Karen Silkwood: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
szablon |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Osoba publiczna infobox |
{{Osoba publiczna infobox |
||
| |
|osoba publiczna = Karen Silkwood |
||
| |
|grafika = |
||
| |
|opis grafiki = |
||
| |
|data urodzenia = [[19 lutego]] [[1946]] |
||
| |
|miejsce urodzenia = [[Longview (Teksas)|Longview]] |
||
| |
|podpis = |
||
| |
|data śmierci = [[13 listopada]] [[1974]] |
||
| |
|miejsce śmierci = [[Crescent (Oklahoma)|Crescent]] |
||
| |
|rodzaj działalności = |
||
| |
|funkcja = |
||
| |
|organizacja = |
||
| |
|od = |
||
| |
|do = |
||
| |
|poprzednik = |
||
| |
|następca = |
||
| |
|odznaczenia = |
||
| |
|www = |
||
| |
|commons = |
||
| |
|quote = |
||
}} |
}} |
||
'''Karen Gay Silkwood'''<ref>{{Cytuj |tytuł = Labor Party Press |
'''Karen Gay Silkwood'''<ref>{{Cytuj |tytuł = Labor Party Press – Karen Silkwood Remembered 1946-1974 |data = 2012-11-30 |data dostępu = 2021-05-21 |opublikowany = web.archive.org |url = https://web.archive.org/web/20121130081633/http://lpa.igc.org/lpv46/lpp46_silkwood.html}}</ref> (ur. [[19 lutego]] [[1946]], zm. [[13 listopada]] [[1974]]) – amerykańska technik chemik i [[Aktywizm|aktywistka]]. Należała do [[Związek zawodowy|związku zawodowego]] OCAW. Znana za rozpowszechnianie obaw wobec korporacyjnych praktyk w kwestii zdrowia i bezpieczeństwa w placówkach nuklearnych. |
||
[[Plik:Who killed silkwood christic.jpg|mały|Plakat z archiwum [[Christic Institute]]]] |
[[Plik:Who killed silkwood christic.jpg|mały|Plakat z archiwum [[Christic Institute]]]] |
||
== Życiorys == |
== Życiorys == |
||
Pracowała w korporacji Ker-McGee w miejscu produkcji paliwa Cimmarron. Wytwarzała [[Pluton (pierwiastek)|plutonowe]] [[Pellet |
Pracowała w korporacji Ker-McGee w miejscu produkcji paliwa Cimmarron. Wytwarzała [[Pluton (pierwiastek)|plutonowe]] [[Pellet]]y i została pierwszą kobietą w zespole negocjacyjnym związku<ref>{{Cytuj |tytuł = SILKWOOD, KAREN GAY {{!}} The Handbook of Texas Online{{!}} Texas State Historical Association (TSHA) |data = 2010-11-24 |data dostępu = 2021-05-21 |opublikowany = web.archive.org |url = https://web.archive.org/web/20101124220245/https://www.tshaonline.org/handbook/online/articles/fsi35}}</ref>. Pracując tu, odkryła liczne naruszenia przepisów zdrowotnych, w tym wadliwy sprzęt do oddychania, niewłaściwe przechowywane próbki laboratoryjne i zbyt małą liczbę pryszniców dla pracowników. Związek OCAW zarzucił, że fabryka Kerr-McGee produkowała wadliwe pręty paliwowe, sfałszowała zapisy kontroli produktów i stwarzała zagrożenie dla bezpieczeństwa pracowników. Groziło to procesem sądowym. Latem 1974 Silkwood zeznała [[Atomic Energy Commission|Komisji Energii Atomowej]] (AEC), twierdząc, że standardy bezpieczeństwa spadły z powodu przyspieszenia produkcji<ref>{{Cytuj |tytuł = Decontamination and decommissioning of the Kerr-McGee Cimarron Plutonium Fuel Plant |data = 1994-05-01 |data dostępu = 2021-05-21 |doi = 10.2172/10151437 |url = https://www.osti.gov/biblio/10151437-tEZOv9/native/ |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Silkwood v. Kerr-McGee Corp., 485 F. Supp. 566 (W.D. Okla. 1979) |data dostępu = 2021-05-21 |opublikowany = Justia Law |url = https://law.justia.com/cases/federal/district-courts/FSupp/485/566/1377071/ |język = en}}</ref>. |
||
5 listopada 1974 Silkwood przeprowadziła rutynową samokontrolę i stwierdziła, że jej ciało zawierało prawie 400 razy więcej niż prawnie dopuszczalny poziom zanieczyszczenia plutonem. Następnego ranka, gdy jechała na spotkanie negocjacyjne związków zawodowych, ponownie uzyskała wynik pozytywny na obecność plutonu, chociaż tego ranka pracowała w biurze. Została poddana bardziej intensywnej dekontaminacji. 7 listopada, kiedy weszła do zakładu, stwierdzono, że jest niebezpiecznie skażona – wydychała skażone powietrze. Zespół lekarzy towarzyszył jej w drodze do domu i na kilku powierzchniach, zwłaszcza w łazience i lodówce, znalazł ślady plutonu. Dom został rozebrany. Karen straciła część majątku. Wraz z partnerem Drew Stephensem i |
