8. kordunaška divizija NOVJ
Osma kordunaška divizija NOVJ formirana je 22. novembra 1942. naredbom Vrhovnog komandanta NOV i POJ Josipa Broza Tita. Pri osnivanju u njen sastav su ušle Četvrta i Peta kordunaška brigada i Šesta primorsko-goranska brigada. Pošto je Šesta primorsko-goranska brigada bila udaljena, operisala je samostalno, tako da je umesto nje u sastav divizije 5. decembra 1942. ušla Petnaesta kordunaška brigada.
| Osma kordunaška divizija | |
|---|---|
.svg) | |
| Osnivanje | 22. novembar 1942. |
| Formacija | Četvrta kordunaška brigada Peta kordunaška brigada Petnaesta kordunaška brigada |
| Jačina | 4.200 vojnika i oficira |
| Deo | Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije |
| Angažovanje | |
| Odlikovanja | 16. aprila 1944. proglašena „udarnom“ |
| Komandanti | |
| Komandant | Vlado Ćetković |
Borbeni put Osme divizije
urediNa početku operacije „Vajs I“ nekompletna divizija (Četvrta kordunaška brigada vodila je sa Trinaestom proleterskom brigadom operacije na Žumberku) bila je nastupanjem 7. SS divizije „Princ Eugen“ sa osnovice Karlovac-Petrinja prema Slunju i Velikoj Kladuši primorana na odbranu. Nemci su uspeli da manevrom prodru u bok i pozadinu položaja divizije, pa je ona bila prinuđena na izvlačenje prema Lici. Tokom zime i proleća Osma kordunaška divizija je u sadejstvu sa Šestom ličkom divizijom izvodila uspešna ofanzivna dejstva i učestvovala u napadu na Otočac aprila i napadu na Gospić maja 1943. godine.
Tokom 1943. godine divizija je bila angažovana u brojnim odbrambenim i napadnim dejstvime protiv nemačkih, italijanskih, ustaško-domobranskih i četničkih formacija u oblasti između Kupe i Une. U novembru 1943. učestvovala je u napadu na Glinu, a u decembru se našla pod udarom jedinica 15. i 69. nemačkog korpusa tokom Operacije „Panter“. U martu 1944. godine divizija je s velikim uspehom odbila osovinsku ofanzivu u Plašćanskoj dolini. Učestvovala je u napadu na Cazin aprila 1944. i manevarskim odbrambenim borbama tokom Operacije „Šah“ u maju.
Tokom juna i jula 1944. godine divizija je u sadejstvu s 34. hrvatskom divizijom i slovenačkim jedinicama dejstvovala je po osovinsko-kvislinškim garnizonima i komunikacijama u Pokuplju, Turopolju, Žumberku i Beloj Krajini u Sloveniji, a tokom avgusta i septembra vodila je borbe ponovo na teritoriji Korduna, Like i Banije.
Krajem oktobra 1944. divizija se prebacila u Cazinsku Krajinu gde je u novembru bila angažovana u intenzivnim borbenim dejstvima tokom napada na Cazin novembra 1944. godine. Zimu 1944/45. godine provela je u oštrim borbama sa jedinicama nemačkog 15. korpusa oko vitalnih komunikacija i odbrambenih tačaka u Lici i na Kordunu.
Nakom rasformiranja Unske operativne grupe u sastav divizije ušla je njena Muslimanska brigada i Krajiški partizanski odred.
Tokom završnih operacija za oslobođenje Jugoslavije, bila je potčinjena Četvrtoj armiji JA i pod njenom komandom je učestvovala u oslobađanju Bihaća, Ličko-primorskoj i Tršćanskoj operaciji.
Ukazom Vrhovnog štaba NOV i POJ 16. juna 1944. godine Osma kordunaška divizija proglašena je udarnom u znak priznanja za postignute uspehe. Na svom ratnom putu divizija je imala preko 2.800 poginulih, 4.567 ranjenih i 165 nestalih boraca [1]
Narodna pjesma o Osmoj diviziji
urediKordunaška Osma divizija —
To je naša nada najmilija,
To je naše najmilije cvijeće,
Kud prolazi, sloboda se kreće.
Pred njom idu naši oficiri,
Kud prolaze, sloboda se širi.
Đe udara Četvrta brigada,
Tu se bojna čuje kanonada;
A đe Peta na bojište stupa,
Žice ruši i bunkere lupa;
Kuda li se Petnaesta kreće,
Fašistima tu ne cvjeta cvijeće;
Đe udara cijela divizija,
Od huke se planina povija.[2]
Reference
uredi- ↑ Osma kordunaška divizija 1977: str. 761
- ↑ Narodne pjesme Korduna, sakupio i uredio Stanko Opačić-Ćanica, Zagreb: Prosvjeta, 1971, str. 231.
Literatura
uredi
|
Segment isključivo posvećen Narodnooslobodilačkoj borbi. |
- Vojna enciklopedija, Beograd 1975. godina