The Monarch of the Glen
| |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania |
1851 |
| Medium | |
| Wymiary |
163.8 cm × 168.9 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Miejscowość | |
| Lokalizacja | |
The Monarch of the Glen – obraz olejny autorstwa angielskiego malarza animalisty – sir Edwina Landseera z 1851 roku. Dzieło przedstawiające samca jelenia szlachetnego na tle szkockiego krajobrazu wystawione jest w Scottish National Gallery[1].
Opis obrazu
[edytuj | edytuj kod]Na pierwszym planie znajduje się dorosły samiec jelenia szlachetnego, o czym świadczą m.in. gruby, pokryty ciemną grzywą kark. W gwarze myśliwskiej jelenia z przedstawionym na obrazie porożem klasyfikuje się jako dwunastaka regularnego obustronnie koronnego.
Tło obrazu stanowi bliżej nieokreślony szkocki krajobraz. Według jednej z hipotez tło dla przedstawionego na obrazie zwierzęcia stanowi dolina Glen Affric[2]. W biografii Landseera pojawiają się dwie potencjalne lokalizacje: lasy Glenorchy, w których Landseer często polował oraz Glen Quoich, gdzie znajduje się charakterystyczna formacja skalna znana jako „kamienie Landseera”[3].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Obraz został zamówiony jako jeden z elementów tryptyku, który miał zawisnąć w Pałacu Westminsterskim zniszczonym w pożarze z 1834 r.[4] Przewidziane w zamówieniu sceny polowań miały zdobić ściany jadalni w Izbie Lordów[5]. Zadanie namalowania obrazów powierzono w 1850 r. rozpoznawalnemu już sir Edwinowi Landseerowi[6].
Landseer był członkiem Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych i jednym z ulubionych malarzy królowej Wiktorii[7][4]. Częstym motywem jego prac były przedstawienia zwierząt. Na jego dorobek artystyczny składały się głównie obrazy i szkice, nie brak również rzeźb, wśród których najbardziej rozpoznawalnymi są statuy lwów u stóp Kolumny Nelsona na placu Trafalgarskim[8][9]. W latach 40. XIX w. Landseer tworzył liczne szkice jeleni, bazując na obserwacjach tych zwierząt m.in. podczas podróży do szkockiego regionu Highlands w 1824 r.[10][9]
Po wykonaniu pierwszego z trzech obrazów – The Monarch of the Glen – Izba Gmin odmówiła zatwierdzenia rosnących wydatków Izby Lordów, przeznaczonych na dzieła sztuki mające zdobić wnętrza odbudowywanego Parlamentu[11]. Mimo to obraz Landseera zyskiwał popularność, przynosząc mu dochód z tytułu praw autorskich do sprzedaży kopii, nad których jakością czuwał sam autor[11].
Dzieło wystawione było w Londynie w 1851, 1874 i 1890 r.[4][10] Do 1884 r. obraz znajdował się w kolekcji Williama Denisona, pierwszego earla Londesborough[11][12], następnie przeszedł w ręce Henry’ego Eatona, pierwszego barona Cheylesmore[11]. Po jego śmierci w 1891 r. obraz trafił do domu aukcyjnego Christie’s, skąd w maju 1892 r. został wykupiony przez dom akcyjny Agnew's[12].
Wykorzystanie The Monarch of the Glen w marketingu
[edytuj | edytuj kod]Kolejnym właścicielem dzieła sztuki został Thomas J. Baratt, prezes wytwórni mydeł A. & F. Pears, nazywany „ojcem współczesnej reklamy”[13]. W kampaniach reklamowych wykorzystywał on wizerunki powszechnie znanych osób, a także dzieł sztuki[11]. Następnie obraz wykupiony został w 1916 r. przez Thomasa Dewara, pierwszego barona Dewar. Był on również współwłaścicielem destylarni John Dewar & Sons, dla której jeleń z obrazu Landseera miał stać się motywem reklamującym szkocką whisky, jeszcze zanim podobny motyw wykorzystała destylarnia Glenfiddich[8][11][12][14]. Było to pierwsze, ale nie ostatnie wykorzystanie The Monarch of the Glen do celów marketingowych. Obraz przeszedł na własność brytyjskiego producenta alkoholi – Diageo, jako element wykupionej przez firmę destylarni Dewar & Sons. W 1997 r. Diageo sprzedało Dewar & Sons firmie Bacardi. Obraz, jako element aktywów obrotowych, pozostał w rękach Diageo, skąd wypożyczony został do Muzeum Narodowego Szkocji w Edynburgu[15].
_(147320)_(cropped).jpg)
W listopadzie 2016 r. firma ogłosiła się z zamiarem sprzedaży dzieła sztuki, gdyż "nie ma ono bezpośredniego związku z naszą działalnością lub markami"[16]. Obraz wart 8 milionów funtów zaoferowano za połowę kwoty Szkockim Galeriom Narodowym[17]. W 2017 r. ruszyła kampania, której celem było pozyskanie funduszy na zakup dzieła[18]. Zakończyła się ona sukcesem, a The Monarch of the Glen trafił na stałe do kolekcji Scottish National Gallery.
W XX w. wizerunek jelenia uwieczniony na obrazie był częstym motywem pojawiającym się na opakowaniach produktów spożywczych, butelkach whisky, a także w karykaturach, co spowodowało dyskusję nad wykorzystaniem dzieła, uznawanego za ważne dla szkockiej tożsamości narodowej, jako element marketingowy[11][19].
