Mój Rynek”[9].
  • Od 2017 co roku w grudniu odbywa się Jarmark Bożonarodzeniowy[10].
  • Od 3 maja 2018 roku skwer na Dużym Rynku nosi imię Marszałka Józefa Piłsudskiego.

Zabytki

edytuj
 
Kościół św. Piotra i Pawła
 
Brama kościelna
 
Wnętrze kościoła

Wpisane do rejestru zabytków NID obiekty stałe na terenie miasta Zagórowa:

  • układ urbanistyczny miasta kształtujący się od 1407 roku po XX w. (nr rej.: 465/206 z 31.12.1991 r.),
  • kościół parafialny pw. św. Piotra i Pawła, ul. Kościelna zbudowany w XV w., z późniejszymi przeróbkami 1740–1760, 1851 (nr rej.: 767 z 13.11.1969 r.), wewnątrz malowidła Aleksandra Przewalskiego,
  • plebania z otoczeniem z 1808 r. (nr rej.: A/494/235 z 30.12.1993 r.),
  • zespół kościoła ewangelickiego, ul. Konińska 4–6 (nr rej.: 451/192 z 17.10.1990 r.), składający się z:
    • kościoła z roku 1884,
    • pastorówki, z roku 1938,
    • kantorówki, z roku 1913,
  • dom z 1 poł. XIX w., znajdujący się w Małym Rynku 4/5 (nr rej.: 768 z 13.11.1969 r.)

Zabytkiem ruchomym Zagórowa jest.

Nieistniejące obecnie obiekty

edytuj
  • Pomnik św. Wawrzyńca (znajdował się na Dużym Rynku)
  • Wiatraki (koźlaki i paltraki)
  • Synagoga (istniała w miejscu obecnej piekarni)
  • Szkoła żydowska (istniała u zbiegu ulic: Kilińskiego, Słupeckiej i Okólnej)
  • Kolej wąskotorowa – Zagórów – Witaszyce
Osobny artykuł: Zagórów (stacja kolejowa).

Inne obiekty godne uwagi

edytuj
  • Cmentarz parafialny – znajduje się na nim wiele zabytkowych grobowców; na jego terenie znajduje się wydzielona część do pochówku wyznawców obrządku ewangelicko-augsburskiego.
  • Cmentarz żydowski

Turystyka

edytuj
  • Przez Zagórów przebiega Nadwarciański Szlak Rowerowy  , który jest elementem Wielkopolskiego Systemu Szlaków Rowerowych.
  • Rzeka Warta płynąca przez rejon Zagórowa stanowi część szlaku wodnego (o długości 690 km) określanego jako Wielka Pętla Wielkopolski.
  • W miasteczku znajduje się gospodarstwo agroturystyczne.
  • Zagórów położony jest na skraju Nadwarciańskiego Parku Krajobrazowego oraz częściowo objęty jest obszarem Natura 2000.
Osobny artykuł: Nadwarciański Park Krajobrazowy.

Infrastruktura

edytuj

Bezpieczeństwo

edytuj

Opieka zdrowotna i społeczna

edytuj
  • Ośrodek Zdrowia
  • Państwowy Dom Pomocy Społecznej
  • Ewangelicki Dom Seniora
  • Środowiskowe Ognisko Wychowawcze
  • Miejsko Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej

Demografia

edytuj
  • Piramida wieku mieszkańców Zagórowa w 2014 roku[11].

 

