Саҥа сирэйдэр

27 Балаҕан ыйын 2024

• 00:1700:17, 27 Балаҕан ыйын 2024 ‎Гончаров Иван Александрович (устуоруйата | уларыт) ‎[2506 баайтаах] ‎Ojkhol (ырытыы | суруйуу) ("'''Гончаров Иван Александрович''' (1812—1891) — нуучча суруйааччыта уонна литэрэтиирэ кириитигэ. «Фрегат „Паллада“» диэн кинигэтигэр Дьокуускайы ойуулаабыта. 1812 сыллаахха төрөөбүтэ. 1852 с. бу байыаннай фрегатынан Японияҕа устуутун саҕалаабыта, Анг..." саҥа сирэй оҥоһулунна)

26 Балаҕан ыйын 2024

• 03:1303:13, 26 Балаҕан ыйын 2024 ‎878 (устуоруйата | уларыт) ‎[757 баайтаах] ‎Ojkhol (ырытыы | суруйуу) ("* Ыам ыйын 21 — Ифрикия мусульмааннара Сицилия арыы оччотооҕу бөдөҥ куоратын Сиракузу 9 ый төгүрүктээн олорон баран ылбыттар. Бу Ибрагим I ибн аль-Аглаб диэн Ифрикия эмиирэ уонна кини сыдьааннара (Аглабидтэр) Хотугу Африканы, Италия соҕуруу өттүн..." саҥа сирэй оҥоһулунна)

25 Балаҕан ыйын 2024

• 23:1523:15, 25 Балаҕан ыйын 2024 ‎Иккис коалиция сэриитэ (устуоруйата | уларыт) ‎[4012 баайтаах] ‎Ojkhol (ырытыы | суруйуу) ("'''Иккис коалиция сэриитэ''' (1798/9 – 1801/2, хайдах ааҕартан тутулуктаах) — диэн Британия, Австрия уонна Арассыыйа импиэрийэлэрин салалтатынан, кинилэри өйүүр Осмаан импиэрийэтэ, Португалия, Неаполь уонна ньиэмэс тутулуга суох монархиялара (ол саҕана..." саҥа сирэй оҥоһулунна)

21 Балаҕан ыйын 2024

• 22:2822:28, 21 Балаҕан ыйын 2024 ‎Остуоруйа сабыдыала (устуоруйата | уларыт) ‎[31 190 баайтаах] ‎Xaahax (ырытыы | суруйуу) ("Уһун үйэлэр тухары нуучча дьоно туох саҥа олоххо киирбитин, сайдыы ситиһиллибитин Европаттан ылынан иһэллэрэ олус элбэх этэ. Ол эрээри, Европаттан хоту диэки, улахан тымныылаах, киэҥ-куоҥ, суола-ииһэ куһаҕан дойдуга олороллоруттан Россияҕа саҥан..." саҥа сирэй оҥоһулунна) Тиэк: Тута көрөн уларытыы

20 Балаҕан ыйын 2024

• 22:0722:07, 20 Балаҕан ыйын 2024 ‎Өлбөт үөстээх (устуоруйата | уларыт) ‎[12 873 баайтаах] ‎Xaahax (ырытыы | суруйуу) ("Айылҕаҕа аҥар өттүн диэки кэлтэйдии бара туруу табыллыбат, кыаллыбат. Ол курдук, айылҕаҕа туох барыта эргийэн кэлэ турарынан үүнээйилэр, тыынар-тыыннаахтар икки өттүлэриттэн ханна да аһара ыыппат, солбуйсууну үөскэтэр тутулуктар икки ардыларыг..." саҥа сирэй оҥоһулунна) Тиэк: Тута көрөн уларытыы
• 22:0322:03, 20 Балаҕан ыйын 2024 ‎Ыарыы уратыта (устуоруйата | уларыт) ‎[17 341 баайт] ‎Xaahax (ырытыы | суруйуу) ("Олус былыргы кэмнэргэ үөскээбит сахабыт тыла киһи өйүн-санаатын кытта арахсыспат тутулуктааҕын ыарыы диэн тылтан буларбыт ордук табыллар уонна дириҥник өйдөнөр. “Ы” диэн дор-ҕоон саамай куһаҕан дорҕоон буоларын олус куһаҕан суолталаах элбэх т..." саҥа сирэй оҥоһулунна) Тиэк: Тута көрөн уларытыы

19 Балаҕан ыйын 2024

• 22:1222:12, 19 Балаҕан ыйын 2024 ‎Куһаҕан түүл сэрэтиитэ (устуоруйата | уларыт) ‎[16 318 баайтаах] ‎Xaahax (ырытыы | суруйуу) ("Сахалар киһи өйүн-санаатын олус дириҥник үөрэтэн баһылаабыт-тарын былыргы кэмнэргэ үөрэтэн билбит уонна бэйэлэрэ олохтоон туһана сылдьыбыт Кут-сүр үөрэхтэрэ биллэрэр. Билигин, өй-санаа ордук сайдан истэҕинэ, бу үөрэх туһата өссө улаатан биэрэрэ..." саҥа сирэй оҥоһулунна) Тиэк: Тута көрөн уларытыы
• 22:0522:05, 19 Балаҕан ыйын 2024 ‎Буруйдааҕы булуу (устуоруйата | уларыт) ‎[25 789 баайтаах] ‎Xaahax (ырытыы | суруйуу) ("Биһиги сахалар сайдан, ахсааммыт эбиллэн иһэригэр, таҥарабыт итэҕэлэ олоххо киирэригэр, сахабыт тыла олох бары эйгэлэригэр толору туттулларыгар баҕарабыт. Бу баҕа санаабыт туолан иһэригэр бииргэ олорор нуучча омукпутугар үлэ үгүс көрүҥнэригэр..." саҥа сирэй оҥоһулунна) Тиэк: Тута көрөн уларытыы

18 Балаҕан ыйын 2024

• 22:1922:19, 18 Балаҕан ыйын 2024 ‎Ааккын түһэн биэримэ (устуоруйата | уларыт) ‎[24 952 баайтаах] ‎Xaahax (ырытыы | суруйуу) ("Олус уһун үйэлээх саха дьонун олохторун үөрэхтэрэ өс хоһоон-норунан этиллэн кэлэр көлүөнэлэригэр бэриллэн иһэллэр. “Үтүө аат-суол баайдааҕар ордук” диэн өс хоһооно байыы уһун үйэтэ суоҕун, онтон аат-суол уһун үйэлэргэ умнуллубатын быһаарар. “А..." саҥа сирэй оҥоһулунна) Тиэк: Тута көрөн уларытыы
• 22:1222:12, 18 Балаҕан ыйын 2024 ‎Сыты билии уратыта (устуоруйата | уларыт) ‎[16 475 баайтаах] ‎Xaahax (ырытыы | суруйуу) ("Сахабыт тылын иччилээх диибит. Тыл иччитэ дорҕоонноругар саһан сылдьар. Олус былыргы кэмнэртэн биллэр сахабыт тылын үөскэтэр бары дорҕооннорго дириҥ өй-санаа өйдөбүллэрэ иҥэн сылдьалларыттан тылбыт иччилээх диэн этэллэр. Ол аата тыл дорҕооннор..." саҥа сирэй оҥоһулунна) Тиэк: Тута көрөн уларытыы

17 Балаҕан ыйын 2024

• 23:4823:48, 17 Балаҕан ыйын 2024 ‎Билсии - көрсүү (устуоруйата | уларыт) ‎[9779 баайтаах] ‎Xaahax (ырытыы | суруйуу) ("Сахалар билсии-көрсүү диэн холбуу этиини элбэхтик туһаналлар, киһи киһиэхэ сыһыаныгар, үлэни тэрийиигэ, салайыыга улахан барыстааҕын, туһалааҕын бэлиэтииллэр. Киһи аан маҥнай көрсөн билсэрин кэнниттэн сыыйа-баайа кэпсэтэн билсиитин кэҥэтэр. Эл..." саҥа сирэй оҥоһулунна) Тиэк: Тута көрөн уларытыы
• 23:4423:44, 17 Балаҕан ыйын 2024 ‎Олоруу кэминэн (устуоруйата | уларыт) ‎[15 968 баайтаах] ‎Xaahax (ырытыы | суруйуу) ("Көрсүө, сэмэй буолуу диэн саха дьонун олохторун тутаах үөрэҕэ буолар. Бу үөрэх уһун үйэни, үлэ-хамнас сайдыытын, тупсуутун аймахтар ахсааннара эбиллиитин ситиһэр кыаҕы биэрэрэ улахан суолталаах. Саха дьоно көрсүө, сэмэй майгылаахтарынан киэн тут..." саҥа сирэй оҥоһулунна) Тиэк: Тута көрөн уларытыы

16 Балаҕан ыйын 2024

• 23:4823:48, 16 Балаҕан ыйын 2024 ‎Киһи өйүн-санаатын уратылара (устуоруйата | уларыт) ‎[15 093 баайтаах] ‎Xaahax (ырытыы | суруйуу) ("Сэбиэскэй былаас кэмигэр өй-санаа үөрэхтэрин суох оҥоруу түмүгэр атеистары үөскэтэннэр, киһи оҥорор быһыытыгар өйө-санаата бастаан иһэрин уонна икки өрүттэнэн; үчүгэй эбэтэр куһаҕан буолан тахсарын аахсыбат буолууну олоххо киллэрэн салайар бы..." саҥа сирэй оҥоһулунна) Тиэк: Тута көрөн уларытыы
• 23:3523:35, 16 Балаҕан ыйын 2024 ‎Иккиттэн биирин талыы (устуоруйата | уларыт) ‎[23 670 баайтаах] ‎Xaahax (ырытыы | суруйуу) ("Сиргэ туох барыта эргийэн, уларыйан биэрэрэ кэмэ кэллэҕинэ кэлэн иһэр. Кыһын кэнниттэн, саас, онтон сайын кэлэр, хараҥа, тымныы түүн сырдык күнүнэн солбуллар. Үчүгэй уонна куһаҕан кэмнэр солбуйсан биэрэллэрэ хаһан да тохтообокко салҕанан баран иһ..." саҥа сирэй оҥоһулунна) Тиэк: Тута көрөн уларытыы

15 Балаҕан ыйын 2024

• 22:3022:30, 15 Балаҕан ыйын 2024 ‎Саха дьоно бары тэҥнэр (устуоруйата | уларыт) ‎[19 800 баайтаах] ‎Xaahax (ырытыы | суруйуу) ("Саха сиригэр элбэх араас омуктар бииргэ олорбуттара ыраатта. Перепись суруйуута бигэргэтэринэн сүүстэн тахса омуктар араас үлэлэри бииргэ үлэлээн эйэлээхтик олороллор. Бу элбэх омуктартан кэнники кэмҥэ сахалар ахсааннара эбиллэн баһылыыр ору..." саҥа сирэй оҥоһулунна) Тиэк: Тута көрөн уларытыы
• 22:2222:22, 15 Балаҕан ыйын 2024 ‎Туох барыта кэмнээх-кэрдиилээх (устуоруйата | уларыт) ‎[14 384 баайтаах] ‎Xaahax (ырытыы | суруйуу) ("“Туох барыта кэмнээх-кэрдиилээх” диэн этиини сахалар үөскэтэн олохторугар куруук туһаналлар. Бу этии үөскээһинигэр Айылҕаҕа туох баар барыта, ол иһигэр тыынар-тыыннаахтар бары, кэмэ кэллэҕинэ уларыйан, саҥалыы үөскүүр кэмнэрэ тиийэн кэлэрин с..." саҥа сирэй оҥоһулунна) Тиэк: Тута көрөн уларытыы

