Muzej savremene umetnosti u Beogradu
Muzej savremene umetnosti u Beogradu prikuplja, čuva, proučava, publikuje i izlaže jugoslovensku i srpsku umetnost od 1900. godine do danas.
Istorija
urediModerna galerija
urediDelatnost Muzeja savremene umetnosti počinje 1958. godine, kad je aktom Saveza za kulturu narodnog odbora grada Beograda doneta Odluka o osnivanju Moderne galerije, ustanove čiji je zadatak bio da prati razvoj jugoslovenske i srpske moderne i savremene umetnosti XX veka. Osnivač i prvi upravnik Moderne galerije koja počinje sa radom 1959., kasnije Muzeja savremene umetnosti, bio je Miodrag B. Protić, slikar, teoretičar i umetnički kritičar. Iste godine Izvršno veće R. Srbije je odlučilo da za potrebe Moderne galerije sazida zgradu koja bi zadovoljila moderne muzeološke principe i odredila lokaciju na Novom Beogradu, na ušću Save, naspram Beogradske tvrđave. Istovremeno je raspisan konkurs za izradu idejnog projekat. Konkurs je završen 1960. a izabrani autori su bili arh. Ivan Antić i arh. Ivanka Raspopović. Zgrada Muzeja savremene umetnosti je građena od 1960. do 1965. godine.
Muzej savremene umetnosti
urediSavet Moderne galerije 1965. usvaja novi naziv - Muzej savremene umetnosti koji je te godine otvoren 20. oktobra. Za upravnika je imenovan njegov inicijator i osnivač Miodrag B. Protić.
Osnovnu koncepciju i fizionomiju Muzeja savremene umetnosti u Beogradu načinio je Miodrag B. Protić. Radi toga on je boravio u Parizu 1953-1954. i 1957. godine, a posebno je bio značajan njegov studijski boravak u Njujorku 1963. gde je detaljno proučio organizaciju, strukturu i postavku Muzeja moderne umetnosti čiji je direktor bio Alfred Hamilton Bar, pisac i profesor, osnivač moderne muzeologije. Na osnovu tih saznanja i iskustava Protić je koncipirao beogradski Muzej savremene umetnosti formirajući zbirke za slikarstvo, skulpturu, grafiku i crteže i odelenje za umetničku dokumentaciju. Osnovan je i atelje za konzervaciju i restauraciju.
Od 1974. u Muzeju postoji Centar za vizuelnu kulturu i informacije (kao deo obrazovnog programa), a posle 2001. godine ustanovljeno je Odelenje za dizajn i multimedije i Dečiji klub.
Zbirke
uredi- Zbirka slikarstva od 1900. do 1945.
- Zbirka slikarstva posle 1945. godine.
- Zbirka skulpture
- Zbirka grafike i crteža
- Zbirka novih umetničkih medija (fotografija, film, video itd.)
Galerije i legati
urediKao posebne ustanove postoje
- Salon Muzeja savremene umetnosti
- Galerija Petra Dobrovića
- Galerija-legat Milice Zorić i Rodoljuba Čolakovića
- Galerija Petra Lubarde (do 1980)
A u okviru Muzeja nalaze se „Zadužbina dr Nadežde i dr Lazara Ristića“, „Legat Marka, Ševe i Mare Ristić“, „Legat Rastislave Tabaković“, „Legat Ane Čolak Antić“, „Legat Zlate i Vaska Pregelja“, „Legat Vana Živadinovića Bora“, „Legat Miodraga B. Protića“, „Legat Ksenije Divjak“, „Legat Milana Dedinca i Radmile Bunuševac-Dedinac“, „Legat Ksenije Ilijević“.
Delatnost
urediIzložbena
urediMuzej savremne umetnosti je načinio brojne studijske i retrospektivne izložbe srpskih i jugoslovenskih umetnika. Njegovi najznačajniji poduhvati bili su u ediciji „Jugoslovenska umetnost HH veka“:
- 1967 Treća decenija - konstruktivno slikarstvo
- 1969 Nadrealizam i socijalna umetnost 1929-1950
- 1971 Četvrta decenija - ekspresionizam boje i poetski realizam 1930-1940
- 1972 Srpska arhitektura 1900-1970
- 1973 Počeci jugoslovenskog modernog slikartsva 1900-1920
- 1975 Jugoslovenska skulptura 1870-1950
- 1978 Jugoslovenska grafika 1900-1950
- 1980 Jugoslovensko slikarstvo šeste decenije
- 1985-1986 Jugoslovenska grafika 1950-1980
Muzej je priredio veliki broj retrospektivnih izložbi srpskih i jugoslovenskih umetnika, među kojima su: Sava Šumanović, Ivan Tabaković, Petar Lubarda, Nadežda Petrović, Marko Čelebonović, Krsto Hegedušić, Ljubo Ivančić, Gabrijel Stupica, Marijo Pregelj, Jovan Bijelić, Kosta Hakman, Nedeljko Gvozdenović, Petar Dobrović, Natalija Cvetković, Peđa Milosavljević, Milena Pavlović-Barili, Zora Petrović, Milan Konjović, Lazar Vozarević, Leonid Šejka, Stojan Ćelić, Olga Jančić, Petar Omčikus, Filo Filipović, Mladen Srbinović, Olga Jevrić, Ksenija Divjak, Miodrag B. Protić, Vane Živadinović Bor, Predrag Peđa Nešković, Radomir Damnjanović Damnjan, Kosara Bokšan, Bora Iljovski, Neša Paripović, Raša Todosijević, Dušan Otašević i dr.
Takođe je u okviru međunarodne saradnje organizovao brojne izložbe evropskih i svetskih umetnika i umetničkih grupa kao što su : Pablo Pikaso, Huan Miro, Marsel Dišan, Raul Difi, František Kupka, Pol Kle, Tapies, Hans Hartung, Robert Smitson, Jan Dibec, Beri Flanagan, Robert Mapletorp, Iv Klajn, Emil Nolde, Aterse, „Dada“, Češki kubizam, Belgijski nadrealizam, Nemački ekspresionizam, „Most“, „Plavi jahač“, „Bauhaus“, „Fluksus“, „KOBRA“, „Gutai“, Engleski pop-art, Nova američka umetnost, Mladi britanski umetnici itd.
Muzej je organizovao i dve Međunarodne izložbe likovnih umetnosti 1977. i 1980. godine.
Izdavačka
urediU izdavačkoj delatnosti, pored studijskih kataloga koji su objavljivani povodom velikih izložbi, značajna je i trotomna publikacija „Ideje srpske umetničke kritike i teorije 1900-1950“, iz 1980-1981. godine.
U ediciji „Srpski kritičari“ objavljene su knjige:
- Miodrag B. Protić (razgovor i bibliografija), 1986
- Momčilo Stevanović (studije, ogledi, kritike), 1988
- Lazar Trifunović I-II (studije, ogledi, kritike), 1990
- Rastko Petrović (eseji, kritike), 1995
Godine 1965. objavljena je monografija „Muzej savremene umetnosti“, a potom 1983. i 2005. vodiči kroz Muzej.
