Zderzak (kolejnictwo)

Ten artykuł od 2016-06 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Zderzak, bufor – urządzenie stosowane w kolejnictwie, przeznaczone do łagodzenia sił nacisku i uderzeń oraz utrzymywania sprzęgniętych wagonów w odpowiedniej odległości.

Typy zderzaków

Wyróżnia się zderzaki:

ze sprężyną pierścieniową stalową,
ze sprężyną pierścieniową gumową,
ze sprężyną taśmową,
ze sprężyną gumową,
z użyciem elastomerów.

Budowa zderzaka (ze sprężyną pierścieniową)

Zasada działania zderzaka (ze sprężyną pierścieniową)

Zderzak działa na zasadzie sprężyny pierścieniowej o odpowiednich krawędziach stożkowych. Podczas działania siły nacisku na tarcze zderzaka (faza II) wszystkie pierścienie wewnętrzne są dociskane do siebie, a wciskane pomiędzy pierścienie zewnętrzne. Tuleja wsuwa się w pochwę zderzakową na głębokość od 75 mm do 110 mm – w zależności od konstrukcji zderzaka. Gdy na zderzak nie działa żadna siła (faza I), to wszystkie pierścienie zewnętrzne wypychają pierścienie wewnętrzne. Tuleja zderzaka powraca do poprzedniej pozycji.