1724
godina
- Ovo je članak o godini 1724.
Godina 1724 (MDCCXXIV) bila je prijestupna godina koja počinje u subotu po gregorijanskom kalendaru odn. prijestupna godina koja počinje u srijedu po julijanskom kalendaru.
| Milenijum: | 2. milenijum |
|---|---|
| Vjekovi: | 17. vijek – 18. vijek – 19. vijek |
| Decenija: | 1690-e 1700-e 1710-e – 1720-e – 1730-e 1740-e 1750-e |
| Godine: | 1721 1722 1723 – 1724 – 1725 1726 1727 |
| Gregorijanski | 1724. (MDCCXXIV) |
| Ab urbe condita | 2477. |
| Islamski | 1136–1137. |
| Iranski | 1102–1103. |
| Hebrejski | 5484–5485. |
| Bizantski | 7232–7233. |
| Koptski | 1440–1441. |
| Hindu kalendari | |
| • Vikram Samvat | 1779–1780. |
| • Shaka Samvat | 1646–1647. |
| • Kali Yuga | 4825–4826. |
| Kineski | |
| • Kontinualno | 4360–4361. |
| • 60 godina | Yang Drvo Zmaj (od kineske Ng.) |
| Holocenski kalendar | 11724. |
| Podrobnije: Kalendarska era | |
Događaji
urediJanuar/Siječanj – Mart/Ožujak
uredi- 12. 1. - U Kini je zabranjena Sekta Nebeskog gospodara, tj. katolicizam: edikt cara Yongzhenga o zabrani propovijedanja, u oktobru protjerani misionari, osim onih u Pekingu.
- 14. 1. - Španski kralj Filip V abdicira u korist svog 17-godišnjeg sina Louisa I.
- 18. 1. (kalendar?) - Holandski brod Fortuyn nastavlja sa Rta Dobre nade put za Bataviju/Džakartu sa 225 ljudi - više nije viđen.
- 22. 1. - Generalni kapetan španske Rio de la Plate Bruno Mauricio de Zabala proterao Portugalce sa istočne obale, osniva grad San Felipe y Santiago de Montevideo.
- 24. 1. - Ruski car Petar Veliki u Sankt Peterburgu osniva Akademsku gimnaziju, od koje potiče današnji Petrogradski državni univerzitet.
- 8. 2. (28. 1. po j.k.) - Ukazom Petra Velikog osnovana Peterburška akademija nauka, prethodnica Ruske akademije nauke.
- 17. 2. - Senat Dubrovačke Republike naredio da se spale sve knjige Talmuda oduzete dubrovačkim Židovima.[1]
- 18. 2. - Statut Beograda predviđa da se sa Dorćola, tj. Dunavskog (Nemačkog) Beograda, isele Srbi, koji odlaze u Srpsku ili Gornju varoš (oko dan. Saborne crkve) ili Novu donju varoš, tj. Savski Beograd (Sava-mahala, Savamala). Prema Stanju Kraljevine Srbije, u 15 distrikata ima 446 malih i velikih sela[2]
- 20. 2. - Praizvedba Händlove opere Giulio Cesare u Londonu. U oktobru je izvedena i Tamerlano.
- 7. 3. - Umro je papa Inocent XIII.
- mart - Francuski Code noir, propisi u vezi robova, proširen je i na Lujzijanu u Americi.
April/Travanj – Jun/Lipanj
uredi- april - U Irskoj se širi prvo od tzv. Drapierovih pisama: Jonathan Swift se pod pseudonimom protivi nametanju privatno kovanog bakarnog novca u Irskoj, čiju ustavnu i finansijsku nezavisnost afirmira.
- 18. 5. (7. 5. po j.k.) - Koronacija supruge Petra Velikog, Katarine.
- 22. 5. - Totalno pomračenje Sunca, u sh. krajevima prekriveno najmanje 95% diska[3].
- 23. 5. - Car Petar I uputio kijevskom gubernatoru naredbu da se obezbede sredstva za život novopristiglim doseljenicima, Srbima iz Austrije - ljude sakuplja Jovan Albanez[4], 1724-25. je došlo oko 1.000 ljudi.[5] Sveti sinod ruske crkve odlučio ove godine da se Srbima pošalje učitelj (Maksim Suvorov stiže 1726).[6]
- 29. 5. - Kardinal Vincenzo Maria Orsini je izabran za papu Benedikta XIII. (do 1730). Bavi se duhovnim stvarima, dok administraciju vodi Niccolò Coscia.
