Suchy lód: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m →Właściwości: poprawa linków |
przypis EPWN |
||
| (Nie pokazano 37 wersji utworzonych przez 31 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik:Dry Ice Pellets Subliming.jpg|thumb|200px|[[Sublimacja|Sublimujący]] suchy lód]] |
[[Plik:Dry Ice Pellets Subliming.jpg|thumb|200px|[[Sublimacja|Sublimujący]] suchy lód]] |
||
'''Suchy lód''' – zestalony [[dwutlenek węgla]]. Jest stosowany w [[Chłodnictwo|chłodnictwie]]<ref>{{PSChem|strony=384}}</ref> |
'''Suchy lód''' – zestalony [[dwutlenek węgla]]<ref name="epwn">{{Encyklopedia PWN | id = 3933978 | tytuł = lód suchy | data dostępu = 2024-10-19 }}</ref>. Jest stosowany w [[Chłodnictwo|chłodnictwie]]<ref>{{PSChem|strony=384}}</ref> – samodzielnie lub jako składnik mieszanin oziębiających. Otrzymywany jest przez rozprężanie ciekłego dwutlenku węgla, następnie może zostać formowany przez [[Prasa (maszyna)|prasowanie]]. W [[warunki normalne|warunkach normalnych]] suchy lód nie topi się, lecz [[sublimacja|sublimuje]]. |
||
== Właściwości == |
== Właściwości == |
||
* temperatura [[Sublimacja|sublimacji]]: −78, |
* temperatura [[Sublimacja|sublimacji]]: −78,92 °C<ref name=Ullmann>{{Ullmann|s = 2–3|rozdział= Carbon dioxide|autor r= Susan Topham|data= 2005 |doi= 10.1002/14356007.a05_165}}</ref> |
||
* gęstość: 1, |
* gęstość: ok. 1,5 g/cm³<ref name="Ullmann" /> |
||
Suchy lód wykorzystuje się jako środek chłodzący w [[laboratorium|laboratoriach]], [[chłodnia]]ch przemysłowych i przy transportowaniu szybko psujących się produktów spożywczych. Suchy lód w blokach można stosunkowo długo przechowywać w pojemnikach izolowanych termicznie, bez konieczności dodatkowego ich chłodzenia, np. w opakowaniach [[styropian]]owych umieszczonych w specjalnych kontenerach. Straty suchego lodu wynoszą około 4% na dobę. |
Suchy lód wykorzystuje się jako środek chłodzący w [[laboratorium|laboratoriach]], [[chłodnia]]ch przemysłowych i przy transportowaniu szybko psujących się produktów spożywczych. Suchy lód w blokach można stosunkowo długo przechowywać w pojemnikach izolowanych termicznie, bez konieczności dodatkowego ich chłodzenia, np. w opakowaniach [[styropian]]owych umieszczonych w specjalnych kontenerach. Straty suchego lodu wynoszą około 4% na dobę. |
||
Nieizolowane duże bloki suchego lodu sublimują dość powoli. Np. blok o objętości 1 |
Nieizolowane duże bloki suchego lodu sublimują dość powoli. Np. blok o objętości 1 dm³ sublimuje w temperaturze pokojowej w zamkniętym pomieszczeniu ok. 2–3 godzin. Sublimację można przyspieszyć poprzez rozdrobnienie bloków. |
||
W [[łaźnia laboratoryjna|łaźniach laboratoryjnych]] suchy lód stosuje się zazwyczaj w postaci [[ |
W [[łaźnia laboratoryjna|łaźniach laboratoryjnych]] suchy lód stosuje się zazwyczaj w postaci [[mieszanina oziębiająca|mieszaniny oziębiającej]], składającej się z rozdrobnionego suchego lodu i [[rozpuszczalnik]]a organicznego o niskiej [[Temperatura topnienia|temperaturze krzepnięcia]] (poniżej −80 °C), np. [[aceton]]u lub [[etanol]]u. |
||
Innym zastosowaniem suchego lodu jest czyszczenie powierzchni, analogiczne do [[piaskowanie (technologia)|piaskowania]]<ref>{{Cytuj |
