Komora hiperbaryczna

Komora hiperbaryczna (pierwotnie worek Gamowa lub komora ciśnieniowa) – zbiornik ciśnieniowy umożliwiający kontrolowanie środowiska w jego wnętrzu (m.in. ciśnienia, tlenu, wilgotności czy temperatury). Komory hiperbaryczne stosuje się do leczenia wielu schorzeń. W tej chwili na świecie jest ponad 100 wskazań klinicznych do zastosowania komór hiperbarycznych.

Budowa

Pierwotnie jako komora hiperbaryczna służył nadmuchiwany worek, w którym utrzymywano chorego w warunkach wyższego ciśnienia atmosferycznego. Późniejsze komory zbudowane były ze zbiornika ciśnieniowego (komora hiperbaryczna), system sterowania parametrami komory, system wytwarzania i dystrybucji sprężonego powietrza, system zasilania w tlen medyczny (przechowywanie, sterowanie, dystrybucja), systemu zasilania w mieszanki oddechowe (opcjonalnie, głównie w komorach dekompresyjnych) oraz armatury. Komora hiperbaryczna może być jedno- (tylko dla chorego) lub wieloosobowa (dla chorych i opiekuna medycznego). Są to stalowe, hermetyczne konstrukcje, które mogą pomieścić nawet kilkanaście osób. Komory wyposażane są w systemy sterowania (ręcznego i automatycznego) systemy komunikacji z pacjentami, systemy bezpieczeństwa oraz dodatkowo systemy multimedialne takie jak telewizja czy radio. Podczas terapii pacjenci mogą być podłączeni do specjalnie przystosowanych do wysokich ciśnień systemów monitorujących parametry życiowe, respiratorów i pomp infuzyjnych.

Komory jednoosobowe

W komorze jednoosobowej może podczas terapii przebywać jeden pacjent zazwyczaj w pozycji leżącej. Zbudowana jest z przezroczystego cylindra, przez który pacjent znajduje się pod stałą obserwacją personelu medycznego oraz zmniejsza poczucie lęku (klaustrofobii) i umożliwia korzystanie z urządzeń multimedialnych takich jak oglądanie zewnętrznego ekranu telewizyjnego. Komora może być wypełniana tlenem, którym pacjent oddycha podczas terapii lub powietrzem, w tym przypadku pacjent oddycha tlenem za pomocą systemu oddechowego B.I.B.S.

Komory jednoosobowe mogą być wyposażone w system dystrybucji gazów (BIBS) umożliwiający oddychanie pacjenta czystym tlenem za pośrednictwem maski, a komora w tym przypadku jest wypełniona sprężonym powietrzem.

Komory hiperbaryczne wieloosobowe - typu multiplace

Komory umożliwiające jednoczesne przebywanie od 2 do nawet 20 i więcej pacjentów. Komory wieloosobowe zbudowane są z dwóch przedziałów – komory dekompresyjnej nazywanej też komorą wstępną lub przejściową, będącej pomieszczeniem przejściowym między środowiskiem a wnętrzem komory głównej oraz komory głównej (pacjentów), w której przeprowadzana jest terapia. Zazwyczaj pacjenci siedzą na specjalnych fotelach wbudowanych w komorę i oddychają czystym tlenem za pomocą masek lub specjalnych kapturów oddechowych.

Komory typu multiplace umożliwiają wjechanie chorego na wózku inwalidzkim lub noszach. Podczas terapii w tego typu komorach wraz z pacjentami może przebywać asystent medyczny. Większa powierzchnia oraz uczestnictwo personelu medycznego podczas terapii zmniejsza poczucie lęku i korzystnie wpływa na pacjentów.

Wieloosobowe komory hiperbaryczne służące do terapii i leczenia powinny być projektowane, produkowane i testowane według normy EN 14931, zgodnie z Dyrektywą 93/42/EEC wraz z późniejszymi zmianami - dla urządzeń medycznych a producent powinień posiadać wdrożony system zapewnienia jakości ISO 13485 – (Projektowanie, produkcja, sprzedaż i serwis medycznych komór hiperbarycznych). Spełnienie tych norm gwarantuje najwyższą jakość, zachowanie odpowiednich parametrów zgodnie z przyjętymi wytycznymi na całym świecie.

Szczegółowe informacje dotyczące wymagań stawianych urządzeniom, personelowi, protokołom badań, systemom bezpieczeństwa i prowadzonej dokumentacji dla komór wieloosobowych i ośrodków zamieszczone są w „Europejskim Kodeksie Dobrej Praktyki w Terapii Tlenem Hiperbarycznym” opracowanym przez grupę roboczą „SAFETY” programu COST B14 przetłumaczoną i opublikowaną w Polsce w Krajowym Ośrodku Medycyny Hiperbarycznej, Międzywydziałowym Instytucie Medycyny Morskiej i Tropikalnej w Gdyni i Akademii Medycznej w Gdańsku.

