Karl Lagerfeld
Karl Lagerfeld (2014) | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Zawód, zajęcie |
projektant mody, fotograf |
Miejsce zamieszkania | |
Narodowość | |
Odznaczenia | |
Strona internetowa |
Karl Otto Lagerfeld (ur. 10 września 1933[a] w Hamburgu, zm. 19 lutego 2019 w Neuilly-sur-Seine[1]) – niemiecki projektant mody i fotograf. Dyrektor artystyczny domu mody Chanel[2]. Kreował markę oznaczoną swoim imieniem i nazwiskiem oraz kierował włoskim domem mody Fendi.
W 2004 zaprojektował kolekcję dla H&M, rozpoczynając tym serię „wielkich projektantów” dla tej sieci[3].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Wczesne lata
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w 1933 w Hamburgu[4][5], lub 1938[6]. Prawdziwy rok swego urodzenia ujawnił dopiero w 2013 w wywiadzie dla francuskiego czasopisma „Paris Match”[3]. Wcześniej sam podawał, że urodził się w 1938[4]. Istniały jednak dwa fakty przemawiające za wcześniejszą datą urodzenia: potwierdzenie w rejestrze chrzcin oraz śledztwo niemieckiego magazynu „Bild am Sonntag”, które odnalazło nauczycieli i kolegów z ławki projektanta[5]. Lagerfeld utrzymywał, że nikt nie zna prawdziwej daty jego urodzenia, bowiem – jak wyjawił w wywiadzie dla „Paris Match” – nie znał jej on sam. Dotarł do stosownego dokumentu dopiero po śmierci matki, która go przed nim ukrywała z niewiadomego powodu. Jego starsza siostra Martha Christiane urodziła się w 1931. Lagerfeld miał także starszą przyrodnią siostrę Theaę z pierwszego małżeństwa swego ojca. Uczęszczał do szkoły prywatnej w Hamburgu[1].
Ojciec Karla pochodził z Władywostoku w Rosji; jego matka pochodziła z Berlina (zgodnie z danymi ukazanymi w dokumencie „Lagerfeld Confidential” Marconi Rodolphe'a z 2006). Lagerfeld utrzymywał jednak, że jego ojciec był Szwedem, a dziennikarka Alicia Drake w książce The Beautiful Fall (Little, Brown, 2006) utrwaliła przekonanie, że Otto Lagerfeldt miał pracować jako dystrybutor w firmie sprzedającej skondensowane mleko do Niemiec i był w rzeczywistości Niemcem. Według Alicii Drake matka Lagerfelda Elisabeth Bahlmann była sprzedawczynią w sklepie z bielizną w Berlinie, gdzie spotkała swojego przyszłego męża. Ślub został zawarty w 1930.
Pierwotnie nazwisko zapisywano Lagerfeldt (z dodatkową literą „t”)[7][8], lecz później zmieniono na Lagerfeld, ponieważ „brzmiało bardziej komercyjnie”[9].
Kariera
[edytuj | edytuj kod]W 1947, w wieku 14 lat razem z matką przeprowadził się do Paryża[3], gdzie kontynuował naukę w Lycee Montagne[1]. W 1955 wygrał czołowy konkurs mody sponsorowany przez Międzynarodowy Sekretariat Wełny; podczas konkursu poznał i zaprzyjaźnił się z innym projektantem, którym był Yves Saint Laurent[10]. Wygrana zapewniła mu pracę w domu mody Balmain[11]. Od lipca 1958 pracował w domu mody Jean Patou. Po roku projektował już dla domów mody Krizia, Charles Jourdan i Valentino[11]. W 1964, rozczarowany światowym haute couture, wyjechał do Włoch, by studiować sztukę. W 1965 powrócił do świata mody i wybrał Fendi jako konsultant projektów[11]. W 1972 wraz z domem mody Chloé stworzył biało-czarną kolekcję Deco, która otworzyła mu drzwi do międzynarodowej kariery[3].
W 1982 roku Lagerfeld zredefiniował zasady domu Chanel, jednocześnie oddając hołd samej Chanel, obalając jej ideały i tworząc własne, nowoczesne podejście do jej najbardziej znanych projektów[12].
Od 1983 do śmierci kierował domem mody Chanel[11]. W 2001 wydał książkę o diecie, którą napisał razem ze swoim dietetykiem, zatytułowaną The Karl Lagerfeld Diet[3]. W 2004 zapoczątkował serię „wielkich projektantów” dla H&M. Był też twórcą projektu etykietek napoju Coca-Cola.
W 2007 jego marka zmieniła nazwę z „Lagerfeld Gallery” na „Karl Lagerfeld”. Swoim nazwiskiem sygnował kosmetyki, w tym wodę toaletową „Lagerfeld-Photo”[11] i „Karl Lagerfeld” oraz limitowaną edycję „Paradise Bay”, a także kosmetyki dla pań.
W 2011 podjął współpracę z firmą Magnum i zaprojektował pokój wykonany z 10 ton czekolady; czekoladowe łóżko, dywan, biurko i krzesło oraz masywną czekoladową figurę francuskiego piosenkarza i modela Baptiste Giabiconiego jedzącego loda Magnum[13].
Od 2014 zaczął wydawać internetową wersję pisma „Karl Daily”[11], gdzie pojawiały się wywiady z projektantami i modelami oraz ciekawostki z życia Lagerfelda.
Pod koniec 2018 na platformie Netflix ukazał się dokument opowiadający o domu mody Chanel, który pokazywał kulisy pracy Lagerfelda[11].
