Gieorgij Danelija

Gieorgij Danelija
Prawdziwe imię i nazwisko	Gieorgij Nikołajewicz Danelija
Data i miejsce urodzenia	25 sierpnia 1930 ; Tyflis
Data i miejsce śmierci	4 kwietnia 2019 ; Moskwa
Zawód	reżyser, scenarzysta
	Odznaczenia
	;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wersja do druku nie jest już wspierana i może powodować błędy w wyświetlaniu. Zaktualizuj swoje zakładki i zamiast funkcji strony do druku użyj domyślnej funkcji drukowania w swojej przeglądarce.

Gieorgij Nikołajewicz Danelija (ros. Гео́ргий Никола́евич Дане́лия; gruz. გიორგი დანელია, Giorgi Danelia; ur. 25 sierpnia 1930 w Tyflisie, zm. 4 kwietnia 2019 w Moskwie^[1]^[2]) – radziecki i rosyjski reżyser filmowy oraz scenarzysta pochodzenia gruzińskiego. Ludowy Artysta ZSRR (1989). Laureat Nagrody Państwowej ZSRR (1978) oraz Nagrody Państwowej Federacji Rosyjskiej (1996).

Życiorys

W 1955 roku ukończył studia architektoniczne w Moskwie. Następnie przez rok pracował w Instytucie Projektowania Miast. Odbył dwuletni kurs reżyserski zorganizowany przez wytwórnię filmową Mosfilm^[3]. W trakcie studiów zrealizował razem z Igorem Tałankinem etiudę szkolną pt. „Też ludzie” (ros. Тоже люди), która była oparta na fragmentach „Wojny i pokoju” Tołstoja. Film pt. Sierioża będący adaptacją utworu Wiery Panowej przyniósł obu reżyserom popularność i zdobył nagrody na międzynarodowych festiwalach filmowych^[4].

Innym znanym także w Polsce był film Danelii z lat 60. „Chodząc po Moskwie” („Я шагаю по Москве”), w którym główny bohater Kola, grany przez młodego Nikitę Michałkowa, spacerując w moskiewskim metrze śpiewa tytułową piosenkę „A ja idę, chodzę po Moskwie” („А я иду, шагаю по Москве”), popularną w latach sześćdziesiątych w Rosji i w krajach socjalistycznych. Pochowany na Cmentarzu Nowodziewiczym w Moskwie^[5].

Wybrana filmografia

1959: Też ludzie (ros. Тоже люди);
1960: Sierioża (ros. Серёжа);
1962: Droga do przystani (ros. Путь к причалу);
1963: Chodząc po Moskwie (ros. Я шагаю по Москве);
1965: Trzydzieści trzy (ros. Тридцать три);
1969: Nie smuć się! (ros. Не горюй!);
1973: Przygody Hucka Finna (ros. Совсем пропащий);
1975: Afonia (ros. Афоня);
1977: Mimino (ros. Мимино);
1979: Jesienny maraton (ros. Осенний марафон);
1982: Łzy płynęły... (ros. Слёзы капали);
1987: Kin-dza-dza! (ros. Кин-дза-дза!);
1990: Paszport (ros. Паспорт);
1993: Nastya (ros. Настя);
1995: Orzeł i ogony (ros. Орёл и решка);
2000: Fortuna (ros. Фортуна);
2013: Ku! Kin-dza-dza (ros. Ку! Кин-дза-дза).

Nagrody i odznaczenia

Nagrody i odznaczenia^[6]:

Zasłużony Działacz Sztuk RFSRR (1965)
Ludowy Artysta RFSRR (1974)
Ludowy Artysta ZSRR (1989)
Nagroda Państwowa ZSRR (1978) – za film Mimino
Order Znak Honoru
Order Czerwonego Sztandaru Pracy (1980)
Państwowa Nagroda Federacji Rosyjskiej (1996) w dziedzinie kinematografii – za filmy fabularne: Paszport («Паспорт»), Nastia («Настя»), Orzeł i reszka («Орёл и решка»)^[7]

Przypisy

↑ Умер Георгий Данелия [online], www.interfax.ru [dostęp 2019-04-05] (ros.).
↑ Умер Георгий Данелия [online], Собака.ru [dostęp 2019-04-04] .
↑ Kazimierz Nowacki (red.), Z filmem radzieckim na ty, Kraków 1972, s. 45.
↑ Edward Pawlak, Barbara Pełka, Film radziecki w Polsce, Warszawa 1985, s. 235–236.
↑ Могилы знаменитостей. Московский некрополь. ДАНЕЛИЯ Георгий Николаевич (1930 – 2019)
↑ Данелия Георгий Николаевич, kino-teatr.ru.
↑ Указ Президента Российской Федерации от 29 мая 1997 г. № 532 «О присуждении Государственных премий Российской Федерации в области литературы и искусства 1996 года»

Bibliografia

Galina Dołmatowska, Irina Szyłowa, Sylwetki radzieckiego ekranu, przeł. z ros. Marek Dzierwajłło, Wydawnictwo Progress, Moskwa 1980, s. 86–96.
Danielija Gieorgij w bazie portalwiedzy.onet.pl
Danelija Georgij, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2019-10-21] .
Georgiy Daneliya w bazie IMDb (ang.)

[1] Умер Георгий Данелия [online], www.interfax.ru [dostęp 2019-04-05] (ros.).

[2] Умер Георгий Данелия [online], Собака.ru [dostęp 2019-04-04] .

[3] Kazimierz Nowacki (red.), Z filmem radzieckim na ty, Kraków 1972, s. 45.

[4] Edward Pawlak, Barbara Pełka, Film radziecki w Polsce, Warszawa 1985, s. 235–236.

[5] Могилы знаменитостей. Московский некрополь. ДАНЕЛИЯ Георгий Николаевич (1930 – 2019)

[6] Данелия Георгий Николаевич, kino-teatr.ru.

[7] Указ Президента Российской Федерации от 29 мая 1997 г. № 532 «О присуждении Государственных премий Российской Федерации в области литературы и искусства 1996 года»

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]