kontrolować

kontrolować (język polski)

sędzia kontroluje (1.1) buty zawodników

wymowa:

​ IPA: [ˌkɔ̃ntrɔˈlɔvat͡ɕ], AS: [kõntrolovać], zjawiska fonetyczne: nazal.• akc. pob.

znaczenia:

czasownik przechodni niedokonany

(1.1) sprawdzać, czy coś działa tak, jak powinno, czy jest takie, jak powinno być

(1.2) sprawiać, że coś przebiega tak, jak chcemy

(1.3) rządzić czymś, mieć nad czymś władzę

odmiana:

(1.1-3) koniugacja IV

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		kontrolować
czas teraźniejszy		kontroluję	kontrolujesz	kontroluje	kontrolujemy	kontrolujecie	kontrolują
czas przeszły	m	kontrolowałem	kontrolowałeś	kontrolował	kontrolowaliśmy	kontrolowaliście	kontrolowali
	ż	kontrolowałam	kontrolowałaś	kontrolowała	kontrolowałyśmy	kontrolowałyście	kontrolowały
	n	kontrolowałom	kontrolowałoś	kontrolowało
tryb rozkazujący		niech kontroluję	kontroluj	niech kontroluje	kontrolujmy	kontrolujcie	niech kontrolują
pozostałe formy czas przyszły m będę kontrolował, będę kontrolować będziesz kontrolował, będziesz kontrolować będzie kontrolował, będzie kontrolować będziemy kontrolowali, będziemy kontrolować będziecie kontrolowali, będziecie kontrolować będą kontrolowali, będą kontrolować ż będę kontrolowała, będę kontrolować będziesz kontrolowała, będziesz kontrolować będzie kontrolowała, będzie kontrolować będziemy kontrolowały, będziemy kontrolować będziecie kontrolowały, będziecie kontrolować będą kontrolowały, będą kontrolować n będę kontrolowało, będę kontrolować będziesz kontrolowało, będziesz kontrolować będzie kontrolowało, będzie kontrolować czas zaprzeszły m kontrolowałem był kontrolowałeś był kontrolował był kontrolowaliśmy byli kontrolowaliście byli kontrolowali byli ż kontrolowałam była kontrolowałaś była kontrolowała była kontrolowałyśmy były kontrolowałyście były kontrolowały były n kontrolowałom było kontrolowałoś było kontrolowało było forma bezosobowa czasu przeszłego kontrolowano tryb przypuszczający m kontrolowałbym, byłbym kontrolował kontrolowałbyś, byłbyś kontrolował kontrolowałby, byłby kontrolował kontrolowalibyśmy, bylibyśmy kontrolowali kontrolowalibyście, bylibyście kontrolowali kontrolowaliby, byliby kontrolowali ż kontrolowałabym, byłabym kontrolowała kontrolowałabyś, byłabyś kontrolowała kontrolowałaby, byłaby kontrolowała kontrolowałybyśmy, byłybyśmy kontrolowały kontrolowałybyście, byłybyście kontrolowały kontrolowałyby, byłyby kontrolowały n kontrolowałobym, byłobym kontrolowało kontrolowałobyś, byłobyś kontrolowało kontrolowałoby, byłoby kontrolowało imiesłów przymiotnikowy czynny m kontrolujący, niekontrolujący ż kontrolująca, niekontrolująca kontrolujące, niekontrolujące n kontrolujące, niekontrolujące imiesłów przymiotnikowy bierny m kontrolowany, niekontrolowany kontrolowani, niekontrolowani ż kontrolowana, niekontrolowana kontrolowane, niekontrolowane n kontrolowane, niekontrolowane imiesłów przysłówkowy współczesny kontrolując, nie kontrolując rzeczownik odczasownikowy kontrolowanie, niekontrolowanie

przykłady:

(1.2) Żeglugę morską kontrolowały niemal w całości wielkie spółki okrętowe.

składnia:

kolokacje:

(1.1) kontrolować bilety / dokumenty • kontrolować trzeźwość

(1.2) kontrolować emocje • kontrolować sytuację

(1.3) kontrolować terytorium

synonimy:

(1.1) sprawdzać, weryfikować, nadzorować, monitorować

(1.2) panować

(1.3) panować, dominować, władać

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. kontrola ż, kontrolka ż, kontroler m, kontrolerka ż, kontrolowanie n, skontrolowanie n

czas. skontrolować dk.

przym. kontrolny, kontrolerski

przysł. kontrolnie

związki frazeologiczne:

etymologia:

franc. contrôler + pol. -ować

uwagi:

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) check, check up on, inspect, keep an eye on, monitor, verify, watch over
• białoruski: (1.1) кантраляваць
• bułgarski: (1.1) контролирам
• chiński standardowy: (1.1) 检查 (jiǎnchá)
• duński: (1.1) kontrollere; (1.2) kontrollere; (1.3) kontrollere
• esperanto: (1.1) kontroli
• francuski: (1.1) contrôler
• hiszpański: (1.1) controlar
• kataloński: (1.1) controlar
• niderlandzki: (1.1) controleren
• niemiecki: (1.1) kontrollieren
• nowogrecki: (1.1) ελέγχω
• polski język migowy:
  (w zapisie SignWriting)

  (1.1)
• rosyjski: (1.1) контролировать
• szwedzki: (1.1) kontrollera, kolla, granska, undersöka, syna, mönstra, inspektera, besiktiga
• węgierski: (1.1) kontrollál
• wilamowski: (1.1) kontroliyn
• włoski: (1.1) controllare

źródła: