1744

**1744. po kalendarima**
Gregorijanski	1744. (MDCCXLIV)
Ab urbe condita	2497.
Islamski	1156–1157.
Iranski	1122–1123.
Hebrejski	5504–5505.
Bizantski	7252–7253.
Koptski	1460–1461.
	Hindu kalendari
• Vikram Samvat	1799–1800.
• Shaka Samvat	1666–1667.
• Kali Yuga	4845–4846.
	Kineski
• Kontinualno	4380–4381.
• 60 godina	Yang Drvo Miš; (od kineske Ng.)
Holocenski kalendar	11744.
	p • r • u
	Podrobnije: Kalendarska era

Milenijum:	2. milenijum
Vjekovi:	17. vijek – 18. vijek – 19. vijek
Decenija:	1710-e 1720-e 1730-e – 1740-e – 1750-e 1760-e 1770-e
Godine:	1741 1742 1743 – 1744 – 1745 1746 1747

Ovo je članak o godini 1744.

Godina 1744 (MDCCXLIV) bila je prijestupna godina koja počinje u srijedu po gregorijanskom kalendaru odn. prijestupna godina koja počinje u nedjelju po julijanskom kalendaru.

Događaji

Januar/Siječanj – Mart/Ožujak

7. 1. - Maria Anna, mlađa sestra Marije Theresije udala se za njenog devera Karla Lorenskog - ubrzo su imenovani za guvernere Austrijske Nizozemske, ali Maria Anna umire već u decembru.
24. 1. - Na španjolskim Filipinima, na Boholu, počinje Dagohoyeva pobuna koja će potrajati čak do 1829.

2. 2. - Papina enciklika Inter omnigenas upućena katoličkom sveštenstvu i narodu "kraljevine Srbije" i okolnih regiona:^[1] žali se na "surovost nevernika i mržnju šizmatika" i na to što vernici skrivaju hrišćansku veru, pa zabranjuje uzimanje "turskih" imena, odlazak u džamiju, kršenje posta itd.
februar - Rat za austrijsko nasljedstvo (RzAN): Snažne oluje u La Mancheu prisiljavaju francuske vojne i mornaričke komandante da odustanu od planirane invazije Britanije - jakobitski ustanak se ipak događa dogodine.
20. 2. (9. 2. po j.k.) - Johanna Elisabeth von Holstein-Gottorp i kći Sophie, buduća carica Ekatarina, stigle u Moskvu.
22. 2. - Rat Jenkinsovog uha: Bitka kod Toulona u kojoj španska mornarica, uz francusku pomoć nanosi težak poraz britanskoj Kraljevskoj mornarici.

1. 3. - Veliki komet iz 1744. je u perihelu: može se videti danju golim okom, zatim dobija šestostruki rep. Mladi Charles Messier (13) je potaknut na astronomski rad.
5 - 6. 3. - Narodno-crkveni sabor u Sremskim Karlovcima: patrijarh Arsenije IV Jovanović Šakabenta proglašen za poglavara mitropolije;^[2] proglašena je privilegija Srbima, potvrđena prošle godine.^[3] "Zahtevi Budimaca" traže ograničenje despotske vlasti visokog sveštenstva itd., sastavljeni i "Postulati", adresovani na vladara.^[4]. Marija Terezija je odbacila većinu srpskih zahteva, dogodine osnovana Ilirska dvorska komisija.^[5]
- Carica je pored uobičajenog carskog komesara, jednog generala, odredila i jednog predstavnika ugarske Dvorske Kancelarije, zbog čega su Srbi protestovali.^[6]
11. 3. - Knjižar Samuel Baker je osnovao firmu danas poznatu kao Sotheby's.
14. 3. - Emdenska konvencija kojom je određeno da Istočna Frizija nakon smrti vojvode Carla Edzarda pripadne Pruskoj.
15. 3. - Rat za austrijsko nasljedstvo: Francuska formalno objavljuje rat Velikoj Britaniji.
16. 3. - Na saborskoj sjednici je prisegnuo prvi hrvatski zemaljski arhivar, Ladislav Kiraly.^[7]

April/Travanj – Jun/Lipanj

27. 4. - RzAN, italijanski teatar: Franko-španske snage kneza de Contija zauzimaju nakon kratke opsade sardinsku Villafrancu Marittimu (dan. Villefranche-sur-Mer.
proleće - Vasilije Petrović, Savin zamenik, dogovorio u Veneciji da se kotorski pazar otvori za Crnogorce. Pokušao je i da falsifikovanim ispravama ostvari materijalnu dobit, zbog čega će kasnije ući u spor sa Savom.^[8]

