Nadine Gordimer

Nadine Gordimer
	; Nadine Gordimer podczas targów książki w Göteborgu (2010)
Data i miejsce urodzenia	20 listopada 1923 ; Springs
Data i miejsce śmierci	13 lipca 2014 ; Johannesburg
Narodowość	żydowska
Język	angielski
Dziedzina sztuki	powieść, opowiadanie, literatura faktu, dramat
	Ważne dzieła
	Zachować swój świat; Córka Burgera; Ludzie Julya; The Pickup;
	Odznaczenia
	Nagrody
	Nagroda Nobla w dziedzinie literatury Nagroda Bookera : 1974 Zachować swój świat;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Nadine Gordimer (ur. 20 listopada 1923 w Springs, zm. 13 lipca 2014 w Johannesburgu^[1]) – południowoafrykańska pisarka tworząca w języku angielskim, laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie literatury w 1991^[2]^[3]^[4], jako ta, która „przez swą wspaniałą epikę stała się wielkim dobrodziejstwem dla ludzkości”^[2]. Uznawana jest za twórczynię nowoczesnej powieści tendencyjnej^[5]. Działała na rzecz zniesienia apartheidu^[3]^[6].

Zarys biografii

Nadine Gordimer urodziła się 20 listopada 1923 w Springs, osadzie górniczej nieopodal Johannesburga. Była córką żydowskich imigrantów^[2]^[5] z klasy średniej^[3]. Jej ojciec – Isidore Gordimer – był zegarmistrzem z Litwy; matka – Hannah „Nan” z domu Myers – pochodziła z Londynu. Mimo żydowskiego pochodzenia obojga rodziców Gordimer została wychowana w duchu świeckości^[7], a w życiu dorosłym deklarowała się jako ateistka.

Gordimer zaczęła pisać mając 9 lat^[2]^[3]. W wieku 10 lat mylnie zdiagnozowano u niej chorobę serca, co ograniczyło jej wszelką aktywność fizyczną przez następne pięć lat^[5]. Mając 15 lat debiutowała^[2]^[3]^[5] opowiadaniem^[3] na łamach The New Yorkera. Po zweryfikowaniu błędnej diagnozy podjęła studia^[5] na University of the Witwatersrand, które porzuciła po roku^[3].

W swojej twórczości poruszała sprawy konfliktów społecznych i psychologicznych następstw systemu apartheidu w RPA, a także inne tematy społeczno-polityczne swojego kraju i innych krajów afrykańskich. Była zaangażowana w zwalczanie apartheidu, została członkinią Afrykańskiego Kongresu Narodowego.

Działała w Pan African Writers’ Association^[8]. Zasiadała w jury konkursu głównego na 48. MFF w Cannes (1995).

Rodzina

Była dwukrotnie zamężna. Jej pierwszym mężem był stomatolog Gerald Gavron, poślubiony w 1949. Miała z nim córkę Orianę (ur. 1950). Ich małżeństwo trwało trzy lata i zakończyło się rozwodem. W 1954 wyszła za mąż za Reinholda Cassirera, południowoafrykańskiego marszanda, zmarłego w 2001. Owocem jej drugiego związku był syn Hugo (ur. 1955).

