Ustaše
Ustaše je izraz kojim su se kolokvijalno označavali pripadnici hrvatskog fašističkog pokreta koga je 1929. godine osnovao Ante Pavelić pod nazivom Ustaša - Hrvatska revolucionarna organizacija (UHRO), a koje je 1941. godine nakon osnivanja Nezavisne Države Hrvatske Nacistička Njemačka postavila za vladajuću stranku pod nazivom Ustaša - Hrvatski oslobodilački pokret (UHOP). Ustaški pokret je u NDH imao i vlastitu paravojnu formaciju imena Ustaška vojnica, koja je osnovana po naređenju Pavelića 10.5. 1941. godine, a 1944. godine formalno je integrirana s Hrvatskim domobranstvom u Hrvatske oružane snage (HOS). Usprkos toga, izraz ustaša i nakon tog vremena koristio za Pavelićeve sljedbenike, odnosno pristaše NDH. S obzirom da je ustaški režim bio odgovoran za brojne zločine počinjene u drugom svjetskom ratu, izraz ustaša je dobio pejorativno značenje, te se nakon rata od jugoslavenskih vlasti koristio za separatistički orijentiranu hrvatsku političku emigraciju (tzv. ustaška emigracija). Danas se kod šovinistički raspoloženih Bošnjaka i Srba koristi kao pejorativno označavanje Hrvata općenito.
Ustaški pokret, duboko omrznut, izolovan, bez trunke ugleda, apsolutno je nemoćan da sam reši složenu situaciju u zemlji. 80% hrvatskog stanovništva potpuno i nepomirljivo je protiv tog pokreta; od ostalog stanovništva, dobrih 10% apolitički je nezainteresovano, pa se stoga može smatrati da je od čitavog stanovništva ustaštvu naklonjena samo slaba manjina od jedva 10% upisanih u partiju, ili onih koji se zbog poslovnih interesa drže nje.[1]
– Izveštaj generala Đuzepa Pijeka od 18. januara 1943. Ministarstvu inostranih poslova o vojno-političkoj situaciji na teritoriii NDH
Literatura
- Krizman, Bogdan (1978). ANTE PAVELIĆ I USTAŠE. Zagreb: Globus.
- Krizman, Bogdan (1983). USTAŠE I TREĆI REICH - knjiga 1. Zagreb: Globus.
- Krizman, Bogdan (1983). USTAŠE I TREĆI REICH - knjiga 2. Zagreb: Globus.
- Jelić, Fikreta; -Butić (1977). USTAŠE I NEZAVISNA DRŽAVA HRVATSKA 1941-1945.. Zagreb: Sveučilišna naklada Liber.
- Peršen, Mirko (1990). Ustaški logori (prošireno i dopunjeno izdanje). Zagreb: Globus.