Historia

Terapia hiperbaryczna wykorzystywana jest w medycynie i weterynarii przynajmniej od kilkudziesięciu lat^[1]^[2]^[3]. W komorach wykorzystuje się ciśnienie od ok. 1400 ( 1,4 ATA) do ok. 3000 hPa (3 ATA) (w wypadku komór jednoosobowych)^[4] lub do ok. 6000 hPa (6 ATA) (komory wieloosobowe)^[5] czy aż do 10 000 hPa (10 ATA) dla komór dekompresyjnych. Ekspozycja na bardzo wysokie ciśnienie jest groźna dla zdrowia^[1]^[6], dlatego w praktyce klinicznej najczęściej stosuje się ciśnienie nie wyższe niż 2000–2400 hPa^[4]dla zminimalizowania ewentualnych skutków ubocznych.

Zobacz też

Przypisy

↑ ^a ^b DickD. Clarke DickD., History of hyperbaric therapy, [w:] Tom S.T.S. Neuman, Stephen R.S.R. Thom (red.), Physiology and medicine of hyperbaric oxygen therapy, Philadelphia: Saunders/Elsevier, 2008, s. 3-23, ISBN 978-1-4377-1095-3, OCLC 324997959 .
↑ Melissa L.M.L. Edwards Melissa L.M.L., Hyperbaric oxygen therapy. Part 1: history and principles, „Journal of Veterinary Emergency and Critical Care”, 20 (3), 2010, s. 284–288, DOI: 10.1111/j.1476-4431.2010.00535.x .
↑ Melissa L.M.L. Edwards Melissa L.M.L., Hyperbaric oxygen therapy. Part 2: application in disease, „Journal of Veterinary Emergency and Critical Care”, 20 (3), 2010, s. 289–297, DOI: 10.1111/j.1476-4431.2010.00535_1.x .
↑ ^a ^b LindellL. Weaver LindellL., Monoplace hyperbaric chambers, [w:] Tom S.T.S. Neuman, Stephen R.S.R. Thom (red.), Physiology and medicine of hyperbaric oxygen therapy, Philadelphia: Saunders/Elsevier, 2008, s. 27-35, ISBN 978-1-4377-1095-3, OCLC 324997959 .
↑ Anthony J.A.J. Gerbino Anthony J.A.J., Neil B.N.B. Hampson Neil B.N.B., Multiplace hyperbaric chambers, [w:] Tom S.T.S. Neuman, Stephen R.S.R. Thom (red.), Physiology and medicine of hyperbaric oxygen therapy, Philadelphia: Saunders/Elsevier, 2008, s. 37-55, ISBN 978-1-4377-1095-3, OCLC 324997959 .
↑ AviA. Shupak AviA., PeterP. Gilbey PeterP., Effects of pressure, [w:] Tom S.T.S. Neuman, Stephen R.S.R. Thom (red.), Physiology and medicine of hyperbaric oxygen therapy, Philadelphia: Saunders/Elsevier, 2008, s. 513-526, ISBN 978-1-4377-1095-3, OCLC 324997959 .

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

[:0-1] DickD. Clarke DickD., History of hyperbaric therapy, [w:] Tom S.T.S. Neuman, Stephen R.S.R. Thom (red.), Physiology and medicine of hyperbaric oxygen therapy, Philadelphia: Saunders/Elsevier, 2008, s. 3-23, ISBN 978-1-4377-1095-3, OCLC 324997959 .

[2] Melissa L.M.L. Edwards Melissa L.M.L., Hyperbaric oxygen therapy. Part 1: history and principles, „Journal of Veterinary Emergency and Critical Care”, 20 (3), 2010, s. 284–288, DOI: 10.1111/j.1476-4431.2010.00535.x .

[:1-3] Melissa L.M.L. Edwards Melissa L.M.L., Hyperbaric oxygen therapy. Part 2: application in disease, „Journal of Veterinary Emergency and Critical Care”, 20 (3), 2010, s. 289–297, DOI: 10.1111/j.1476-4431.2010.00535_1.x .

[:2-4] LindellL. Weaver LindellL., Monoplace hyperbaric chambers, [w:] Tom S.T.S. Neuman, Stephen R.S.R. Thom (red.), Physiology and medicine of hyperbaric oxygen therapy, Philadelphia: Saunders/Elsevier, 2008, s. 27-35, ISBN 978-1-4377-1095-3, OCLC 324997959 .

[5] Anthony J.A.J. Gerbino Anthony J.A.J., Neil B.N.B. Hampson Neil B.N.B., Multiplace hyperbaric chambers, [w:] Tom S.T.S. Neuman, Stephen R.S.R. Thom (red.), Physiology and medicine of hyperbaric oxygen therapy, Philadelphia: Saunders/Elsevier, 2008, s. 37-55, ISBN 978-1-4377-1095-3, OCLC 324997959 .

[6] AviA. Shupak AviA., PeterP. Gilbey PeterP., Effects of pressure, [w:] Tom S.T.S. Neuman, Stephen R.S.R. Thom (red.), Physiology and medicine of hyperbaric oxygen therapy, Philadelphia: Saunders/Elsevier, 2008, s. 513-526, ISBN 978-1-4377-1095-3, OCLC 324997959 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]