Ogólnopolskie Dyktando: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
→Nagrody: drobne merytoryczne, drobne redakcyjne |
drobne merytoryczne, drobne redakcyjne |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Ogólnopolskie Dyktando''' ('''Ogólnopolski Konkurs Ortograficzny „Dyktando”''') – masowy konkurs |
'''Ogólnopolskie Dyktando''' ('''Ogólnopolski Konkurs Ortograficzny „Dyktando”''') – masowy konkurs polegający na pisaniu [[dyktando|dyktanda]] w [[Język polski|języku polskim]], organizowany w [[Katowice|Katowicach]] od 1987 roku, średnio raz na dwa lata. Osoba, która napisze tekst dyktanda bezbłędnie lub popełni najmniejszą liczbę [[błąd ortograficzny|błędów ortograficznych]], a także [[interpunkcja|interpunkcyjnych]], otrzymuje tytuł ''Mistrza Polskiej Ortografii''. Tytuł mistrzowski można zdobyć tylko raz, w przeciwieństwie do tytułów wicemistrzowskich – zgodnie z regulaminem zwycięzcy Dyktanda nie mogą startować w kolejnych jego edycjach; ponadto od roku 1993 w Dyktandzie nie mogą brać udziału osoby z tytułem [[magister|magistra]] [[filologia polska|filologii polskiej]]. |
||
Ogólnopolskie Dyktando to najstarszy i największy tego typu konkurs językowy w Polsce. Jego twórcą była wieloletnia dziennikarka radiowa, następnie senator i wicemarszałek Senatu [[Krystyna Bochenek]], zmarła tragicznie w [[Katastrofa polskiego Tu-154 w Smoleńsku|katastrofie lotniczej w Smoleńsku 10 kwietnia 2010 roku]]. |
|||
== Historia == |
== Historia == |
||
Wersja z 12:09, 1 kwi 2014
Ogólnopolskie Dyktando (Ogólnopolski Konkurs Ortograficzny „Dyktando”) – masowy konkurs polegający na pisaniu dyktanda w języku polskim, organizowany w Katowicach od 1987 roku, średnio raz na dwa lata. Osoba, która napisze tekst dyktanda bezbłędnie lub popełni najmniejszą liczbę błędów ortograficznych, a także interpunkcyjnych, otrzymuje tytuł Mistrza Polskiej Ortografii. Tytuł mistrzowski można zdobyć tylko raz, w przeciwieństwie do tytułów wicemistrzowskich – zgodnie z regulaminem zwycięzcy Dyktanda nie mogą startować w kolejnych jego edycjach; ponadto od roku 1993 w Dyktandzie nie mogą brać udziału osoby z tytułem magistra filologii polskiej.
Ogólnopolskie Dyktando to najstarszy i największy tego typu konkurs językowy w Polsce. Jego twórcą była wieloletnia dziennikarka radiowa, następnie senator i wicemarszałek Senatu Krystyna Bochenek, zmarła tragicznie w katastrofie lotniczej w Smoleńsku 10 kwietnia 2010 roku.
Historia
Pierwsze dyktanda odbywały się w studiu koncertowym Radia Katowice. Kilkakrotnie miejscem rywalizacji był katowicki Spodek. Od (?) Ogólnopolskie Dyktando organizowane jest przez Centrum Kultury Katowice im. Krystyny Bochenek, pod patronatem Rady Języka Polskiego, Narodowego Centrum Kultury i Ministra Edukacji Narodowej, transmitowane przez radio i telewizję.
Autorami tekstów dyktand i jurorami w Ogólnopolskim Dyktandzie są wybitni polscy językoznawcy, tacy jak: prof. Irena Klemensiewicz-Bajerowa, prof. Danuta Jodłowska-Wesołowska, prof. Jerzy Bralczyk, prof. Bogusław Dunaj, przewodniczący Rady Języka Polskiego prof. Andrzej Markowski (autor największej liczby tekstów dyktand), prof. Jerzy Podracki, prof. Edward Polański, prof. Wiesław Przyczyna. Jury Dyktanda od pierwszej edycji przewodniczy prof. Walery Pisarek, honorowy przewodniczący Rady Języka Polskiego. Teksty dyktand opracowywane są na podstawie zasad i rozstrzygnięć zawartych w najnowszym wydaniu normatywnego słownika ortograficznego PWN – rekomendowanego przez Rady Języka Polskiego.
W dotychczasowych 15 edycjach teksty dyktand napisało łącznie ponad 50 tys. osób. Podobne imprezy odbywają się także w Rumi, Jastrzębiu-Zdroju, Inowrocławiu, Radomiu, Głogowie, Świnoujściu, gdzie są organizowane przez urzędy miasta, ośrodki kultury lub szkoły. Zagraniczne edycje Dyktanda odbywały się ponadto we Francji, Austrii, Szwecji, na Białorusi, Litwie i Łotwie.
W 1997 roku w jubileuszowym dyktandzie z okazji 20-lecia imprezy mogli wziąć udział jedynie dwudziestolatkowie – osoby między 20. a 29. rokiem życia. W roku 2006 obchody Roku Języka Polskiego zainaugurowało w Senacie RP dyktando dla parlamentarzystów; w tym samym roku w Katowicach odbyło się z kolei dyktando dla dzieci. Od 2007 roku w ramach Ogólnopolskiego Dyktanda organizowane jest także Gadu-Dyktando – jego uczestnicy piszą tekst dyktanda za pośrednictwem komunikatora Gadu-Gadu.
