1828
| Сыллар |
|---|
| 1824 1825 1826 1827 — 1828 — 1829 1830 1831 1832 |
| Уоннуу сыллар |
| 1790-с 1800-с 1810-с — 1820-с — 1830-с 1840-с 1850-с |
| Үйэлэр |
| XVIII үйэ — XIX үйэ — XX үйэ |
Туох буолбута
уларыт- Олунньу 21 — Секвойя диэн киһи айбыт чероки суругунан-бичигинэн бастакы хаһыат Cherokee Phoenix тахсыбыт. Бу сурук-бичик сүһүөххэ олоҕурар этэ, сүрдээх киэҥник тарҕаммыта, 1850 сыллаахха чероки омук 100% кэриэтэ ааҕар буолбута. Хаһыат 1834 сыллаахха диэри тахсыбыта, кэлин сөргүтүллүбүтэ, билигин да баар.
- Олунньу 22 — Арассыыйа уонна Персия ыккардыларыгар Туркманчай эйэ дуогабара түһэрсиллибит. Арассыыйа-Персия сэриилэрэ манан бүппүттэр.
- Муус устар 26 — Арассыыйа импиэрийэтэ Осмаан импиэрийэтигэр сэриини биллэрбит.
Төрөөбүттэр
уларыт- Кулун тутар 20 — Генрик Ибсен (1906 өлб.) — Норвегия суруйааччыта.
- Ыам ыйын 8 — Жан-Анри Дюнан (1910 өлб.) — Швейцарияҕа төрөөбүт Кыһыл Кириэс уопсастыбатын төрүттээччи. 1859 сыллаахха Италия Сольферино куоратын аттыгар биир өттүттэн австриецтар, иккис өттүттэн французтар уонна итальянецтар ыккардыларыгар буолбут кыргыһыы кэнниттэн 40 тыһыынча кэриҥэ саллаат бааһырбытын көрөн улаханнык долгуйбут. Кыргыһыы буолбут сирин тула олорор дьону (үксүн оҕолору уонна дьахталлары) "Дьон бары биир төрүттээхтэр" диэн тылларынан тэрийэн элбэх киһини быыһаабыт. Кэлин сэрии кэмигэр хайа да диэки буолбат тэрилтэ бааһырбыт дьоҥҥо көмөлөһүөхтээҕин туһунан кинигэ суруйбута, онтон түөрт сыл буолан баран Кыһыл Кириэс уопсастыбатын төрүттээбитэ.
Өлбүттэр
уларыт- Муус устар 16 — Франсиско Гойа, Испания уруhуйдьута