Jan Janik

Jan Janik
	major intendent z wsw
Data i miejsce urodzenia	13 maja 1895 ; Dominikowice
Data i miejsce śmierci	1940 ; Katyń
	Przebieg służby
Lata służby	1914–1940
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier; Wojsko Polskie
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	Komenda Junackich Hufców Pracy
Stanowiska	szef wydziału
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa; wojna polsko-bolszewicka; II wojna światowa; kampania wrześniowa
	Odznaczenia

Jan Janik^[a] (ur. 13 maja 1895 w Dominikowicach, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – major intendent z wyższymi studiami wojskowymi Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Urodził się w rodzinie Michała i Krystyny z Kiełtyków^[2]. Absolwent Gimnazjum w Jaśle i Seminarium Nauczycielskiego w Tarnowie^[3]. Członek Strzelca^[2]. 10 sierpnia 1914 wstąpił do Legionów Polskich. Służył w 2 pułku piechoty. Został mianowany sierżantem. Następnie w Polskim Korpusie Posiłkowym. Po bitwie pod Rarańczą internowany w Szeklence^[4]. W 1918 wstąpił do Wojska Polskiego. W czasie wojny z bolszewikami służył w 34 pułku piechoty.

W okresie międzywojennym pozostał w wojsku. W 1923 jako oficer nadetatowy II Okręgowego Zakładu Gospodarczego w stopniu kapitana (starszeństwo z dniem 1 czerwca 1919 i 200 lokatą w korpusie oficerów administracji – dział gospodarczy) służył w Departamencie VII Intendentury Ministerstwa Spraw Wojskowych^[5]. Z dniem 1 listopada 1924, „po odbyciu przedwstępnej praktyki”, został przydzielony do Wyższej Szkoły Intendentury w Warszawie, w charakterze słuchacza Kursu 1924/26^[6]^[7]. Po ukończeniu studiów wrócił MSWojsk.^[8] W 1932 służył w Szefostwie Intendentury Dowództwa Okręgu Korpusu nr I^[9]. Od 1936 pełnił służbę w Państwowym Urzędzie Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego w Warszawie na stanowisku szefem wydziału wyszkolenia Komendy Junackich Hufców Pracy^[2]^[10]. Na stopień majora został awansowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1936 i 13. lokatą w korpusie oficerów intendentów^[11]^[12].

W kampanii wrześniowej wzięty do niewoli radzieckiej około 19 września w rejonie Tarnopola. Najpierw osadzony kozielszczańskim obozie przejściowym (stan na 28.10.1939). Na karcie z obozu kozielszczańskiego widnieje adres urodzenia – Warszawa. 2 listopada 1939 odesłany do obozu w Kozielsku, dokąd przybył 4 listopada. Między 7 a 9 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD – lista wywózkowa 015/2 z 05.04.1940. Został zamordowany między 9 a 11 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim^[3]. Nie został zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943. W Archiwum Robla (pakiet 0747-05) w pamiętniku znalezionym przy szczątkach Feliksa Gadomskiego, Janik jest wymieniony na liście oficerów obozu w Kozielsku. Krewni do 1945 poszukiwali informacji przez Biuro Informacji i Badań Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie.

Był żonaty z Aliną z Piotrowskich, z którą miał córki Danutę i Wiesławę oraz syna Jerzego^[2].

5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień podpułkownika^[13]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Ordery i odznaczenia

Krzyż Niepodległości – 16 września 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”^[14]
Krzyż Walecznych trzykrotnie^[15]
Złoty Krzyż Zasługi – 11 listopada 1937 „za zasługi w służbie wojskowej”^[16]
Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[17]
Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[17]
Krzyż Kampanii Wrześniowej – pośmiertnie 1 stycznia 1986^[18]

Zobacz też

Uwagi

↑ W latach 30. XX w. w ewidencji Wojska Polskiego figurował jako „Jan I Janik”, w celu odróżnienia od innego oficera noszącego to samo imię i nazwisko^[1].

Przypisy

↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 1030, 1032.
↑ ^a ^b ^c ^d Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 224.
↑ ^a ^b УБИТЫ В КАТЫНИ, Moskwa 2015, s. 867 .
↑ Janik Jan. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2024-10-03].
↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 22, 1283, 1318.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 113 z 25 października 1924, s. 630.
↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1165, 1199, 1367.
↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 772.
↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 316, 454.
↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 445.
↑ Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 385.
↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 333, w marcu 1939 zajmował 9. lokatę w korpusie oficerów intendentów, grupa intendentów z wyższymi studiami wojskowymi.
↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
↑ M.P. z 1931 r. nr 218, poz. 296.
↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 22, 1283.
↑ M.P. z 1937 r. nr 277, poz. 431.
↑ ^a ^b na podstawie zdjęcia zamieszczonego w http://www.muzeumkatynskie.pl
↑ Zarządzenie Ministra Spraw Wojskowych Nr 1/86 w sprawie nadania odznaki pamiątkowej „Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939”. „Dziennik Ustaw RP”. 2, s. 30, 1986-04-10. Londyn: Minister Sprawiedliwości. .

Bibliografia

Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2023-10-30].
Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Wyd. 2 poszerzone. Warszawa: Wydawnictwo Tetragon Sp. z o.o., 2021. ISBN 978-83-66687-09-7.
УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, ISBN 978-5-78700-123-5.

[2] W latach 30. XX w. w ewidencji Wojska Polskiego figurował jako „Jan I Janik”, w celu odróżnienia od innego oficera noszącego to samo imię i nazwisko^[1].

[CITEREFRocznik_Oficerski19321030,_1032-1] Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 1030, 1032.

[CITEREFKsięga_Cmentarna_Katynia2000224-3] Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 224.

[:0-4] УБИТЫ В КАТЫНИ, Moskwa 2015, s. 867 .

[Muzeum-5] Janik Jan. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2024-10-03].

[CITEREFRocznik_Oficerski192322,_1283,_1318-6] Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 22, 1283, 1318.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_113_z_25_października_1924,_s._630-7] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 113 z 25 października 1924, s. 630.

[CITEREFRocznik_Oficerski19241165,_1199,_1367-8] Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1165, 1199, 1367.

[CITEREFRocznik_Oficerski1928772-9] Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 772.

[CITEREFRocznik_Oficerski1932316,_454-10] Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 316, 454.

[CITEREFRybkaStepan2006445-11] Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 445.

[CITEREFRybkaStepan2021385-12] Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 385.

[CITEREFRybkaStepan2006333,_w_marcu_1939_zajmował_9._lokatę_w_korpusie_oficerów_intendentów,_grupa_intendentów_z_wyższymi_studiami_wojskowymi-13] Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 333, w marcu 1939 zajmował 9. lokatę w korpusie oficerów intendentów, grupa intendentów z wyższymi studiami wojskowymi.

[14] Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.

[15] M.P. z 1931 r. nr 218, poz. 296.

[CITEREFRocznik_Oficerski192322,_1283-16] Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 22, 1283.

[17] M.P. z 1937 r. nr 277, poz. 431.

[:4-18] stawie zdjęcia zamieszczonego w http://www.muzeumkatynskie.pl

[19] Zarządzenie Ministra Spraw Wojskowych Nr 1/86 w sprawie nadania odznaki pamiątkowej „Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939”. „Dziennik Ustaw RP”. 2, s. 30, 1986-04-10. Londyn: Minister Sprawiedliwości. .

[a]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[1]