Republika Kina (1912–1949)

Republika Kina je bivša država u istočnoj Aziji koja je postojala od 1912. do 1949. Obuhvatala je današnje teritorije Kopnene Kine, Mongolije i Republike Kine (Tajvan). Republika Kina je nastala nakon zbacivanja poslednje carske dinastije Ćing a njenom kraju je prethodio Kineski građanski rat, iz kog se poraženi Kuomintang povukao na Tajvan i osnovao modernu Republiku Kinu, dok je pobednik Komunistička partija Kine osnovala Narodnu Republiku Kinu na kopnenom delu Kine.

Upozorenje: Specificirana vrijednost za "kontinent"

中華民國 (language?) Republika Kina [[Dinastija Ćing|?]]   [[Mongolija (1911—1924)|?]] 1912.–1949. [[Narodna Republika Kina|?]]   [[Narodna Republika Mongolija|?]]   [[Republika Kina|?]] Glavni grad Nije naveden Vlast Not specified Historija  - Uspostava  - Sinhajska revolucija 10. oktobar 1911.  - Osnivanje Republike 1. januar 1912.  - Nacionalna vlada prelazi u Nanking 18. april 1927.  - Početak Drugog kinesko-japanskog rata 7. jul 1937.  - Prestanak

Prvi predsednik Republike bio je Sun Jat Sen. Njegova partija, na čelu sa Songom Điaorenom, pobedila je na parlamentarnim izborima u decembru 1912. godine. Međutim, vojska je, na čelu sa predsednikom Juanom Šikajem, zadržala kontrolu nad nacionalnom vladom u Pekingu. Kina je nakon Juanove smrti 1916. godine potpala pod kontrolu regionalnih vojnih komandanata, a najjače frakcije su vodile česte ratove (Džilsko-anhujski rat, Prvi džilsko-fengtijenski rat i Drugi džilsko-fengtijenski rat) da bi preuzeli vlast nad Pekingom.

U 1925. godini Kuomintang je započeo uspostavljanje nove vlade u južnom gradu Guangdžou. Ekonomija na severu, preopterećena velikim troškovima koje su iziskivali stalni sukobi vojnih komandanata, doživela je krah u periodu 1927–1928 godine. General Čang Kaj Šek, postaje vođa Kuomintanga, pokreće Severnu ekspediciju protiv gospodara za ujedinjenje Kine, i pobedio je 1928. postavši vođa cele Republike Kine.

Bilo je pokušaja industrijalizacije i modernizacije, ali to su znatno usporavali stalni sukobi Nacionalne vlade u Nankingu, Komunističke partije Kine, preostalih gospodara rata, i Japanskog carstva. Tokom Drugog kinesko-japanskog rata Japan je izvršio okupaciju Kine 1937. godine. Nakon japanske bezuslovne kapitulacije 1945. godine, saveznici su konačno ostvarili pobedu, ali Hladni rat između SAD i Sovjetskog Saveza dovodi do novih sukoba Kuomintanga i komunista. 1947. godine donesen je Ustav Republike Kine koji je zamenio Organski Zakonik iz 1928. godine kao osnovni državni zakon. Komunisti osnivaju Narodnu Republiku Kinu 1949. godine, a poraženi Kuomintang se potom preselio na Tajvan.

Istorija

Historija Kine Historija Kine
DREVNA
3 Suverena & 5 Careva
Dinastija Xia 2100–1600 pne.
Dinastija Shang 1600–1046 pne.
Dinastija Zhou 1045–256 pne.
Zapadni Zhou
Istočni Zhou
Period Proljeća i Jeseni
Period Zaraćenih država
CARSKA
Dinastija Qin 221 pne.–206 pne.
Dinastija Han 206 pne.–220 n.e.
Zapadni Han
Dinastija Xin
Istočni Han
Tri kraljevstva 220–280
Wei, Shu & Wu
Dinastija Jin 265–420
Zapadni Jin	16 kraljevstava 304–439
Istočni Jin
Južne & Sjeverne dinastije 420–589
Dinastija Sui 581–618
Dinastija Tang 618–907
( Drugi Zhou 690–705 )
5 dinastija & 10 kraljevstava 907–960	Dinastija Liao 907–1125
Dinastija Song 960–1279
Sjeverni Song		Z. Xia
Južni Song	Jin
Dinastija Yuan 1271–1368
Dinastija Ming 1368–1644
Dinastija Qing 1644–1911
MODERNA
Republika Kina 1912–1949
Narodna Republika Kina 1949–	Republika Kina (Tajvan) 1945–
Srodni članci  Kineska historiografija Kronologija kineske historije Dinastije u kineskoj historiji Lingvistička historija Historija umjetnosti Ekonomska historija Historija obrazovanja Historija nauke i tehnologije Pravna historija Kine Medijska historija Vojna historija Pomorska historija

Republika je zvanično osnovana 1. januara 1912. godine, nakon završetka revolucije koja je počela 10. oktobra 1911. godine, zbacivanjem dinastije Ćing čime je završena dve hiljade godina duga dinastijska vladavina u Kini. Centralna vlast je jačala i slabila u zavisnosti od gospodara rata (1915–1928), Japanske invazije (1937–1945), i građanskog rata (1927–1949). Centralna vlast je najača bila za vreme Nanking dekade (1927–1937), kada je većina Kine bila pod kontrolom Kuomintanga (KMT) koji je sprovodio autoritarnost u jednopartijskoj državi. Nakon završetka Drugog svetskog rata 1945. godine, Japansko carstvo je predalo kontrolu nad Tajvanom sa okolnim ostrvima Savezničkim snagama, i Tajvan je stavljen pod administrativnom kontrolom Republike Kine. Legitimnost ovog transfera je sporna a i drugi aspekti osporavaju suverenitet Kine nad Tajvanom.

Komunističko preuzimanje kopnene Kine u građanskom ratu 1949. godine a kasnije i Hainan, Dačenskim ostrvima i još nekoliko drugih ostrva ranih 1950-ih godina pod kontrolom Kuomintanga (KMT) su ostali samo Tajvan, Penhu, Kinmen, Macu i još nekoliko manja ostrva. Kuomintang je nakon poraza 1949. godine preselio vladu na Tajvanu i proglasio je Tajpej za privremenu prestonicu. Komunistička partija Kine je preuzela kontrolu nad kopnenom Kinom i osnovala je Narodnu Republiku Kinu sa prestonicom u Pekingu, i smatra se državom naslednicom Republike Kine i jedinom legitimnom vlašću svih "Kina" – tome se protive vlasti Republike Kine koji se nalaze u Tajpeju, iako više aktivno ne osporavaju legitimnost vlasti u kopnenoj Kini. Republiku Kinu na Tajvanu trenutno priznaju 22 države a ima neformalne odnose sa mnogo više njih, međutim zbog veta Narodne Republike Kine ona nije član Ujedinjenih nacija.

Literatura

• Roy, Denny (2003). Taiwan: A Political History. Ithaca, New York: Cornell University Press. str. 55,56. ISBN 978-0-8014-8805-4. 

Republika Kina (1912–1949) na Wikimedijinoj ostavi