5 listopada 1974 Silkwood przeprowadziła rutynową samokontrolę i stwierdziła, że jej ciało zawierało prawie 400 razy więcej niż prawnie dopuszczalny poziom zanieczyszczenia plutonem. Następnego ranka, gdy jechała na spotkanie negocjacyjne związków zawodowych, ponownie uzyskała wynik pozytywny na obecność plutonu, chociaż tego ranka pracowała w biurze. Została poddana bardziej intensywnej dekontaminacji. 7 listopada, kiedy weszła do zakładu, stwierdzono, że jest niebezpiecznie skażona – wydychała skażone powietrze. Zespół lekarzy towarzyszył jej w drodze do domu i na kilku powierzchniach, zwłaszcza w łazience i lodówce, znalazł ślady plutonu. Dom został rozebrany. Karen straciła część majątku. Wraz z partnerem Drew Stephensem i współlokatorką Dusty Ellis zostali wysłani do [[Los Alamos National Laboratory]] na dokładne testy w celu określenia stopnia skażenia ich organizmów. Silkwood uważała, że została skażona na terenie zakładu Cimmarron. Kierownictwo Kerr-McGee odpowiedziało, że skaziła się umyślnie, aby przedstawić firmę w negatywnym świetle. |
||
Silkwood zebrała dokumentację swoich roszczeń, w tym dokumenty firmowe, i postanowiła ujawnić dowody. Skontaktowała się z Davidem Burnhamem, dziennikarzem [[The New York Times|New York Times]], który był zainteresowany jej historią. 13 listopada 1974 Karen wyszła ze spotkania związku w kawiarni Hub w [[Crescent (Oklahoma)|Crescent]], by spotkać się z dziennikarzem. Jeden z obecnych w kawiarni członków związku zeznał później, że Silkwood miała przy sobie segregator i paczkę dokumentów. Karen wsiadła do swojego samochodu i pojechała samotnie do [[Oklahoma City]], oddalonego o ok. 30 mil (48 km), na spotkanie z reporterem i |
Silkwood zebrała dokumentację swoich roszczeń, w tym dokumenty firmowe, i postanowiła ujawnić dowody. Skontaktowała się z Davidem Burnhamem, dziennikarzem [[The New York Times|New York Times]], który był zainteresowany jej historią. 13 listopada 1974 Karen wyszła ze spotkania związku w kawiarni Hub w [[Crescent (Oklahoma)|Crescent]], by spotkać się z dziennikarzem. Jeden z obecnych w kawiarni członków związku zeznał później, że Silkwood miała przy sobie segregator i paczkę dokumentów. Karen wsiadła do swojego samochodu i pojechała samotnie do [[Oklahoma City]], oddalonego o ok. 30 mil (48 km), na spotkanie z reporterem i Steve’em Wodką, urzędnikiem krajowego biura jej związku. Tego wieczoru ciało Silkwood zostało znalezione w jej samochodzie, który zjechał z drogi i uderzył w [[przepust]] po wschodniej stronie State Highway 74. W samochodzie nie znaleziono żadnych dokumentów. Zdarzenie uznano za wypadek. |
||
Jej historia została opisana w nominowanym do Oscara w 1983 filmie wyreżyserowanym przez [[Mike Nichols| |
Jej historia została opisana w nominowanym do Oscara w 1983 filmie wyreżyserowanym przez [[Mike Nichols|Mike’a Nicholsa]] pt. ''[[Silkwood]],'' w którym w jej rolę wcieliła się [[Meryl Streep]]<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = ‘Silkwood’: THR’s 1983 Review |data = 2014-11-22 |data dostępu = 2021-05-21 |opublikowany = The Hollywood Reporter |url = https://www.hollywoodreporter.com/news/general-news/silkwood-review-1983-movie-751496/ |język = en-US}}</ref>. |
||
== Przypisy == |
== Przypisy == |
||
{{Przypisy}} |
{{Przypisy}} |
||
{{Kontrola autorytatywna}} |
|||
{{SORTUJ:Silkwood, Karen Gay}} |
{{SORTUJ:Silkwood, Karen Gay}} |
||
[[Kategoria:Kobieta w nauce]] |
[[Kategoria:Kobieta w nauce]] |
||
Wersja z 21:34, 5 cze 2021
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
Karen Gay Silkwood[1] (ur. 19 lutego 1946, zm. 13 listopada 1974) – amerykańska technik chemik i aktywistka. Należała do związku zawodowego OCAW. Znana za rozpowszechnianie obaw wobec korporacyjnych praktyk w kwestii zdrowia i bezpieczeństwa w placówkach nuklearnych.
