Seine
- Za ostala značenja, vidi Seine (razvrstavanje).
Sena (fr. Seine) je rijeka u sjevernoj Francuskoj. Izvire na visoravni Langres, teče prema zapadu i kod Le Havrea se ulijeva u La Manche. Svojom dužinom od 776,67 km je ona po dužini treća rijeka u Francuskoj. Porječje joj obuhvaća oko 78.910 km², od čega je većina u Francuskoj, dok se manjim dijelom proteže i Belgijom (dio porječja Oise). Veće lijeve pritoke Sene su Yonne, Loing, Eure i Risle, a desne Ource, Aube, Marne, Oise i Epte. Preko Sene je izgrađeno 257 mostova, uključujući 37 u Parizu (kao što su Pont Louis-Philippe i Pont Neuf). Od onih izvan grada jedan od najslavnijih je Pont de Normandie koji povezuje Le Havre i Honfleur, ujedno jedan od najdužih visećih mostova na svijetu (856 m). Obala rijeke u dijelu kojim protječe kroz Pariz uvrštena je u UNESCO-v popis mjesta svjetske baštine u Evropi.
Sena Seine | |
---|---|
Lokacija | |
Kontinenti | Evropa |
Države | Francuska |
Pokrajine | Bourgogne-Franche-Comté, Grand Est, Île-de-France, Normandija |
Gradovi | Troyes, Melun, Pariz, Argenteuil, Conflans-Sainte-Honorine, Mantes-la-Jolie, Rouen, Le Havre |
Hidrografija | |
Izvor – aps. visina – koordinate | Langres (Côte-d'Or) 470 m |
Ušće – aps. visina – koordinate – vrsta | Le Havre (Seine-Maritime) 0 m estuarij |
Dužina | 776,67 km |
Pritoke | lijeve: Yonne, Loing, Eure, Risle desne: Ource, Aube, Marne, Oise, Epte |
Ade | Île de la Cité i dr. |
Hidrologija | |
Protok – srednji | 563 m³/s |
Sliv – površina | atlantski 78.910 km² |
Ulijeva se u | La Manche |
Ekologija | |
Zaštićene zone | Rive Gauche i Rive Droite (UNESCO) |
Građevinarstvo | |
Mostovi | 257 |
Transport | |
Plovnost | od ušća do Nogenta u Aubeu |
Luke | Rouen (Rouen), Bernières-sur-Seine (Bernières-sur-Seine), Angot (Elbeuf), Limay (Limay), Gennevilliers, Austerlitz, AL Pariz (Pariz) |
Karta | |
Porječje Sene |
Historija
urediOd 855. Vikinzi su počeli ploviti Senom, opljačkali su Normandiju i opsjeli Pariz. Vikinzi su se za stalno naselili na ušću Sene oko 896. godine. Poslije potpisivanja sporazuma 911. vojvodstvo Normandija je priznato od strane francuskog kralja Karla III. Od sredine 16. vijeka pa sve do početka 20. vijeka, snabdijevanje Pariza drvom za grijanje je prolazilo kroz Senu. Godine 1684. kralj Luj XIV je otvorio Marlyjevu mašinu, koja je služila da crpi vodu iz rijeke za fontane i bazene u Versaillesu. Godine 1830. počelo je sređivanje toka Sene izgradnjom brana. U noći između 19. i 20. augusta 1944. prve američke trupe su prešle Senu.
Pariška obala
urediObale Sene u Parizu, točnije između mostova Pont de Sully i Pont d’Iéna te njihova okolica, zaštićena su UNESCO-va svjetska baština. Od Louvrea do Eiffelovog tornja, od Place de la Concorde do Grand i Petit Palais, evolucija Pariza i njegove historije može se vidjeti uz rijeku Senu. Katedrala Notre-Dame u Parizu i Sainte Chapelle arhitektonska su remek-djela gotike, dok su Haussmannovi široki trgovi i bulevari utjecali na razvoj svjetskog urbanizma od kasnog 19. vijeka.