Goryeo

Ovo je članak o Kraljevstvu Goryeo (Koryŏ) koje je postojalo od 918. do 1392.. Za drevno korejsko kraljevstvo koje je promijenilo ime od Goguryeo (Koguryŏ) u Goryeo (Koryŏ) u 5. vijeku, vidi Goguryeo.

Dinastija Goryeo ili Koryŏ (918–1392) bila je korejska dinastija koju je godine 918. osnovao car Taejo, zajedno sa državom čiji će se naziv kasnije izgovarati kao "Koreja". Godine 936. je ujedinila tadašnja Kasnija tri kraljevstva i vladala najvećim dijelom Korejskog poluotoka sve dok 1392. nije zbačena od strane nove dinastije Joseon. Goryeo je svoje granice proširila do današnjeg Wonsana na sjeveroistoku (936–943) i rijeke Amnok (993) te konačno cijelog Korejskog poluotoka (1374).

고려국 (高麗國) 고려왕조 (高麗王朝) Kraljevina Goryeo ?   ?   ?   ? 918–1392 ? Položaj Goryeoa Goryeo 1374. Glavni grad Gaegyeong (919-1232) Gangwha (1232-1270) Gaegyeong (1270-1392) Jezik/ci srednjokorejski Religija korejski budizam, korejsko konfucijanstvo, korejski taoizam, korejski šamanizam Vlast monarhija Emperor, King  - 918 - 943 Taejo (first)  - 949 - 975 Gwangjong  - 981-997 Seongjong  - 1046 - 1083 Munjong  - 1351 - 1374 Gongmin  - 1389 - 1392 Gongyang (posljednji) Vođa vojne vlade  - 1170-1171 Yi Go (prvi)  - 1171-1174 Yi Ui-bang  - 1196-1219 Choe Chung-heon  - 1270 Im Yu-mu (posljednji) Historija  - Nastanak Kasnija tri kraljevstva 900  - Krunidba Taejoa 15. jun 918.  - Ujedinjenje Kasnija tri kraljevstva 936  - Korejsko-kitanski ratovi 993 - 1019  - Mongolske invazije 1231 - 1270  - dovršetak Tripitake Koreane 1251  - Abdikacija Gongyanga 17. jul 1392.

Period Goryeo u korejskoj historiji je najpoznatiji po Tripitaka Koreana — znamenitim budističkim spisima (Tripitaka) , kao i prvimpokretnim slovima 1234. koje su poslužile za izradu najstarije danas sačuvane štampane knjige na svijetu Jikjija, godine 1377.

Dinastija Goryeo je nastala u procesu slabljenja države Silla, koja je od oko 668. do 900. dominirala najvećim dijelom Koreje. Godine 900. se protiv Sille pobunio Gyeon Hwon u oblasti Jeolla i obnovio državu Hubaekje, a Gung Ye je u sjevernim dijelovima stvorio državu Hugoguryeo (Taebong). U službu potonje je kao vojskovođa ušao Wang Geon, sin lokalnog velmože. On je 918. digao ustanak protiv Gung Yea i ubio ga, osnovavši Goryeo. Godine 935. je pokorio državu Silla, a godine 936. Hubaekje čime je Koreja postala ujedinjena pod dinastijom koja će vladati sljedećih 474 godina.

Međutim, do 14. vijeka je Goyeo pala pod uticaj mongolske dinastije Yuan koja je zavladala susjednom Kinom. Iako je kralj Gongmin uspio osloboditi svoju državu mongolske vlasti, godine 1392. je posljednjeg Goryeo kralja Gongyanga svrgnuo njegov general Yi Seonggye i osnovao novu dinastiju; Gonyang je ubijen 1394.

Ime "Goryeo" je došlo od imena "Goguryeo", koje je koristilo jedno od drevnih Tri kraljevstva Koreje, a koje je promijenilo ime u "Goryeo" pod kraljem Jangsuom u 5. vijeku. Naziv "Koreja" koji se koristi u mnogim svjetskim jezicima potiče od riječi "Goryeo."

Literatura

• Vermeersch, Sem. (2008). The Power of the Buddhas: the Politics of Buddhism during the Koryǒ Dynasty (918-1392). Cambridge: Harvard University Press. ISBN 978-0-674-03188-3. OCLC 213407432