Szczepionka przeciw grypie
Szczepionka przeciw grypie – zmieniana co roku szczepionka, chroniąca przed wirusem grypy charakteryzującym się dużą zmiennością antygenową[1]. Szczepionka przeciw grypie sezonowej zawiera trzy najczęściej występujące zabite szczepy wirusa: dwa typy wirusów A (H3N2 i H1N1) oraz jeden typ wirusa B[2].
Wskazania
Różne publiczne organizacje zdrowotne, w tym Światowa Organizacja Zdrowia, zalecają coroczne szczepienia przeciw grypie u osób z podwyższonym ryzykiem powikłań oraz u osób, które opiekują się lub przebywają z takimi osobami:
- osoby po 65. roku życia[3]
- pacjenci z przewlekłymi chorobami płuc (astma, przewlekła obturacyjna choroba płuc itp.)
- pacjenci z przewlekłymi chorobami serca (wrodzona wada serca, niewydolność serca, choroba niedokrwienna serca)
- pacjenci z przewlekłymi chorobami wątroby (np. marskość wątroby)
- pacjenci z przewlekłą niewydolnością nerek
- pacjenci z obniżoną odpornością (osoby zakażone wirusem HIV lub otrzymujące leki immunosupresyjne)
- osoby, które mieszkają razem w miejscach o dużym zagęszczeniu, gdzie grypa może rozprzestrzeniać się szybko, takich jak więzienia, domy opieki, szkoły i domy wycieczkowe
- pracownicy opieki zdrowotnej (zarówno w celu zapobiegania zachorowaniom, jak i zapobiegania rozprzestrzenianiu się grypy wśród pacjentów)[4]
- kobiety w ciąży
- dzieci w wieku od sześciu miesięcy do dwóch lat[potrzebny przypis].
Przeciwwskazania
Przeciwwskazania obejmują osoby[5]:
- które mają alergię na białka jaj kurzych lub u których wystąpiła reakcja alergiczna przy poprzednim podaniu szczepionki przeciw grypie,
- u których po szczepieniu przeciw grypie wystąpił zespół Guillaina-Barrégo.
Skuteczność
Szczepionki przeciw grypie dają umiarkowaną ochronę przed grypą, jednakże ochrona ta może być znacznie mniejsza lub może w ogóle nie występować w niektórych sezonach zachorowań na grypę.
Według przeglądu Cochrane z 2008 szczepionki przeciw grypie są skuteczne u zdrowych dzieci w wieku od dwóch lat, natomiast dostępnych jest niewiele danych na temat skuteczności u dzieci poniżej dwóch lat[6]. Centers for Disease Control and Prevention zaleca szczepienie przeciw grypie każdego dziecka w wieku powyżej 6 miesięcy[7]. W przeglądzie Cochrane z 2007 wykazano, że chociaż szczepionki przeciw grypie u zdrowych dorosłych są skuteczne względem szczepów, przed którymi mają chronić, to ma to niewielki wpływ na utracone dni robocze z powodu infekcji grypopodobnych[8].
Skuteczność szczepionki u ludzi w podeszłym wieku, którzy są najbardziej narażeni na grypę, jest najmniejsza; średnia skuteczność w wieku 65 lat wynosi 40–50%, a powyżej 70 roku życia 15–30%, lepsze efekty daje szczepienie dużą dawką szczepionki[9][10][11][12]. Istnieje wiele przyczyn tego spadku skuteczności, ale wynika on przede wszystkim z osłabienia funkcji układu immunologicznego[13].
W Stanach Zjednoczonych osoby w wieku 50–64 lat są prawie dziesięć razy bardziej narażone na śmierć z powodu grypy niż osoby młodsze, a osoby powyżej 65 roku życia są ponad dziesięć razy bardziej narażone na śmierć z powodu grypy niż osoby w grupie wiekowej 50–64 lat[14]. Szczepienie osób powyżej 65 roku życia zmniejsza ryzyko śmierci z powodu grypy o około 50%[15][16]. Jednakże mało prawdopodobne, aby samo szczepienie całkowicie wyjaśniało te wyniki, gdyż osoby starsze poddane szczepieniu są prawdopodobnie zdrowsze i mają większą świadomość zdrowotną niż osoby, które się nie szczepią[17][18].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ R.B. Couch. Seasonal inactivated influenza virus vaccines. „Vaccine”. 26 Suppl 4, s. D5-9, Sep 2008. DOI: 10.1016/j.vaccine.2008.05.076. PMID: 18602728.
- ↑ Mikrobiologia i choroby zakaźne. Wrocław: Urban & Partner, 2000, s. 342. ISBN 83-85842-59-4.