Innym zastosowaniem suchego lodu jest czyszczenie powierzchni, analogiczne do [[piaskowanie (technologia)|piaskowania]]<ref>{{Cytuj |url = https://www.cryopoland.pl/faq/#1469730258828-7cec03e4-e9bf |tytuł = Czyszczenie suchym lodem a piaskowanie |opublikowany = Cryopoland |data dostępu = 2018-04-06}}</ref><ref>{{Cytuj |url = http://web.archive.org/web/20131212111413/http://www.apw-tech.pl/suchy-lod/ |tytuł = Profesjonalne czyszczenie suchym lodem |opublikowany = APW Tech.}}</ref>. |
||
== Występowanie na Marsie i Wenus == |
|||
W 1966 roku po przelocie sondy kosmicznej [[Mariner 4]] naukowcy stwierdzili, że marsjańskie czapy polarne – [[Planum Boreum]] i [[Planum Australe]] składają się wyłącznie z suchego lodu. Ustalenia dokonane przez pracowników [[California Institute of Technology]] w 2003 roku wykazały, że bieguny polarne na [[Mars]]ie są jednak w większości zbudowane z [[Lód|lodu wodnego]], a suchy lód stanowi cienką warstwę powierzchniową całej pokrywy. Na biegunach Marsa pojawiają się cyklicznie także burze suchego lodu. Są one porównywalne z burzami ziemskimi, ale zawierają [[dwutlenek węgla]], który zastępuje wodę w chmurach. |
|||
W 2012 roku [[sonda kosmiczna]] o nazwie [[Venus Express]] [[Europejska Agencja Kosmiczna|Europejskiej Agencji Kosmicznej]] odkryła zimne warstwy w atmosferze [[Wenus]]. Prawdopodobnie mogą tam osadzać się płatki suchego lodu. |
|||
== Zobacz też == |
== Zobacz też == |
||
{{Siostrzane projekty |
|||
|commons = Category:Dry ice |
|||
|słownik = suchy lód |
|||
}} |
|||
* [[ciekły azot]] |
* [[ciekły azot]] |
||
* [[ciekły hel]] |
* [[ciekły hel]] |
||
== Przypisy == |
|||
{{Przypisy}} |
{{Przypisy}} |
||
== Linki zewnętrzne == |
== Linki zewnętrzne == |
||
* [https://archive.is/20130129113410/http://news.nationalgeographic.com/news/2003/02/0213_030213_marspoles.html Mars Poles Covered by Water Ice, Research Shows] |
|||
* {{Cytuj stronę | nazwisko = | imię = | tytuł = Suchy lód | url = http://www.messergroup.com/pl/Produkty/Suchy_lod/ | opublikowany = Messer | data = | data dostępu = 2014-02-16 }} |
|||
* [http://www.sciencemag.org/cgi/content/short/299/5609/1051 A Sublimation Model for Martian South Polar Ice Features] |
|||
* {{Cytuj stronę | nazwisko = | imię = | tytuł = ICEBITZZZ® – nieograniczone możliwości suchego lodu. Zastosowanie w schładzaniu żywności. | url = http://www.linde-gaz.pl/internet.lg.lg.pol/pl/images/Suchy%20L%C3%B3d%20-%20zastosowanie%20w%20sch%C5%82adzaniu%20%C5%BCywno%C5%9Bci48_17324.pdf | opublikowany = Linde Gaz Polska | data = | data dostępu = 2014-02-16 }} |
|||
* [https://archive.is/20130129233430/http://news.nationalgeographic.com/news/2005/12/1219_051219_mars_ice.html Dry Ice Storms May Pelt Martian Poles, Experts Say] |
|||
* [http://www.esa.int/Our_Activities/Space_Science/Venus_Express/A_curious_cold_layer_in_the_atmosphere_of_Venus A curious cold layer in the atmosphere of Venus] |
|||
{{kontrola autorytatywna}} |
|||
[[Kategoria: |
[[Kategoria:Dwutlenek węgla]] |
||
[[Kategoria:Czynniki chłodnicze]] |
[[Kategoria:Czynniki chłodnicze]] |
||
Aktualna wersja na dzień 14:55, 19 paź 2024
Suchy lód – zestalony dwutlenek węgla[1]. Jest stosowany w chłodnictwie[2] – samodzielnie lub jako składnik mieszanin oziębiających. Otrzymywany jest przez rozprężanie ciekłego dwutlenku węgla, następnie może zostać formowany przez prasowanie. W warunkach normalnych suchy lód nie topi się, lecz sublimuje.