Wybrana twórczość

Face to Face (1949)
The Lying Days (1953)
A World of Strangers (1958) – wyd. pol. Świat obcych ludzi, PIW 1964, tłum. Maria Boduszyńska-Borowikowa
Occasion for Loving (1963)
The Late Bourgeois World (1966)
A Guest of Honour (1970) – wyd. pol. Gość honorowy, Książka i Wiedza 1979, Zofia Kierszys
The Conservationist (1974) – wyd. pol. Zachować swój świat, Książka i Wiedza 1982, tłum. Jadwiga Milnikiel lub Trudny wybór, Sonia Draga 2010, tłum. Paweł Cichawa
Selected Stories (1975) – wyd. pol. Zapach kwiatów i śmierci, Książka i Wiedza 1984, tłum. Agnieszka Glinczanka, Blanka Kluczborska, Piotr Niklewicz
Burger's Daughter (1979) – wyd. pol. Córka Burgera, Sonia Draga 2008, tłum. Paweł Cichawa
July's People (1981) – wyd. pol. Ludzie Julya, Wydawnictwo M 2013, tłum. Dariusz Żukowski
A Sport of Nature (1987)
My Son's Story (1990)
None to Accompany Me (1994) – wyd. pol. Nikt ze mną nie pójdzie, Wydawnictwo Literackie 1996, tłum. Jan Rybicki
The House Gun (1998) – wyd. pol. Broń domowa, Prószyński i S-ka 1999, tłum. Dorota Filipczak
The Pickup (2001)
Get a Life (2005) – wyd. pol. Zrozumieć życie, Sonia Draga 2006, tłum. Marek Fedyszak
No Time Like the Present (2012)

Przypisy

↑ Helen T.H.T. Verongos Helen T.H.T., Nadine Gordimer, Novelist Who Took on Apartheid, Is Dead at 90 [online], nytimes.com, 14 lipca 2014 [dostęp 2014-07-14] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Nadine Gordimer – Facts. [w:] Nobelprize.org [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2020-12-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-08)]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Sigrid Undset, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2020-12-15] [zarchiwizowane z adresu 2020-10-23] (ang.).
↑ Górny 1993 ↓, s. 226–227.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Górny 1993 ↓, s. 226.
↑ Górny 1993 ↓, s. 227.
↑ Andrew Ettin: Betrayals of the Body Politic: The Literary Commitments of Nadine Gordimer. University of Virginia Press: 1993, s. 150. (ang.).
↑ Patrycja Kozieł: Obraz działalności instytucji i stowarzyszeń literackich w Ghanie w świetle polityki kulturalnej. W: Ex Africa semper aliquid novi. red. Lucjan Buchalik, Jarosław Różański. T. V. Żory: Muzeum Miejskie w Żorach, Polskie Towarzystwo Afrykanistyczne, 2020, s. 188, seria: Polskie Poznawanie Świata. ISBN 978-83-941402-9-8.

Bibliografia

Nadine Gordimer. W: Grzegorz Górny: Leksykon literackich laureatów nagrody Nobla. Kraków: Zebra, 1993, s. 226–227. ISBN 83-900900-3-1.

Linki zewnętrzne

Biografia na stronie Komitetu Noblowskiego. nobelprize.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2004-10-16)]. (ang.)

[NYT-1] Helen T.H.T. Verongos Helen T.H.T., Nadine Gordimer, Novelist Who Took on Apartheid, Is Dead at 90 [online], nytimes.com, 14 lipca 2014 [dostęp 2014-07-14] (ang.).

[nobel-2] Nadine Gordimer – Facts. [w:] Nobelprize.org [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2020-12-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-08)]. (ang.).

[britannica-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Sigrid Undset, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2020-12-15] [zarchiwizowane z adresu 2020-10-23] (ang.).

[CITEREFGórny1993226–227-4] Górny 1993 ↓, s. 226–227.

[CITEREFGórny1993226-5] Górny 1993 ↓, s. 226.

[CITEREFGórny1993227-6] Górny 1993 ↓, s. 227.

[7] Andrew Ettin: Betrayals of the Body Politic: The Literary Commitments of Nadine Gordimer. University of Virginia Press: 1993, s. 150. (ang.).

[8] Patrycja Kozieł: Obraz działalności instytucji i stowarzyszeń literackich w Ghanie w świetle polityki kulturalnej. W: Ex Africa semper aliquid novi. red. Lucjan Buchalik, Jarosław Różański. T. V. Żory: Muzeum Miejskie w Żorach, Polskie Towarzystwo Afrykanistyczne, 2020, s. 188, seria: Polskie Poznawanie Świata. ISBN 978-83-941402-9-8.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]