Sport

edytuj
  • W miejscowości działa klub sportowy Orły Zagórów, którego sekcja piłkarska występuje w klasie okręgowej, gr. wielkopolskiej VI. Klub powstał w 1989 roku. Największym sukcesem klubu było zajęcie 1 miejsca w konińskiej klasie okręgowej w sezonie 2008/2009. W sezonie 2009/2010 klub występował w IV lidze (grupa wielkopolska południowa), jednak zajął ostatnie miejsce i wrócił do okręgówki. Klub prowadzi drużynę seniorów, trampkarzy starszych i młodzików. Trenerem zespołu seniorów od lutego 2013 jest Robert Sarnowski. Klub rozgrywa swoje mecze na Stadionie Miejskim w Zagórowie.
Wyniki Orłów Zagórów na przestrzeni lat[12][13]
Sezon Liga Poz. M. Pkt. Mecze Bramki Uwagi
zw. rem. por. zdob. str.
2002/2003 klasa okręgowa 13. 30 33 9 6 15 38 46
2003/2004 klasa okręgowa 11. 30 36 10 6 14 41 53
2004/2005 klasa okręgowa 15. 30 23 6 5 19 33 74
2005/2006 klasa okręgowa 10. 30 37 11 4 15 51 64
2006/2007 klasa okręgowa 5. 30 49 15 4 11 59 41
2007/2008 klasa okręgowa 3. 30 60 18 6 6 69 40
2008/2009 klasa okręgowa 1. 30 70 22 4 4 85 33 awans
2009/2010 IV liga 16. 30 6 1 3 26 26 123 spadek
2010/2011 klasa okręgowa 12. 30 34 10 4 16 37 57
2011/2012 klasa okręgowa 12. 30 35 9 8 13 34 43
2012/2013 klasa okręgowa 10. 30 39 11 6 13 48 59
2013/2014 klasa okręgowa 12. 30 35 10 5 15 45 59
2014/2015 klasa okręgowa 14. 30 31 9 4 17 37 61
2015/2016 klasa okręgowa 17. 32 18 5 3 24 28 91 spadek
2016/2017 klasa A 4. 24 40 13 1 10 43 45
2017/2018 klasa A 12. 22 10 3 1 18 17 64 [a][14]
2018/2019 klasa A 6. 22 30 9 3 10 23 32 [b]
2019/2020 brak występów
2020/2021 klasa A 7. 26 36 10 6 10 67 68
2021/2022 klasa A 2. 26 57 18 3 5 63 22 awans
2022/2023 klasa okręgowa 8. 30 37 11 4 15 48 65
  • Stadion Miejski – trybuny stadionu mają 700 miejsc (wszystkie siedzące), na których zamontowane są foteliki. W najbliższym czasie stadion zostanie oświetlony.
  • Hala widowiskowo-sportowa
  • Boisko sportowe powstałe w ramach realizacji projektu „Moje Boisko – Orlik 2012”
  • Klub Jeździecki Zagórów

Kultura

edytuj
 
Gminny Ośrodek Kultury w Zagórowie
  • Dom Kultury
  • Kino „Odrodzenie”
  • Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Zagórów
  • Chór mieszany „Cantabile”
  • Kameralny chór męski „Quarta”
  • Orkiestra Reprezentacyjna Miasta Zagórów[15]
  • Zespół folklorystyczny „Szetlewskie Łany”
  • Zespół akordeonistów
  • Zespół wokalno-instrumentalny „Kontrast”
  • Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Zagórowskiej
  • Kółka zainteresowań (muzyczne, plastyczne, taneczne, teatralne)
  • Stowarzyszenie Zagórów – Miejsce z Historią

Oświata

edytuj
  • Miejskie Przedszkole Samorządowe[16]
  • Ekoludki Przedszkole Niepubliczne[17]
  • Szkoła Podstawowa im. Michała Okurzałego,
  • Gimnazjum im. Królowej Jadwigi,
  • Zespół Szkół Ogólnokształcących i Zawodowych im. Braci Kostaneckich:
    • Liceum Ogólnokształcące
    • Technikum Geodezyjne
    • Technikum Obsługi Turystycznej
    • Technikum Teleinformatyczne
    • Branżowa Szkoła I Stopnia

Burmistrzowie i wójtowie Zagórowa

edytuj
  • 1752–1759 Maciej Kwieciński
  • 1759–1760 Wojciech Różewicz
  • 1760–1776 Maciej Kwieciński
  • 1776–1779 Szymon Sompolski
  • 1779–1784 Aleksander Zaleski
  • 1784–1786 Placyd Turkiewicz
  • 1786–1791 Jan Szukalski
  • 1791–1792 Placyd Turkiewicz
  • 1792–1795 Jan Szukalski
  • ok. 1837 Jan Nurowski
  • 1894–1901 Jan Kobyliński[18]
  • 1920–1930 Fidelis Perzyński
  • 193?–1939 Piotr Szumański
  • 1945–1945 Leon Maciejewski
  • 1945–1947 Mieczysław Ulatowski
  • 1947–1950 Kazimierz Sznajder
  • 1950–1952 Andrzej Łuczak
  • 1952–1954 Stefan Woźniak
  • 1954–1957 Jan Bentkowski
  • 1957–1961 Antoni Jackowski
  • 1961–1965 Eugeniusz Dropiński
  • 1965–1972 Antoni Łakomiak
  • 1973–1990 Eugeniusz Cichocki
  • 1990–1994 Zdzisław Rybicki
  • 1994–2018 Wiesław Radniecki[19]
  • od 2018 Roman Kulterman