Życiorys
Pracowała w korporacji Ker-McGee w miejscu produkcji paliwa Cimmarron. Wytwarzała plutonowe Pellety i została pierwszą kobietą w zespole negocjacyjnym związku[2]. Pracując tu, odkryła liczne naruszenia przepisów zdrowotnych, w tym wadliwy sprzęt do oddychania, niewłaściwe przechowywane próbki laboratoryjne i zbyt małą liczbę pryszniców dla pracowników. Związek OCAW zarzucił, że fabryka Kerr-McGee produkowała wadliwe pręty paliwowe, sfałszowała zapisy kontroli produktów i stwarzała zagrożenie dla bezpieczeństwa pracowników. Groziło to procesem sądowym. Latem 1974 Silkwood zeznała Komisji Energii Atomowej (AEC), twierdząc, że standardy bezpieczeństwa spadły z powodu przyspieszenia produkcji[3][4].
5 listopada 1974 Silkwood przeprowadziła rutynową samokontrolę i stwierdziła, że jej ciało zawierało prawie 400 razy więcej niż prawnie dopuszczalny poziom zanieczyszczenia plutonem. Następnego ranka, gdy jechała na spotkanie negocjacyjne związków zawodowych, ponownie uzyskała wynik pozytywny na obecność plutonu, chociaż tego ranka pracowała w biurze. Została poddana bardziej intensywnej dekontaminacji. 7 listopada, kiedy weszła do zakładu, stwierdzono, że jest niebezpiecznie skażona – wydychała skażone powietrze. Zespół lekarzy towarzyszył jej w drodze do domu i na kilku powierzchniach, zwłaszcza w łazience i lodówce, znalazł ślady plutonu. Dom został rozebrany. Karen straciła część majątku. Wraz z partnerem Drew Stephensem i współlokatorką Dusty Ellis zostali wysłani do Los Alamos National Laboratory na dokładne testy w celu określenia stopnia skażenia ich organizmów. Silkwood uważała, że została skażona na terenie zakładu Cimmarron. Kierownictwo Kerr-McGee odpowiedziało, że skaziła się umyślnie, aby przedstawić firmę w negatywnym świetle.
Silkwood zebrała dokumentację swoich roszczeń, w tym dokumenty firmowe, i postanowiła ujawnić dowody. Skontaktowała się z Davidem Burnhamem, dziennikarzem New York Times, który był zainteresowany jej historią. 13 listopada 1974 Karen wyszła ze spotkania związku w kawiarni Hub w Crescent, by spotkać się z dziennikarzem. Jeden z obecnych w kawiarni członków związku zeznał później, że Silkwood miała przy sobie segregator i paczkę dokumentów. Karen wsiadła do swojego samochodu i pojechała samotnie do Oklahoma City, oddalonego o ok. 30 mil (48 km), na spotkanie z reporterem i Steve’em Wodką, urzędnikiem krajowego biura jej związku. Tego wieczoru ciało Silkwood zostało znalezione w jej samochodzie, który zjechał z drogi i uderzył w przepust po wschodniej stronie State Highway 74. W samochodzie nie znaleziono żadnych dokumentów. Zdarzenie uznano za wypadek.
Jej historia została opisana w nominowanym do Oscara w 1983 filmie wyreżyserowanym przez Mike’a Nicholsa pt. Silkwood, w którym w jej rolę wcieliła się Meryl Streep[5].
Przypisy
- ↑ Labor Party Press – Karen Silkwood Remembered 1946-1974 [online], web.archive.org, 30 listopada 2012 [dostęp 2021-05-21] [zarchiwizowane z adresu 2012-11-30].
- ↑ SILKWOOD, KAREN GAY | The Handbook of Texas Online| Texas State Historical Association (TSHA) [online], web.archive.org, 24 listopada 2010 [dostęp 2021-05-21] [zarchiwizowane z adresu 2010-11-24].
- ↑ Decontamination and decommissioning of the Kerr-McGee Cimarron Plutonium Fuel Plant, 1 maja 1994, DOI: 10.2172/10151437 [dostęp 2021-05-21] (ang.).
- ↑ Silkwood v. Kerr-McGee Corp., 485 F. Supp. 566 (W.D. Okla. 1979) [online], Justia Law [dostęp 2021-05-21] (ang.).
- ↑ ‘Silkwood’: THR’s 1983 Review [online], The Hollywood Reporter, 22 listopada 2014 [dostęp 2021-05-21] (ang.).