21. 5. (10. 5. po j.k.) - Crnogorski vladika Sava dobija gramatu^[9] i kreće kući iz Rusije.^[10]
maj - RzAN: Francuska vojska maršala de Noaillesa ulazi u Austrijsku Nizozemsku - ovog i sledećeg meseca zauzimaju Courtrai (17. 5.), Menin (7. 6.), Knocke, Furnes i Ypres (29. 6.)
maj - Vulkan Cotopaxi ima veliku erupciju.
23. 5. - Francuskim napadom na Canso u Novoj Škotskoj počinje tzv. Rat kralja Georgea, odnosno neprijateljstva između britanskih i francuskih sjevernoameričkih kolonija, ogranak Rata za austrijsko nasljedstvo.
22. 5. - Rat za austrijsko nasljedstvo: U Frankfurtu potpisan sporazum kojim se Francuskoj i Bavarskoj u savezu protiv Habsburgovaca ponovno priključuje Pruska.
25. 5. - Umire Carl Edzard, poslednji knez Istočne Frizije - oblast zatim preuzima Pruska, u skladu sa Emdenskom konvencijom od prošlog marta.

jun, početkom - RzAN: Austrijanci Karla Lorenskog napadaju francuski Alzas.
5. 6. - U Versaillesu sklopljen dodatni sporazum Francuske i Pruske, pri čemu je potonjoj obećan dio Češke.
6. 6. - Francuskom ambasadoru Chétardieju je naređeno da napusti Rusiju u roku od 24 časa. Kancelar Bestužev-Rjumin odnosi pobedu nad francuskim intrigama.
15. 6. - George Anson se vratio u Englesku nakon četiri godine plovidbe oko sveta - od prvobitnih 1.854 mornara preživelo je 188, ali vratili su se sa španskim srebrom.
27. 6. - Umro temišvarski episkop Nikola Dimitrijević, naslediće ga Georgije Popović (1745-57).
28. 6. - Pruska princeza Sophia Augusta Frederica (buduća carica Katarina) se radi udaje za ruskog cara Petra III preobraćuje sa luteranstva na pravoslavlje - veridba sutradan, venčanje dogodine.

Jul/Srpanj – Septembar/Rujan

15. 7. - Aleksej Bestužev-Rjumin postaje ruski veliki kancelar.
jul - Knez Vlaške Mihai Racoviță umro u Carigradu, nasleđuje ga Konstantin Mavrokordat (do 1748, njegova četvrta vladavina u toj zemlji).
18. 7. - RzAN: Bitka kod Casteldelfina: Francuzi porazili Sardince blizu Cunea.
29. 7. - Osmansko-persijski rat: Nader-šah Afšar opseda Kars, ali se mora vratiti u Dagestan da uguši pobunu.
31. 7. - RzAN: Nádasdyjeva austrijska vojska, uključujući Trenkove pandure, zauzima Saverne.

8. 8. - Kralj Louis XV se teško razboleo u Metzu, kapelan mu odbija otpust greha dok ne otera od sebe ljubavnicu Marie Anne de Mailly-Nesle i njenu sestru Diane Adélaïde de Lauraguais (Marie Anne se u novembru vratila na dvor ali je ubrzo umrla).
12. 8. - Rat za austrijsko nasljedstvo: Bitka kod Velletrija u kojoj španske i napolitanske trupe pod kraljem Karlom VII nanose težak poraz Austrijancima u Laciju.
15. 8. - Francuzi povratili Saverne, Austrijanci se povlače iz Alzasa.
16. 8. - Pruski kralj Friedrich II pokreće vojsku na Češku, čime počinje Drugi šleski rat.

16. 9. - Drugi šleski rat: Austrijski garnizon u Pragu kapitulirao pred Prusima. Ovi nastavljaju u centralnu Češku, ali im Austrijanci i Sasi, koji su ušli u rat, ometaju komunikacije.
septembar - Ruska carica Jelisaveta je u poseti Kijevu, naredila je gradnju Marijinske palete (završena 1752, danas ceremonijalna rezidencija ukrajinskog predsednika) i Crkve sv. Andreja.
30. 9. - RzAN: Franko-španske snage ostvaruju taktički uspeh nad Sardincima kod Madonna dell'Olmo, tj. Cunea, ali do novembra će se ipak povući preko Alpa.

Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac

4. 10. - Britanski brod prve klase HMS Victory je potonuo po oluji u La Manšu sa 1.150 pripadnika posade, uključujući admirala Johna Balchena.
oktobar, krajem - Na povratku iz Rusije, vladika Sava je u Zadru, primio ga je generalni mletački providur za Dalmaciju Kverini.^[11]

18. 12. - Marija Terezija naređuje proterivanje Jevreja iz Češke.
krajem god. - U očekivanju inkorporacije Slavonije i Srema u Ugarsku, patrijarh moli caricu da se prethodno na ugarskoj Dijeti inartikulišu srpske privilegije.^[12]
krajem godine - Vladika Sava se vratio u Crnu Goru, zatekao "krajinu veoma smućenu", dolazi do sukobljavanja sa sinovcem Vasilijem, koji je ove godine samoinicijativno odlazio u Veneciju.^[13]

Kroz godinu

1744-45 - Baron Franjo Trenk regrutuje na spahilucima u Sremu, nameće teške novčane obaveze.^[14]
Graničari upućeni na Rajnu,^[15] deo Podunavske landmilicije.^[16] Hristifor Žefarović zabeležio pesmu "Srbi u Donavertu".^[17]
- Roman Crnjanskog "Seobe" se događa od jeseni 1744. do proleća 1745.^[18]
1744-45 - Poljski kralj August III sastavio puk bosanskih najamnika, koji kasnije služe i Prusima.^[19]
Benedikt Stay Stojković izdao latinsku poemu u šest knjiga o kartezijanskoj filozofiji.
Krsto II. Oršić dobio naslov grofa.
Arabija: Muhammad bin Saud sklopio savez sa propovednikom Muhammad ibn Abd al-Wahhabom, osniva Emirat Dirija, poznat i kao Prva Saudijska Država.
Nader-šah Afšar je postavio Ereklea II za kralja Kahetija (do 1762, takođe i Kartlija 1762-98), a raniji vladar Kahetija Teimuraz postaje kralja Kartlija (do 1762).
U Rusiji otvorena Carska fabrika porcelana.