- 23. 6. - Rusko Carstvo i Osmansko Carstvo sklapaju Carigradski sporazum kojim dogovoraju buduću podjelu Hotakijske Perzije, odnosno njenih područja na Kavkazu - ali ova je do 1735. povratila ranije izgubljene teritorije. Već za nekoliko dana osmanske trupe bagdadskog Ahmed-paše opsjedaju Hamadan i Erevan.
Jul/Srpanj – Septembar/Rujan
uredi- 16 - 17. 7. - Sukob između jezuitskih đaka i luterana u Thornu/Toruńu - luterani su demolirali jezuitski samostan - odmazda u decembru.
- leto - Razaslat ferman da se na skelama i prelazima hvataju oni koji su ostavili ralo i zaputili se u Carigrad; oko Skoplja je u julu i avgustu uhvaćeno 50 muslimana razbojnika - muslimanska sirotinja napušta selo i odlazi u gradove, fermani za njihovo vraćanje su donošeni još 1719-21. Kasnije: poslat je izveštaj o jednoj družini iz Skadra koja je ubila šest ljudi u Bosni.[7]
- 31. 8. - Mladi španski kralj Louis I umire od velikih boginja, a zbog čega je njegov otac Filip V, čiji mlađi sin Ferdinand (11) još nije stekao punoljetnost, prisiljen ponovno preuzeti prijestolje (do 1746).
- 1. 9. - Osmanlije zauzele Hamadan - grad je opustošen, većina stanovnika je stradala. Sledi i Jerevan 28-og.
- 24. 9. - Osniva se Pariska berza - Bourse de Paris (od 2000. Euronext Paris). Pristup ženama je zabranjen do 1967.
- 24. 9. (kalendar?) - Melkiti u Damasku izabrali prokatoličkog kandidata Kirila VI Tanasa za antiohijskog patrijarha, ali vaseljenski patrijarh Jeremija III će poslati svog kandidata, Silvestra. Melkiti se tako dele na Antiohijsku pravoslavnu crkvu i Melkitsku grkokatoličku crkvu (papa je priznao 1729).
- 30. 9. - Osmanlije opsedaju Tabriz.
Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac
uredi- 2. 10. - Građanski rat u jarubidskom Omanu: pošto je zbacio svog brata Saif bin Sultana II, novi imam je Muhammad bin Nasir - dok se Saif ne vrati 1728.
- 11. 10. - Bitka kod Shakar Khede: Nizam-ul-Mulk je porazio Mubariz Khana, nakon čega ga mogulski vladar priznaje za guvernera Hajderabada (do 1748) - začetnik je dinastije Asaf Jahi koji su nizami do 1948.
- 11. 10. - Umro korejski kralj Gyeongjong, nasleđuje ga brat Yeongjo (do 1776).
- 15. 10. - Otvoren Teatro Nuovo u Napulju (prva zgrada stradala u požaru 1861, druga radi 1864-1935, treća od 1985).
- 15. 10. - Jansenista Cornelius van Steenoven je posvećen za nadbiskupa Utrechta - papa ovo osuđuje u februaru, ali Steenoven svejedno umire u aprilu. Početak Starokatoličke crkve u Nizozemskoj.
- novembar - Urinarna bolest Petra Velikog je fatalno pogoršana time što je, navodno, zagazio u ledenu vodu da bi spasao neke mornare (umire u februaru).
- 11. i 16. 11. - U Londonu obešeni Joseph Blake zvani Plavokoži i Jack Sheppard. Čovek koji ih je uhvatio, istovremeno i kriminalac, Jonathan Wild, oporavlja se od Blakeovog napada prošlog meseca (obešen sledećeg maja).
- 26. 11. - Willem Mons, kamerher ruske carice Katarine, pogubljen nakon optužbe za proneveru i da je njen ljubavnik - glava je sačuvana u špiritusu.
- 2. 12. (kalendar?) - Mitropolit beogradski Mojsije Petrović izdaje Uredbu od 57 disciplinskih pravila za ispravljanje neurednosti koje je zapazio u vizitaciji ove godine.[8]
- 7. 12. - Torunjski tumult: pogubljena su desetorica luterana, na čela sa gradonačelnikom Johannom Gottfriedom Roesnerom. Protestantska crkva, škola i štamparija su predate katolicima.
- 14. 12. - U Kini je po treći put kreiran položaj vicekralja Zhilija, ostaje do 1912 (provincija Zhili, Čili, je oblast oko Pekinga).
Kroz godinu
uredi
Medijski sadržaji Slikarstvo 1724 na Wikicommonsu.- U požaru oštećena pravoslavna Stara crkva u Sarajevu.[9] (opravljena 1730).
- U Beogradu osnovana civilna bolnica.
- Cetinjski manastir je obnovljen nakon razaranja 1712.
- Među krajišnicima u Slavoniji (Koprivnica, Đurđevačka, Ivanićka krajina) raste otpor plaćanju kontribucije (poreza), delegacija ide u Beč da zahteva poštovanje privilegija.[10]
- Nemira je bilo i među graničarima u dan. Vojvodini, pa je teret smanjen. Mersi u Banatu osniva zemaljsku miliciju za zaštitu kolonista od hajdučije.[11][12]
- Dovršena izgradnja Blenheimske palače u Engleskoj.
- Centar Banjaluke izgorio u požaru.
- Bodroška županija ukinuta i pripojena Bačkoj[13] (u članku se kaže da Bačko-bodroška županija nastaje 1802).
- Počela eksploatacija Rudnika, gde su dovedeni Sasi iz Erdelja, vadi se i prerađuje srebro, olovo i željezo.[14]
- Arsenije Jovanović izabran za koadjutora, tj. naslednika patrijarha Mojsija.[15]
- Župna crkva Majke Božje Karmelske u Kuterevu.
- Fahrenheitova temperaturna skala.
- Američki jasen stigao u Evropu.
Rođenja
uredi- 23. 1. - Arsenije Glić, franjevac, pisac († 1773)
- 22. 4. - Immanuel Kant, njemački filozof († 1804)
- 7. 5. - Dagobert Sigmund von Wurmser, habsburški feldmaršal († 1797)
- 22. 5. - Marc-Joseph Marion du Fresne, istraživač († 1772)
- 2. 7. - Friedrich Gottlieb Klopstock, pjesnik († 1803)
- 10. 7. - Eva Ekeblad, znanstvenica († 1786)
- 1. 11. - Mihalj Šilobod, svećenik, matematičar († 1787)
- 12. 12. - Samuel Hood, 1. vikont Hood, britanski admiral († 1816)
- Dimitrije Sabov, osnivač gimnazije u Karlovcima († 1803)
Smrti
uredi- 7. 3. - Inocent XIII., papa (* 1655)
- 12. 3. - Ajuka, kalmički han (* 1642)
- 30. 5. - Petar Keglević, veliki župan Požege (* ca. 1660)
- 13. 6. - Toma Kovačević, povjesničar, kanonik (* 1664)
- 1. 7. - Johann Homann, kartograf (* 1664)
- 31. 8. - Luis I, kralj Španije (* 1707)
- 6. 10. - Charles Rivière Dufresny, komediograf (* 1648)
- 29. 10. - William Wollaston, engleski filozof (* 1659)
Reference
uredi- ↑ I TOGA JE BILO! U Dubrovniku pred javnošću spaljivali židovske vjerske knjige. dubrovackidnevnik.net.hr 17.02.2018.
- ↑ Istorija s. n. IV-1, 117
- ↑ Total Solar Eclipse of 1724 May 22, NASA
- ↑ Istorija s. n. IV-1, 235
- ↑ Сеоба Срба и Украјина (историјскокултурни и етнофолклорни поглед). rastko.rs
- ↑ Русија и Балкан. rastko.rs
- ↑ Istorija s. n. IV-1, 92-3
- ↑ Точанац, Исидора. Прописи митрополита Мојсија Петровића за свештенике и парохијане. iib.ac.rs (PDF)
- ↑ [https://www.rastko.rs/rastko-bl/umetnost/likovne/srakic-ikone/srakic-ikone_bih_l.html Ikone Bosne i Hercegovine (16-19. vijek)]. rastko.rs
- ↑ Istorija s. n. IV-1, 187
- ↑ Historija n. J. II, 1142
- ↑ Срби у Румунији од раног средњег века до данашњег времена. rastko.rs
- ↑ Historija n. J. II, 1130
- ↑ Historija n. J. II, 1350
- ↑ Historija n. J. II, 1354
- Literatura
- Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
- Istorija srpskog naroda, Četvrta knjiga, prvi tom, Srbi u XVIII veku, SKZ Beograd 1986 (IV-1)
