Znaki diakrytyczne: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
doprecyzownie kwestii poprawności zdania zażółć gęślą jaźń |
Brak opisu edycji |
||
| (Nie pokazano 37 wersji utworzonych przez 35 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| ⚫ | '''Znaki diakrytyczne''', '''diakrytyki''' ({{w języku|grc|διακριτικός}} {{k|grc|diakritikós|kursywa=tak}} „odróżniający”) – znaki graficzne używane w [[alfabet]]ach i innych systemach [[pismo|pisma]], umieszczane nad, pod literą, obok lub wewnątrz niej, zmieniające sposób odczytu tej litery i tworzące przez to nową literę. W [[Pismo alfabetyczno-sylabiczne|alfabetach sylabowych]] mogą zmienić znaczenie całej sylaby. |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | '''Znaki diakrytyczne''' |
||
W [[ |
W [[alfabet polski|alfabecie polskim]] jest dziewięć liter tworzonych za pomocą znaków diakrytycznych ('''litery diakrytyzowane''', '''litery diakrytyczne'''): [[ą]], [[ć]], [[ę]], [[ł]], [[ń]], [[ó]], [[ś]], [[ź]], [[ż]]. |
||
W obiegu potocznym jako „znaki diakrytyczne” określa się również litery diakrytyzowane, czyli tworzone poprzez dodanie znaków diakrytycznych<ref>{{Cytuj | url=https://dobryslownik.pl/slowo/diakrytyczny/8815/ | tytuł=diakrytyczny | opublikowany=Dobryslownik.pl | data dostępu=2019-02-13}}</ref>. |
|||
W składzie komputerowym często do sprawdzania, czy dany [[font]] |
W składzie komputerowym często do sprawdzania, czy dany [[font]] zawiera polskie litery diakrytyzowane, używa się zdania: „[[Zażółć gęślą jaźń]]”. Jest to najkrótsze znane zdanie, które zawiera wszystkie polskie litery diakrytyzowane; choć [[gramatyczność|poprawne gramatycznie]], nie przekazuje ono sensownej treści. |
||
== Rodzaje == |
|||
Wyróżnić można takie znaki diakrytyczne, jak<ref>{{Cytuj |tytuł = Znaki diakrytyczne |data dostępu = 2022-11-20 |opublikowany = Symbole |url = https://www.symbole.pl/ |język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Znaki diakrytyczne |data = 2022-01-07 |data dostępu = 2022-11-20 |opublikowany = Wszystkie Symbole - Baza znaków i ich znaczeń |url = https://wszystkiesymbole.pl/znaki-diakrytyczne/ |język = pl}}</ref>: |
|||
* ◌́ – [[akut]] |
|||
* ◌̀ – [[grawis]] |
|||
* ◌̂ – [[cyrkumfleks]] |
|||
* ◌̌ – [[haczek]] |
|||
* ◌̋ – [[podwójny akut]] |
|||
* ◌̏ – [[podwójny grawis]] |
|||
* ◌̃ – [[tylda]] |
|||
* ◌̇ – [[Kropka (znak diakrytyczny)|kropka]] górna |
|||
* ◌̣ – [[kropka (znak diakrytyczny)|kropka]] dolna |
|||
* ◌·◌ – kropka środkowa |
|||
* ◌̈ – [[Diereza (pisownia)|diereza]]/[[umlaut]] |
|||
* ◌̆ – [[brewis]] |
|||
* ◌̑ – [[odwrócony brewis]] |
|||
* ◌̄ – [[Makron (znak diakrytyczny)|makron]] |
|||
* ◌̊ – [[Kółko (znak)|kółko]] |
|||
* ◌̛ – róg |
|||
* ◌̉ – hak |
|||
* ◌̦ – [[przecinek]] |
|||
* ◌̧ – [[cedylla]] |
|||
* ◌̨ – [[ogonek]] |
|||
* ◌̔ – [[Przydech mocny|dasja]] |
|||
* ◌̓ – [[Przydech słaby|psili]] |
|||
== Przypisy == |
|||
{{Wikicytaty|o znakach diakrytycznych|Znaki diakrytyczne}} |
|||
{{Przypisy}} |
{{Przypisy}} |
||
| ⚫ | |||
{{Kontrola autorytatywna}} |
|||
[[Kategoria: |
[[Kategoria:Znaki diakrytyczne| ]] |
||
Aktualna wersja na dzień 11:17, 20 sty 2024
Znaki diakrytyczne, diakrytyki (stgr. διακριτικός diakritikós „odróżniający”) – znaki graficzne używane w alfabetach i innych systemach pisma, umieszczane nad, pod literą, obok lub wewnątrz niej, zmieniające sposób odczytu tej litery i tworzące przez to nową literę. W alfabetach sylabowych mogą zmienić znaczenie całej sylaby.
W alfabecie polskim jest dziewięć liter tworzonych za pomocą znaków diakrytycznych (litery diakrytyzowane, litery diakrytyczne): ą, ć, ę, ł, ń, ó, ś, ź, ż.
W obiegu potocznym jako „znaki diakrytyczne” określa się również litery diakrytyzowane, czyli tworzone poprzez dodanie znaków diakrytycznych[1].
W składzie komputerowym często do sprawdzania, czy dany font zawiera polskie litery diakrytyzowane, używa się zdania: „Zażółć gęślą jaźń”. Jest to najkrótsze znane zdanie, które zawiera wszystkie polskie litery diakrytyzowane; choć poprawne gramatycznie, nie przekazuje ono sensownej treści.
Rodzaje
[edytuj | edytuj kod]Wyróżnić można takie znaki diakrytyczne, jak[2][3]:
- ◌́ – akut
- ◌̀ – grawis
- ◌̂ – cyrkumfleks
- ◌̌ – haczek
- ◌̋ – podwójny akut
- ◌̏ – podwójny grawis
- ◌̃ – tylda
- ◌̇ – kropka górna
- ◌̣ – kropka dolna
- ◌·◌ – kropka środkowa
- ◌̈ – diereza/umlaut
- ◌̆ – brewis
- ◌̑ – odwrócony brewis
- ◌̄ – makron
- ◌̊ – kółko
- ◌̛ – róg
- ◌̉ – hak
- ◌̦ – przecinek
- ◌̧ – cedylla
- ◌̨ – ogonek
- ◌̔ – dasja
- ◌̓ – psili
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]
- ↑ diakrytyczny [online], Dobryslownik.pl [dostęp 2019-02-13].
- ↑ Znaki diakrytyczne [online], Symbole [dostęp 2022-11-20] (pol.).
- ↑ Znaki diakrytyczne [online], Wszystkie Symbole - Baza znaków i ich znaczeń, 7 stycznia 2022 [dostęp 2022-11-20] (pol.).