Maximilian von Weichs
Baron Maximilian von Weichs (izgovor: Maksimilijan fon Vajhs; 12. novembar 1881 - 27. septembar 1954) je bio nemački generalfeldmaršal. U II svetskom ratu je bio nemački zapovednik Jugoistoka, odnosno okupiranog Balkana, zadužen za borbu protiv partizana.
| Maximilian Reichsfreiherr von Weichs | |
|---|---|
| {{{lived}}} | |
 | |
| Pripadnost |  Nemačko carstvo (do 1918) Vajmarska Republika (do 1933) Nacistička Nemačka
|
| Služba/rod | Heer |
| Godine službe | 1900-1945 |
| Čin | Generalfeldmarschall |
| Komande | 1. oklopna divizija XIII korpus 2. armija Armijska grupa B Armijska grupa F |
| Bitke/ratovi | I svetski rat II svetski rat |
| Odličja | Knight's Cross of the Iron Cross with Oak Leaves Gvozdeni krst 1st Class Gvozdeni krst 2nd Class Clasp to the Iron Cross |
Postavljen je za komandanta Jugoistoka, odnosno komandanta Armijske grupe "F" u avgustu 1943. godine. Pod njegovom komandom nalazile su se dve operativne formacije:
- 2. oklopna armija koja je operisala na području Jugoslavije (bez Slovenije) i severne Albanije, jačine oko 300.000 ljudi
- Armijska grupa "E", raspoređena u Grčkoj i južnoj Albaniji, jačine oko 300.000 ljudi
Do njegovog imenovanja došlo je u sklopu reorganizacija nemačkih snaga na Balkanu usled kapitulacije Italije i napredovanja saveznika u južnoj Italiji. Njegov prethodnik je bio Alexander Löhr.
Izveštaji sa jugoslavenskog ratišta
urediNakon skoro tri meseca upoznavanja sa situacijom na Balkanu, fon Vajhs je podneo Vrhovnoj komandi Vermahta izveštaj koji opominje na razmere partizanskog rata u Jugoslaviji:
Borbene akcije, koje su se otuda razvile izgubile su karakter gerilskog rata. U stvarnosti, u borbama sa posadnim trupama na odlučujućim mestima pojavljuju se brojno jake, planski vođene i — bar za planinsko ratovanje — dobro naoružane i opremljene jedinice. U sadejstvu sa anglo-američkim vazduhoplovstvom, koje ponovo napada železnička čvorišta i sa neprijateljskim lakim pomorskim snagama koje nastoje da parališu pomorski saobraćaj i na Jadranu, one otežavaju dotur u zabrinjavajućim razmerama. Osim toga, one sprečavaju privredno iskorišćavanje zemlje tako što drže u rukama važne industrijske oblasti i područja sa poljoprivrednim viškovima ili ih drže u šahu. Prema tome, nepravilno bi bilo da se i dalje govori o "gerilstvu" ili da se suzbijanje bandi smatra kao policijska stvar.[1]
– Izveštaj fon Vajhsa Vrhovnoj komandi od 1. novembra 1943.
U istom izveštaju govori o stvaranju velike partizanske slobodne teritorije unutar NDH:
Vođa bandi Tito, koji radi po uputstvima Staljina, stvorio je sovjetsku državu unutar Hrvatske i raspolaže sa dobrom civilnom upravom. Ceni se da su oružane snage jačine 100.000 ljudi i da su zasad formirane u 20 divizija i 14 samostalnih brigada. U pogledu naoružanja, iako se ono sastoji uglavnom iz lakog pešadijskog oružja, smatra se da zadovoljava, s obzirom na planinski karakter bojišta. Preuzimanjem materijalne opreme od najmanje 2 italijanske divizije i delova razbijenih hrvatskih jedinica, te su oružane snage sve više upotpunjavane teškim naoružanjem, motornim vozilima itd.[1]
– Izveštaj fon Vajhsa Vrhovnoj komandi od 1. novembra 1943.
Svoj izveštaj završava dramatičnim upozorenjima o otvatanju fronta na granicama Rajha, i mogućnosti povezivanja svih balkanskih partizana sa Titom:
Najopasniji neprijatelj je Tito. (...)
Ako se u predstojećim mesecima ne uspe da se odlučno oslabe njegove snage... u narednim zimskim mesecima neće se više raditi o opstanku Hrvatske, Crne Gore i Albanije, nego o stvaranju ili sprečavanju stvaranja boljševičkog bojišta na celokupnom, području Jugoistoka, u neposrednoj blizini granice Rajha. (...)