Reinterpretacje dzieła
[edytuj | edytuj kod]W 1966 r. angielski malarz Peter Blake namalował obraz zatytułowany „After ‘The Monarch of the Glen’ by Sir Edwin Landseer”. Dzieło to powstało na zamówienie Paula McCartneya, który zlecił Blake’owi namalowanie obrazu do jego posiadłości w Mull of Kintyre[9][17][20]. Przedstawia on jelenia w takiej samej pozie i scenerii jak The Monarch of the Glen, ale w innej, cieplejszej kolorystyce oraz napisem „After ″The Monarch of The Glen″ by sir Edwin Landseer. Peter Blake. 1966.”. Dzieło powstało, aby uhonorować „wspaniały obraz, wspaniałego zwierzęcia”[9].
Kolejnej reinterpretacji dzieła dokonał w 2017 r. Pater Saville. Wykonał on tapiserię, na której znany z obrazu Landseera jeleń podpisany jest „AFTER AFTER AFTER MONARCH OF THE GLEN BY SIR EDWIN LANDSER BY SIR PETER BLAKE BY PETER SAVILLE DOVECOT 2012”[21]. Podpis bezpośrednio odnosi się do dzieła Petera Blake’a, lecz także do licznych w przypadku The Monarch of the Glen adaptacji[21].
Przedstawiony na obrazie Landseera jeleń znalazł się również na okładce albumu Secret Messages zespołu Electric Light Orchestra.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Sir Edwin Landseer - The Monarch of the Glen [online], National Galleries Scotland [dostęp 2024-07-06].
- ↑ George Monbiot, Feral: rewilding the land, the sea, and human life, Chicago: The University of Chicago Press, 2014, s. 149, ISBN 978-0-226-20555-7 [dostęp 2024-07-11].
- ↑ Richard Ormond i inni, Sir Edwin Landseer, New York: Rizzoli, 1981, s. 174, ISBN 978-0-8478-0390-3 [dostęp 2024-07-11].
- ↑ a b c Landseer's Monarch of the Glen [online], The National Gallery [dostęp 2024-07-07].
- ↑ Sir Edwin Landseer’s Monarch of the Glen, c. 1851 [online], European Romanticisms in Association, 11 sierpnia 2020 [dostęp 2024-07-06].
- ↑ James W. Singer, Masterpiece Story: Monarch of the Glen by Edwin Landseer [online], DailyArt Magazine, 25 lutego 2024 [dostęp 2024-08-21].
- ↑ F. Spoor, Queen Victoria's impact on art in Scotland [online], National Galleries Scotland [dostęp 2024-07-07].
- ↑ a b Ch. Baker, Revisiting 'The Monarch of the Glen': Landseer’s most famous painting and its influence [online], Art UK, 19 sierpnia 2019 [dostęp 2024-07-07].
- ↑ a b c d L. Lancaster, Monarch of the Glen: Kitsch or Classic? [online], The Art Exhibitions Blog, 3 stycznia 2019 [dostęp 2024-08-14].
- ↑ a b Richard Ormond, Joseph J. Rishel, Robin Hamlyn, Sir Edwin Landseer: [in conjunction with an exhibition held at] Philadelphia museum of art, October 25, 1981 to January 3, 1982, the Tate gallery, London, February 10 to April 12, 1982, London: Thames and Hudson, 1981, s. 60, ISBN 978-0-87633-044-9 [dostęp 2024-07-07].
- ↑ a b c d e f g C. Baker, In Focus: The many lives of Landseer’s ‘The Monarch of the Glen’, the eternal symbol of Scotland [online], Country Life, 30 listopada 2018 [dostęp 2024-07-20].
- ↑ a b c Richard Ormond i inni, Sir Edwin Landseer, New York: Rizzoli, 1981, s. 174, ISBN 978-0-8478-0390-3 [dostęp 2024-07-07].
- ↑ M. Haig, Brand failures: the truth about the 100 biggest branding mistakes of all time, London: Kogan Page, 2005, s. 219, ISBN 0-7494-4655-2.
- ↑ Tom May, New logo and branding for Glenfiddich whisky [online], Creative Blog, 22 października 2014 [dostęp 2024-08-23].
- ↑ M. Brown, Monarch of the Glen saved from auction block after £4m fundraising drive [online], The Guardian, 17 marca 2017 [dostęp 2024-07-07].
- ↑ Iconic Scottish painting The Monarch of the Glen to be sold [online], BBC, 2 listopada 2016 [dostęp 2024-07-07].
- ↑ a b Lorena Muñoz-Alonso, Paul McCartney’s Version of ‘Monarch of the Glen’ by Peter Blake Could Be Shown Next to Original [online], artnet, 20 lutego 2017 [dostęp 2024-08-23].
- ↑ Campaign to raise funds for Monarch of the Glen painting [online], BBC, 16 lutego 2017 [dostęp 2024-07-07].
- ↑ M. Jeffrey, The death of the monarch? Is Monarch of the Glen, symbol of Scotland, a blessing or a burden? Moira Jeffrey seeks five answers [online], The Herald, 2 kwietnia 2005 [dostęp 2024-07-14].
- ↑ Sir Peter Blake on Sir Edwin Landseer's 'Monarch of the Glen' [online], 14 marca 2017 [dostęp 2024-08-23], fragment wywiadu z Peterem Blakiem na temat jego reinterpretacji dzieła Landseera.
- ↑ a b Peter Saville: After, After, After Monarch of the Glen [online], Dovecot Studios [dostęp 2024-08-23].