Współpraca międzynarodowa

edytuj

Miasta i gminy partnerskie:

Ludzie związani z Zagórowem‎‎

edytuj
Z tym tematem związana jest kategoria: ‎‎Ludzie związani z Zagórowem‎.

Uwagi

edytuj
  1. ↑ Pomimo spadku po przegranych barażach, ZKS utrzymał się w klasie A ze względu na wycofanie się Czarnych II Ostrowite.
  2. ↑ Zespół wycofał się po sezonie.

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b Zagórów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-01-21], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  2. ↑ Uciec z Zagórowa – Telewizja Polska SA.
  3. ↑ Dz.U. z 1923 r. nr 53, poz. 368.
  4. ↑ Dz.U. z 1969 r. nr 37, poz. 320.
  5. ↑ Zagórów. Album miasta 1407-2007, Satchwell Warszawa, Zagórów 2007, s. 14.
  6. ↑ a b c d e Piotr Maluśkiewicz, Województwo konińskie : szkic monograficzny, wyd. 1, Warszawa: Państwowe Wydawn. Nauk, 1983, s. 336-340, ISBN 83-01-00534-3, OCLC 11783554
  7. ↑ Szymon Rudnicki, Żydzi w parlamencie II Rzeczypospolitej, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2015, s. 464, ISBN 978-83-7666-363-0, ISBN 978-83-7666-412-5, OCLC 924844552.
  8. ↑ Praca zbiorowa pod redakcją Zbigniewa Chodyły, Dzieje Kazimierza Biskupiego, wyd. 2, Konin: Wydawnictwo „Aspeks”, 2001, s. 203, ISBN 83-88349-03-01
  9. ↑ islupca.net.
  10. ↑ V Jarmark Bożonarodzeniowy w Zagórowie. mgokzagorow.pl. (pol.).
  11. ↑ Zagórów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-12], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  12. ↑ Skarb - ZKS Zagórów [online], www.90minut.pl [dostęp 2023-09-10].
  13. ↑ Skarb - Orły Zagórów [online], www.90minut.pl [dostęp 2023-09-10].
  14. ↑ Przetasowania w A-klasie. ZKS Zagórów zagra za rezerwy Czarnych Ostrowite. [dostęp 2023-09-10].
  15. ↑ Orkiestra Reprezentacyjna Miasta Zagórów [online], www.facebook.com [dostęp 2018-09-10] (pol.).
  16. ↑ OpenSolution.org, Miejskie Przedszkole Samorządowe w Zagórowie – Miejskie Przedszkole Samorządowe w Zagórowie [online], www.przedszkole-zagorow.pl [dostęp 2018-09-10] (pol.).
  17. ↑ Ekoludki Przedszkole Niepubliczne w Zagórowie [online], www.ekoludki.com.pl [dostęp 2018-09-10] (pol.).
  18. ↑ Pamjatnaja Kniżka Guberni Kaliskiej, 1894–1901 (ros.).
  19. ↑ Mirosław Słowiński: Zagórów – Album miasta 1407-2007. Warszawa: Satchwell, 2007. ISBN 978-83-924946-1-4.
  20. ↑ Gimnazjum im. Królowej Jadwigi w Zagórowie. gkjzagorow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-02)]..
  21. ↑ Gimnazjum im. Królowej Jadwigi w Zagórowie. gkjzagorow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-02)]..

Bibliografia

edytuj
  • Anetta Głowacka-Penczyńska, Tomasz Kawski, Witold Mędykowski, Tuvia Horev (red), The First to be Destroyed: The Jewish Community of Kleczew and the Beginning of the Final Solution, Academic Studies Press, Boston, 2015, ISBN 978-1-61811-284-2.

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zagórów&oldid=75174078”