Komunističkim bandama koje se pojavljuju u Grčkoj i Albaniji, u vezi sa napred iznetim, treba da se posveti veća pažnja. Dokle god one operišu bez uzajamne veze i bez veze sa Titom, dovoljno je ako se prema njima upotrebe u aktivnoj odbrani i teritorijalne posadne jedinice. Ako ih uzme Tito, predstavljaće pojačanje opšte boljševičke opasnosti na području Jugoistoka.[1]
– Izveštaj fon Vajhsa Vrhovnoj komandi od 1. novembra 1943.
Uoči nemačkog poraza u Srbiji jeseni 1944. godine, poslao je svojoj komandi sledeći izveštaj:
Treba, konačno, smatrati pogreškom klasifikaciju toga neprijatelja kao "banditskog protivnika" a borbi koje se vode protiv njega kao "rat protiv bandi". Radi se, izuzimajući novoformirane jedinice, o operativno i taktički dobro vođenim, teškim oružjem do zavidne mere naoružanim grupacijama snaga, koje se odlikuju dinamikom koju ne treba potceniti i čija brojnost stalno raste.[2]
– Izveštaj fon Vajhsa Vrhovnoj komandi od 20. septembra 1944.
Izjava istražiteljima
urediPismena izjava feldmaršala von Weichsa prilikom ispitivanja od strane istražitelja 7. američke armije avgusta 1945. godine, o grupama koje su pomagale Nemce:
Mihailovićeve trupe su se nekada borile protiv naših okupacionih trupa iz lojalnosti prema svome kralju. U isto vreme su se borile protiv Tita, zbog svojih antikomunističkih ubeđenja. Ovaj rat na dva fronta nije mogao dugo potrajati, posebno kada je britanska podrška počela favorizovati Tita. Sledstveno, Mihailović je pokazao pronemačka stremljenja. Bilo je angažmana tokom kojih su se srpski četnici borili protiv Tita zajedno sa nemačkim trupama. Sa druge strane, dešavalo se da neprijateljski raspoložene četničke grupe napadnu nemačke vozove za snabdevanje da bi popunili sopstvene zalihe. Mihailović je voleo da ostane u pozadini, i prepusti takve poslove svojim podređenima. On se nadao da će dočekati svoje vreme ovom igrom moći, dok mu anglo-američko iskrcavanje ne obezbedi dovoljnu podršku protiv Tita. Nemačka je prigrlila njegovu podršku, koliko god privremenu. Četničke izviđačke aktivnosti naši komandanti su visoko cenili.[3]
Literatura
uredi- Fellgiebel, Walther-Peer (2000). Die Träger des Ritterkreuzes des Eisernen Kreuzes 1939–1945 (in German). Friedburg, Germany: Podzun-Pallas. ISBN 3-7909-0284-5.
- Hürter, Johannes (2006). Hitlers Heerführer - Die deutschen Oberbefehlshaber im Krieg gegen die Sowjetunion 1941/42.
- Scherzer, Veit (2007). Ritterkreuzträger 1939–1945 Die Inhaber des Ritterkreuzes des Eisernen Kreuzes 1939 von Heer, Luftwaffe, Kriegsmarine, Waffen-SS, Volkssturm sowie mit Deutschland verbündeter Streitkräfte nach den Unterlagen des Bundesarchives (in German). Jena, Germany: Scherzers Miltaer-Verlag. ISBN 978-3-938845-17-2.
Izvori
uredi- ↑ 1,0 1,1 1,2 Izveštaj nemačkog komandanta Jugoistoka o stanju na Balkanu 1.11.1943.
- ↑ https://www.znaci.org/00001/4_12_4_135.htm Izveštaj Komandanta Jugoistoka nemačkoj Vrhovnoj komandi od 20. septembra 1944.
- ↑ http://znaci.org/00002/318_4.htm MIHAILOVIC liked to remain in the background, and leave such affairs up to his subordinates. He hoped to bide his time with this play of power until an Anglo—American landing would provide sufficient support against TITO. Germany welcomed his support, however temporary. Chetnik reconnaissance activities were valued highly by our commanders.
Vanjske veze
uredi
- Biography Arhivirano 2012-07-16 na Wayback Machine-u (na njemačkom)
- Izveštaj fon Vajhsa o stanju na Balkanu 1.11.1943.
| Vojne službe | ||
|---|---|---|
| Prethodi: none |
Commander of 1. Panzer-Division October 1, 1935 - September 30, 1937 |
Slijedi: Generalleutnant Rudolf Schmidt |
| Prethodi: none |
Commander of 2. Armee October 20, 1939 - July 13, 1942 |
Slijedi: General Hans von Salmuth |
| Prethodi: Generalfeldmarschall Fedor von Bock |
Commander of Army Group South July 1942 - February 12, 1943 |
Slijedi: Generaloberst Erich von Manstein |
| Prethodi: none |
Commander of Army Group F (Belgrade) August 26, 1943 - March 25, 1945 |
Slijedi: none |