13 Балаҕан ыйын 2024

• 23:0523:05, 13 Балаҕан ыйын 2024 ‎Икки таҥараны үөскэтии (устуоруйата | уларыт) ‎[12 759 баайтаах] ‎Xaahax (ырытыы | суруйуу) ("Өй-санаа сайдан иһиитэ киһи үөрэҕи хайдах ылынан, иҥэринэн иһэриттэн улаханнык тутулуктанар. Киһи үөрэҕи ылынара “Туох барыта икки өрүттээх” диэн айылҕа уларыйан биэрэн иһэр тутулугар сөп түбэһэн икки өрүттэнэн тахсарын саха тыла биллэрэр. Үөр..." саҥа сирэй оҥоһулунна) Тиэк: Тута көрөн уларытыы
• 22:5922:59, 13 Балаҕан ыйын 2024 ‎Киһилии өй-санаа үөскээһинэ (устуоруйата | уларыт) ‎[13 703 баайтаах] ‎Xaahax (ырытыы | суруйуу) ("Олус былыргы кэмнэртэн бары тыынар-тыыннаахтар киэҥ тайҕаҕа үөскээн айылҕа сокуонун тутуһан тыһыынчанан сылларга сыыйа сайдан испиттэр. Икки атаҕынан хаамарга, илиилэринэн туһанан үлэни үлэлииргэ үөрэммит киһи курдук көрүҥнээх улахан харамай..." саҥа сирэй оҥоһулунна) Тиэк: Тута көрөн уларытыы

12 Балаҕан ыйын 2024

• 22:3522:35, 12 Балаҕан ыйын 2024 ‎Кут-сүр үөрэҕин туһаныы (устуоруйата | уларыт) ‎[11 079 баайтаах] ‎Xaahax (ырытыы | суруйуу) ("Киһи – айылҕа саамай түргэнник сайдар өйдөөх-санаалаах, сайдыыны ситиһэр кыахтаах улахан тыынар-тыыннааҕа буолар. Бу быһаарыы киһи өйө-санаата бары атын тыынар-тыыннаахтартан уратытыгар, өйү-санааны, билиини түргэнник иҥэринэн салгын кута үөск..." саҥа сирэй оҥоһулунна) Тиэк: Тута көрөн уларытыы
• 22:2722:27, 12 Балаҕан ыйын 2024 ‎Аан дойдуну үс дойдуга араарыы (устуоруйата | уларыт) ‎[20 752 баайтаах] ‎Xaahax (ырытыы | суруйуу) ("“Туох барыта ортотунан тоҕоостоох” диэн этии баара ханнык баҕарар киһи оҥорор быһыыларыттан табалара, кырдьыктаахтара ортотунан буоларын биллэрэр уонна олоххо үөскээн тахсар үһүс хайысханы арыйан таһаарар. Бу үһүс өрүтү арааран туһанан сахал..." саҥа сирэй оҥоһулунна) Тиэк: Тута көрөн уларытыы

6 Балаҕан ыйын 2024

• 03:2703:27, 6 Балаҕан ыйын 2024 ‎1125 (устуоруйата | уларыт) ‎[288 баайтаах] ‎Ojkhol (ырытыы | суруйуу) ("=== Өлбүттэр === * Ыам ыйын 19 — Владимир Мономах (1053 төр.), Киев улуу кинээһэ (1113—1125)." саҥа сирэй оҥоһулунна)
• 03:1803:18, 6 Балаҕан ыйын 2024 ‎1051 (устуоруйата | уларыт) ‎[461 баайт] ‎Ojkhol (ырытыы | суруйуу) ("* Ыам ыйын 19 — Франция ыраахтааҕыта Генрих I Ярослав Муударай кыыһын Аннаны ойох ылбыт. Түөрт оҕоломмуттара, улахан уоллара Филипп I Францияны 48 сыл салайбыта." саҥа сирэй оҥоһулунна)