22 stycznia 2019 odbyła się prezentacja ostatniej kolekcji Lagerfelda, Chanel haute couture. Z powodu problemów zdrowotnych autor nie pojawił się na niej[11].
Zmarł 19 lutego 2019 w Neuilly-sur-Seine, w wieku 85 lat[14][15]. Chorował na raka trzustki[16][17]. Zgodnie z ostatnią wolą, projektant nie życzył sobie oficjalnych uroczystości pogrzebowych[18]. Został skremowany w Nanterre, podczas prywatnej ceremonii[19]. 20 czerwca 2019 domy mody Chanel i Fendi oraz marka Karl Lagerfeld, zorganizowały w paryskim Grand Palais uroczystość upamiętniającą wielkiego projektanta noszącą tytuł „Karl For Ever”[18].
W roku 2024 ukazał się serial na platformie Disney+ pod nazwą „Becoming Karl Lagerfeld” opisujący życie prywatne projektanta i jego ścieżkę kariery.
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Źródła podają daty urodzenia Lagerfelda w latach 1933, 1935 i 1938.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Karl Lagerfeld Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2019-02-19]. (ang.).
- ↑ Zmarł słynny kreator mody Karl Lagerfeld. Dziennik.pl. [dostęp 2019-02-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-19)]. (pol.).
- ↑ a b c d e Aleksandra Jóźwiak (2019-02-19): Karl Lagerfeld nie żyje. Oto najważniejsze fakty z życia wybitnego projektanta mody. Glamour. [dostęp 2019-02-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-19)]. (pol.).
- ↑ a b Fashion designers: Karl Lagerfeld - Biography. fashion-forum.org. [dostęp 2019-02-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-17)]. (ang.).
- ↑ a b John Colapinto (2007 -03-19): Profiles: In the Now. The New Yorker. [dostęp 2019-02-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-19)]. (ang.).
- ↑ Karl Lagerfeld - Biografie. who'swho.de. [dostęp 2019-02-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-19)]. (niem.).
- ↑ Jo Menning: Neulich im Himmel: Super hier oben!. BoD – Books on Demand, 2013, s. 217. ISBN 978-3-8482-5308-1.
- ↑ Personalidade: Karl Lagerfeld (Alemanha). InterFilmes.com. [dostęp 2019-02-19]. (port.).
- ↑ Karl Lagerfeld: The Karl Lagerfeld Diet. Houdret, Jean-Claude. PowerHouse Books, May 2005. ISBN 1-57687-251-3.
- ↑ 10 Things You Didn't Know about Karl Lagerfeld [online], L'Officiel Singapore [dostęp 2021-11-26] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h Bartek Ufniarz (2019-02-19): Karl Lagerfeld nie żyje. Słynny projektant zmarł w wieku 85 lat. Przyczyną był nowotwór. Party. Życie gwiazd. [dostęp 2019-02-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-19)]. (pol.).
- ↑ Karl Lagerfeld is part of the BoF 500 [online], The Business of Fashion [dostęp 2021-11-26] (ang.).
- ↑ Grazyna Latos (2011-02-19): Karl Lagerfeld zaprojektował pokój z czekolady!. Ofeminin.pl. [dostęp 2019-02-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-19)]. (pol.).
- ↑ Vanessa Friedman (2019-02-19): Karl Lagerfeld, Designer Who Defined Luxury Fashion, Dies at 85. The New York Times. [dostęp 2019-02-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-19)]. (ang.).
- ↑ Tom Michael (2019-02-19): Karl Lagerfeld 'dead' at 85, according to reports in France. The Sun, 2019-02-19. [dostęp 2019-02-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-19)]. (ang.).
- ↑ Emmeline Saunders (2019-02-19): Karl Lagerfeld dead aged 85 - Chanel designer dies in hospital after secret cancer battle. Daily Mirror, 2019-02-19. [dostęp 2019-02-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-19)]. (ang.).
- ↑ Paulina Kurowska (2019-02-19): Jeden z najmniej uleczalnych nowotworów: rak trzustki. Walkę z nim przegrał Karl Lagerfeld. Ofeminin.pl, 2019-02-19. [dostęp 2019-02-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-19)]. (pol.).
- ↑ a b Świat mody pożegnał Karla Lagerfelda! [online], Viva.pl [dostęp 2022-12-06] (pol.).
- ↑ Karl Lagerfeld cremated in France – DW – 02/23/2019 [online], dw.com [dostęp 2022-12-06] (ang.).
- ↑ En 2010, Karl Lagerfeld devient Commandeur de la Légion d'Honneur pour son travail chez Chanel. puretrend.com. [dostęp 2014-11-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-19)]. (fr.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Karl Lagerfeld w bazie Notable Names Database (ang.)
- Karl Lagerfeld w bazie Filmweb
- Karl Lagerfeld w bazie IMDb (ang.)
- ISNI: 0000000407632158, 0000000121422358
- VIAF: 85711984
- ULAN: 500228104
- LCCN: n85337193
- GND: 118815830
- NDL: 00470016
- LIBRIS: c9ps0fqw2mgr9lx
- BnF: 12056634w
- SUDOC: 028806492
- SBN: VEAV021095
- NLA: 42127427
- NKC: xx0063572
- BNE: XX5345811
- NTA: 072488409
- BIBSYS: 90965501
- CiNii: DA08369751
- PLWABN: 9810594994905606
- NUKAT: n2007096093
- J9U: 987007423333605171
- PTBNP: 1559220
- LNB: 000187822
- CONOR: 18679651
- BLBNB: 000514421
- KRNLK: KAC201313098
- LIH: LNB:V*161247;=BH