Rođenja

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1744.

10. 2. - William Cornwallis, britanski admiral († 1819)
23. 2. - Mayer Amschel Rothschild, njemački bankar, "otac međunarodnih financija" († 1812)
19. 5. - Charlotte od Mecklenburg-Strelitza, kraljica Georga III († 1818)
1. 8. - Jean-Baptiste Lamarck, biolog († 1829)
4. 8. - Julije Bajamonti, polihistor iz Dalmacije († 1800)
25. 8. - Johann Gottfried von Herder, pesnik, filozof († 1803)
25. 9. - Friedrich Wilhelm II, vladar Pruske i Brandenburga († 1797)
22. 11. - Abigail Adams, prva dama SAD i majka predsednika († 1818)

Smrti

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1744.

23. 1. - Giambattista Vico, filozof (* 1668)
26. 1. - Ludwig Andreas von Khevenhüller, habsburški feldmaršal (* 1683)
25. 4. - Anders Celsius, švedski fizičar i astronom (* 1701)
30. 5. - Alexander Pope, pjesnik (* 1688)
27. 6. - Nikola Dimitrijević, temišvarski vladika SPC
jul - Mihai Racoviță, knez Vlaške (* ca. 1660)
18. 10. - Sarah Churchill, vojvotkinja od Marlborougha (* 1660)
17. 10. - Giuseppe Guarneri, graditelj violina (* 1698)
8. 12. - Marie Anne de Mailly-Nesle, ljubavnica Louisa XV (* 1717)
16. 12. - Maria Anna Austrijska, guvernerka Austrijske Nizozemske (* 1718)
19. 12. - Georg Olivier von Wallis, habsburški feldmaršal (* 1673)
23. 12. - Élisabeth-Charlotte d'Orléans, svekrva Marije Terezije (* 1676)

Reference

↑ (it) Enciclica Inter Omnigenas (2 febbraio 1744). vatican.va
↑ Istorija s. n. IV-1, 269
↑ Istorija s. n. IV-1, 261
↑ Istorija s. n. IV-1, 269-70
↑ Historija n. J. II, 1156
↑ Ćorović. Austriski porazi. rastko.rs
↑ Hrvatski državni arhiv. matica.hr
↑ Istorija s. n. IV-1, 501
↑ Sarajlija. Istorija Crne Gore [1835]. rastko.rs
↑ Istorija s. n. IV-1, 500
↑ Mitropolija crnogorska za vrijeme mitropolita Petrovića. rastko.rs
↑ Istorija s. n. IV-1, 204
↑ Pantić. XVIII vek: Doba prosvećenosti. rastko.rs
↑ Istorija s. n. IV-1, 202
↑ Cerović. Srbi u Ukrajini. rastko.rs
↑ Симеон Пишчевић: Мемоари. rastko.rs
↑ Усмена књижевност у време барока (до 1774). rastko.rs
↑ "Пођох у Италију, да изменим душу и тело". rastko.rs
↑ Ćorović. Kulturne prilike. rastko.rs

Literatura

Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
Istorija srpskog naroda, Četvrta knjiga, prvi tom, Srbi u XVIII veku, SKZ Beograd 1986 (IV-1)

[1] (it) Enciclica Inter Omnigenas (2 febbraio 1744). vatican.va

[2] Istorija s. n. IV-1, 269

[3] Istorija s. n. IV-1, 261

[4] Istorija s. n. IV-1, 269-70

[5] Historija n. J. II, 1156

[CorovicAP-6] Ćorović. Austriski porazi. rastko.rs

[7] Hrvatski državni arhiv. matica.hr

[8] Istorija s. n. IV-1, 501

[9] Sarajlija. Istorija Crne Gore [1835]. rastko.rs

[10] Istorija s. n. IV-1, 500

[11] Mitropolija crnogorska za vrijeme mitropolita Petrovića. rastko.rs

[12] Istorija s. n. IV-1, 204

[13] Pantić. XVIII vek: Doba prosvećenosti. rastko.rs

[14] Istorija s. n. IV-1, 202

[15] Cerović. Srbi u Ukrajini. rastko.rs

[16] Симеон Пишчевић: Мемоари. rastko.rs

[17] Усмена књижевност у време барока (до 1774). rastko.rs

[18] "Пођох у Италију, да изменим душу и тело". rastko.rs

[19] Ćorović. Kulturne prilike. rastko.rs

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]