Nagrody
Obok prestiżowego tytułu Mistrza i Wicemistrza Polskiej Ortografii laureaci Ogólnopolskiego Dyktanda otrzymują cenne nagrody rzeczowe lub pieniężne. Pierwszymi nagrodami w historii konkursu były książki, potem wartość nagród szybko wzrosła: na początku lat 90. zwycięzca odbierał samochód (lub jego równowartość). Obecnie laureaci Dyktanda otrzymują honorowe dyplomy, zestawy słowników PWN i nagrody pieniężne w wysokości: 30 tys. zł (I miejsce), 15 tys. zł (II miejsce) i 5 tys. zł (III miejsce).
Laureaci
Zdobywcy tytułów Mistrza Polskiej Ortografii, Pierwszego Wicemistrza Polskiej Ortografii i Drugiego Wicemistrza Polskiej Ortografii:
- 1987 – I: Tomasz Burzykowski z Warszawy, II: Dorota Cygan z Wrocławia, III: Edyta Tomowiak
- 1988 – I: Agnieszka Karolczuk z Rzeszowa, II: Ewa Wodniak z Żor, III: Iwona Wyrwisz
- 1989 – I: Barbara Zagończyk z Warszawy, II: Krzysztof Szymczyk z Opola, III: Janusz Mrzigod z Bytomia
- 1990 – I: Maciej Malinowski z Krakowa, II: Barbara Momot z Piotrowic, III: Krzysztof Szymczyk z Opola
- 1991 – I: Ewa Wodniak z Żor, II: Krzysztof Szymczyk z Opola, III: Stanisław Podobiński z Częstochowy
- 1993 – I: Agnieszka Andrzejewska z Przemyśla, II: Dariusz Godoś z Krakowa, III: Barbara Momot z Piotrowic
- 1994 – I: Dariusz Godoś z Krakowa, II: Tomasz Micorek z Kęt, III: Małgorzata Denys z Częstochowy
- 1996 – I: Krzysztof Szymczyk z Opola, II: Robert Bil z Poznania, III: Tomasz Micorek z Kęt
- 1999 – I: Tomasz Micorek z Kęt, II: Marek Szopa z Gorzowa Wielkopolskiego, III: Robert Bil z Poznania
- 2001 – I: Marek Szopa z Gorzowa Wielkopolskiego, II: Piotr Gąsiorowski z Poznania, III: Małgorzata Denys z Częstochowy
- 2003 – I: Piotr Cyrklaff z Bydgoszczy, II: Aleksander Meresiński z Kielc, III: Patrycjusz Pilawski z Wodzisławia
- 2006 – I: Małgorzata Denys z Częstochowy, II: Aleksander Meresiński z Kielc, III: Alicja Howaniec z Doboszowic
- 2007 – ex aequo I: Katarzyna Szkaradnik z Ustronia i Patrycjusz Pilawski z Wodzisławia (tytułów wicemistrzowskich nie przyznano)
- 2009 – I: Jan Chwalewski z Pabianic, II: Aleksander Meresiński z Kielc, III: Michał Gniazdowski z Warszawy
- 2012 – I: Aleksander Meresiński z Kielc, II: Michał Gniazdowski z Warszawy, III: Maciej Kajzer z Bystrej Śląskiej
Goście specjalni
Od 1993 roku do ortograficznych zmagań zapraszani są goście specjalni. Równolegle ze wszystkimi uczestnikami dyktando pisali redaktorzy naczelni gazet, politycy, prezenterzy radiowi i telewizyjni, znane rodziny, aktorzy, piosenkarze, sportowcy i prezydenci polskich miast.
Zwycięzcami w poszczególnych kategoriach byli:
- 1993 – Andrzej Bułat, Bezbłędny Redaktor Naczelny
- 1994 – Marek Borowski, Bezbłędny Polityk
- 1996 – Katarzyna Baniewicz-Kowalczyk, Bezbłędny Prezenter
- 1999 – rodzina Ireny Eris, Bezbłędna Rodzina
- 2001 – Piotr Sobczyński i Jacek Piekoszewski, Bezbłędni Komentatorzy Sportowi
- 2003 – Grzegorz Turnau, Bezbłędny Muzyk
- 2006 – Renata Dancewicz, Bezbłędny Aktor
- 2007 – Szczepan Kończal, pianista, Gwiazda Ortografii
- 2009 – Paweł Silbert, Bezbłędny Prezydent
Arcymistrz Polskiej Ortografii
21 lutego 2010 roku z okazji Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego odbyło się w Katowicach Dyktando Mistrzów. W konkursie o tytuł Arcymistrza Polskiej Ortografii wzięli udział laureaci poprzednich edycji Ogólnopolskiego Dyktanda[1].
Arcymistrzem Polskiej Ortografii został mgr Robert Bil, polonista i redaktor z Poznania, dwukrotny wicemistrz Ogólnopolskiego Dyktanda z 1996 i 1999 roku.
- ↑ Historia Dyktanda w pigułce. dyktando.info.pl. [dostęp 2012-10-17].