- ↑ Tom Jefferson i inni, Vaccines for preventing influenza in the elderly, „The Cochrane Database of Systematic Reviews” (2), 2010, CD004876, DOI: 10.1002/14651858.CD004876.pub3, ISSN 1469-493X, PMID: 20166072 [dostęp 2017-10-06] .
- ↑ R.E. Thomas, T.O. Jefferson, V. Demicheli, D. Rivetti. Influenza vaccination for health-care workers who work with elderly people in institutions: a systematic review. „Lancet Infect Dis”. 6 (5), s. 273–279, May 2006. DOI: 10.1016/S1473-3099(06)70462-5. PMID: 16631547.
- ↑ CDC – Seasonal Influenza (Flu) – Q & A: Seasonal Flu Shot. [dostęp 2009-12-06].
- ↑ T. Jefferson, A. Rivetti, A. Harnden, C. Di Pietrantonj i inni. Vaccines for preventing influenza in healthy children. „Cochrane Database Syst Rev”, s. CD004879, 2008. DOI: 10.1002/14651858.CD004879.pub3. PMID: 18425905.
- ↑ CDC – Seasonal Influenza (Flu) – Children, the Flu, and the Flu Vaccine. [dostęp 2009-12-02].
- ↑ T.O. Jefferson, D. Rivetti, C. Di Pietrantonj, A. Rivetti i inni. Vaccines for preventing influenza in healthy adults. „Cochrane Database Syst Rev”, s. CD001269, 2007. DOI: 10.1002/14651858.CD001269.pub3. PMID: 17443504.
- ↑ Krista Wilkinson i inni, Efficacy and safety of high-dose influenza vaccine in elderly adults: A systematic review and meta-analysis, „Vaccine”, 35 (21), 2017, s. 2775–2780, DOI: 10.1016/j.vaccine.2017.03.092, ISSN 1873-2518, PMID: 28431815 [dostęp 2017-10-06] .
- ↑ K.L. Nichol, J.D. Nordin, D.B. Nelson, J.P. Mullooly i inni. Effectiveness of influenza vaccine in the community-dwelling elderly. „N Engl J Med”. 357 (14), s. 1373–1381, Oct 2007. DOI: 10.1056/NEJMoa070844. PMID: 17914038.
- ↑ T. Vu, S. Farish, M. Jenkins, H. Kelly. A meta-analysis of effectiveness of influenza vaccine in persons aged 65 years and over living in the community. „Vaccine”. 20 (13–14), s. 1831–1836, Mar 2002. PMID: 11906772.
- ↑ J. Nordin, J. Mullooly, S. Poblete, R. Strikas i inni. Influenza vaccine effectiveness in preventing hospitalizations and deaths in persons 65 years or older in Minnesota, New York, and Oregon: data from 3 health plans. „J Infect Dis”. 184 (6), s. 665–670, Sep 2001. DOI: 10.1086/323085. PMID: 11517426.
- ↑ L. Simonsen, R.J. Taylor, C. Viboud, M.A. Miller i inni. Mortality benefits of influenza vaccination in elderly people: an ongoing controversy. „Lancet Infect Dis”. 7 (10), s. 658–666, Oct 2007. DOI: 10.1016/S1473-3099(07)70236-0. PMID: 17897608.
- ↑ W.W. Thompson, D.K. Shay, E. Weintraub, L. Brammer i inni. Mortality associated with influenza and respiratory syncytial virus in the United States. „JAMA”. 289 (2), s. 179–186, Jan 2003. PMID: 12517228.
- ↑ E. Hak, E. Buskens, G.A. van Essen, D.H. de Bakker i inni. Clinical effectiveness of influenza vaccination in persons younger than 65 years with high-risk medical conditions: the PRISMA study. „Arch Intern Med”. 165 (3), s. 274–280, Feb 2005. DOI: 10.1001/archinte.165.3.274. PMID: 15710789.
- ↑ K.L. Nichol, J. Nordin, J. Mullooly, R. Lask i inni. Influenza vaccination and reduction in hospitalizations for cardiac disease and stroke among the elderly. „N Engl J Med”. 348 (14), s. 1322–1332, Apr 2003. DOI: 10.1056/NEJMoa025028. PMID: 12672859.
- ↑ L.A. Jackson, M.L. Jackson, J.C. Nelson, K.M. Neuzil i inni. Evidence of bias in estimates of influenza vaccine effectiveness in seniors. „Int J Epidemiol”. 35 (2), s. 337–344, Apr 2006. DOI: 10.1093/ije/dyi274. PMID: 16368725.
- ↑ L.A. Jackson, J.C. Nelson, P. Benson, K.M. Neuzil i inni. Functional status is a confounder of the association of influenza vaccine and risk of all cause mortality in seniors. „Int J Epidemiol”. 35 (2), s. 345–352, Apr 2006. DOI: 10.1093/ije/dyi275. PMID: 16368724.