Właściwości
[edytuj | edytuj kod]- temperatura sublimacji: −78,92 °C[3]
- gęstość: ok. 1,5 g/cm³[3]
Suchy lód wykorzystuje się jako środek chłodzący w laboratoriach, chłodniach przemysłowych i przy transportowaniu szybko psujących się produktów spożywczych. Suchy lód w blokach można stosunkowo długo przechowywać w pojemnikach izolowanych termicznie, bez konieczności dodatkowego ich chłodzenia, np. w opakowaniach styropianowych umieszczonych w specjalnych kontenerach. Straty suchego lodu wynoszą około 4% na dobę.
Nieizolowane duże bloki suchego lodu sublimują dość powoli. Np. blok o objętości 1 dm³ sublimuje w temperaturze pokojowej w zamkniętym pomieszczeniu ok. 2–3 godzin. Sublimację można przyspieszyć poprzez rozdrobnienie bloków.
W łaźniach laboratoryjnych suchy lód stosuje się zazwyczaj w postaci mieszaniny oziębiającej, składającej się z rozdrobnionego suchego lodu i rozpuszczalnika organicznego o niskiej temperaturze krzepnięcia (poniżej −80 °C), np. acetonu lub etanolu.
Innym zastosowaniem suchego lodu jest czyszczenie powierzchni, analogiczne do piaskowania[4][5].
Występowanie na Marsie i Wenus
[edytuj | edytuj kod]W 1966 roku po przelocie sondy kosmicznej Mariner 4 naukowcy stwierdzili, że marsjańskie czapy polarne – Planum Boreum i Planum Australe składają się wyłącznie z suchego lodu. Ustalenia dokonane przez pracowników California Institute of Technology w 2003 roku wykazały, że bieguny polarne na Marsie są jednak w większości zbudowane z lodu wodnego, a suchy lód stanowi cienką warstwę powierzchniową całej pokrywy. Na biegunach Marsa pojawiają się cyklicznie także burze suchego lodu. Są one porównywalne z burzami ziemskimi, ale zawierają dwutlenek węgla, który zastępuje wodę w chmurach.
W 2012 roku sonda kosmiczna o nazwie Venus Express Europejskiej Agencji Kosmicznej odkryła zimne warstwy w atmosferze Wenus. Prawdopodobnie mogą tam osadzać się płatki suchego lodu.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ lód suchy, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2024-10-19].
- ↑ Podręczny słownik chemiczny, Romuald Hassa (red.), Janusz Mrzigod (red.), Janusz Nowakowski (red.), Katowice: Videograf II, 2004, s. 384, ISBN 83-7183-240-0.
- ↑ a b Susan Topham, Carbon dioxide, [w:] Ullmann’s Encyclopedia of Industrial Chemistry, Weinheim: Wiley‐VCH, 2005, s. 2–3, DOI: 10.1002/14356007.a05_165 (ang.).
- ↑ Czyszczenie suchym lodem a piaskowanie [online], Cryopoland [dostęp 2018-04-06].
- ↑ Profesjonalne czyszczenie suchym lodem [online], APW Tech. [zarchiwizowane z adresu 2013-12-12].