Intel 80286

Harris 80286-16

Intel 80286 to 16-bitowy procesor opracowany przez firmę Intel, oficjalnie pokazany po raz pierwszy 1 lutego 1982. Procesor składał się ze 134 tysięcy tranzystorów, pierwsze wersje miały częstotliwości 6 i 8 MHz, późniejsze do 20 MHz. W procesorze 286 wprowadzono nowe instrukcje, nowy tryb adresowania pamięci (tryb chroniony) oraz przeprojektowano układ DMA.

Cechy charakterystyczne procesorów klasy 286

80286 potrafił jedynie przełączyć się w tryb chroniony, powrót do trybu rzeczywistego nie był możliwy bez resetu procesora. Następca 286, procesor Intel 80386, był już pozbawiony tej wady. 286 używany był w komputerach klasy IBM PC AT w latach osiemdziesiątych, aż do początku lat dziewięćdziesiątych. Jednak ze względu na wiele wad (np. w/w konieczność resetu procesora przy przejściu do trybu rzeczywistego) częściej montowany był w systemach wbudowanych - używanie komputera z takim procesorem było niewygodne, co sprawiło, że procesor nie cieszył się tak dużym zainteresowaniem jak pozbawiony tych wad następca, czyli Intel 80386 - który w komputerach montowany był na wielką skalę. Procesory 80286 ze względu na stosunkowo niską częstotliwość taktowania nie wymagały chłodzenia wentylatorem.

Specyfikacja procesorów klasy 286

80286 był następcą procesora Intel 80186. Był mniej więcej dwa razy bardziej wydajny w porównaniu do procesora Intel 8086 i ponieważ posiadał 24-bitową szynę adresową mógł adresować aż 16MB pamięci RAM (Intel 8086 używał tylko 1 MB).

W przypadku komputerów mających ponad 1MB pamięci i posiadających system operacyjny DOS pozostała część pamięci (cała pamięć poza "pierwszym megabajtem"; dokładniej poza 1024KB+64KB-16B i obszarem HMA) była dostępna tylko w trybie emulacji pamięci rozszerzonej XMS (ang. extended memory). Jednak rzadko który komputer z 80286 miał więcej niż 1MB RAM. Niektóre płyty główne potrafiły mapować pamięć powyżej 1MB jako pamięć stronicowaną dostępną jako strony po 64KB w obszarze powyżej 640KB (tzw. pamięć EMS) np. Hetland czy Suntec. Pamięć powyżej 1MB była wykorzystywana do ładowania jądra dos (DOS=HIGH), jako cache dysku (smartdrive), rzadziej dla wybranych programów poprzez int15h, specyfikację XMS czy (jeśli płyta główna pozwalała) także EMS.

W trybie chronionym procesor oferował ochronę pamięci, obsługę 16MB RAM i 1GB pamięci wirtualnej.

Procesor wymagał 8-bitowego kontrolera magistrali oznaczanego Intel 80288.

Dla układu 80286 zaprojektowano koprocesor numeryczny 80287. Koprocesor w większości płyt głównych pracował asynchronicznie w stosunku do procesora głównego (miał inną częstotliwość taktowania) i niewłaściwie napisane oprogramowanie mogło w szczególnych okolicznościach pracować wolniej po zastosowaniu koprocesora niż bez niego. W większości aplikacji numerycznych 80287 dawał jednak nawet kilkudziesięciokrotny przyrost prędkości obliczeń. 80287 był także stosowany w pierwszych modelach płyt przeznaczonych dla 80386 (jeszcze nie był gotowy 80387).

Linki zewnętrzne