Hezbolah
| Hezbolah
(ar) حزب الله
| |
|---|---|
 | |
| Osnovana | 1982. |
| Država djelovanja |  Libanon
|
| Glasilo | al-Manar, al-Nur |
| Ideologija | šijitski islamizam anti-cionizam anti-imperijalizam anti-vahabizam |
| Religija | šijitizam |
| Parlament Libanona | 12 / 128 |
| Vlada Libanona | 2 / 30 |
| Službene boje | žuta, zelena |
Hezbolah (arap. حزب الله , ili Hizbulah, odnosno Hizb Allah, znači "Božja stranka") predstavlja šijitsku proiransku (formalno) paravojnu organizaciju i političku stranku u Libanonu, koja je nastala 1982. godine kao odgovor na ulazak Izraela u južni Libanon. Nakon 18 godina sukoba i nanošenja redovnih vojnih gubitaka izraelskoj vojsci, Hezbolahovo vojno krilo (Islamski otpor Libanona) prisililo je Izrael 2000. godine na povlačenje. U julu 2006. između dvoje suparnika izbio je novi 34-dnevni rat, a od sredine 2013. Hezbolah se aktivno angažirao i u građanskom ratu u Siriji. Od 1992. kao politička stranka dijelom je libanonskog parlamenta i zajedno sa šijitskim Amalom odnosno kršćanskim Slobodnim patriotskim pokretom predvodi koaliciju Savez 8. marta.
Hezbolah raspolaže sa oko 1000 aktivnih boraca i oko 10.000 dodatnih u rezervnom sastavu. Maksimalni broj u slučaju totalne mobilizacije može se popeti na 65.000 članova.
Vojna taktika Hezbolaha se uglavnom zasniva na asimetričnom gerilskom ratovanju i raketiranju ciljeva, a naoružanje je primarno iranske i ruske proizvodnje. Protuoklopne rakete uključuju iranski RAAD, Tovsan, Tupan i Saege-2, te ruske sisteme 9M14 Maljutka, 9M111 Fagot, 9M113 Konkurs, 9K115-2 Metis-M i 9M133 Kornet. U posjedu desetine hiljada raketa (uglavnom kaćuša) sa dometom do 150 km, npr. iranske Fadžr-3, Fadžr-5 i Zelzal-1.
Čelnik Hezbolaha od 1983. ima titulu generalnog sekretara. Dosadašnji lideri su:
| # | Ime | Od | Do |
| 1 | Subhi al-Tufayli | 1983. | 1984. |
| 2 | Abas al-Musavi | 1984. | 1992. |
| 3 | Hasan Nasralah | 1992. | 2024. |
Glavni politički saveznici Hezbolaha su druge šijitske i vodeće kršćanske (maronitske) političke stranke, ujedinjene u koaliciju pod nazivom Savez 8. marta. Od 2006. ovu koaliciju predvodi kršćanski Slobodni patriotski pokret na čelu s M. Aounom i zastupljeni su u libanonskom parlamentu sa 68 (od 128) članova. Slobodni patriotski pokret od navedenog broji 19 zastupnika, šijitski Amal 13, a Hezbolah 12. Sukladno ishodima parlamentarnih izbora održanih 2009. godine, Hezbolah je ostvario i dva mjesta u libanonskoj vladi.
Vodeći politički oponent Hezbolahu je koalicija Savez 14. marta predvođena većinski sunitskom strankom Pokret budućnosti na čelu sa saudijsko-libanonskim političarom S. Haririjem.
Hezbolah ima kontroverznu historiju vezanu uz terorizam pa mu se reputacija kreće od klasifikacije „terorističkom grupom“ u nekim zapadnim i zaljevskim državama do „borca protiv terorizma“ na strani njihovih političkih suparnika. Ubrzo nakon osnivanja, Hezbolah su na liste terorističkih organizacija uvrstile vlade Sjedinjenih Država i Izraela zajedno s bliskim saveznicima Kanadom i Nizozemskom, dok su Ujedinjeno Kraljevstvo i Australija na iste uvrstile Hezbolahovo vojno krilo. Kao argument za uvrštavanje navedeno je njegovo učešće u raznim bombaškim napadima, što je Hezbolah kategorički negirao navodeći da isključuje i pripisane samoubilačke napade i udare na civilne ciljeve. Hezbolah je također osudio napade na New York 11. 9. 2001. poslije čega ga je SAD skinuo s liste terorističkih organizacija, no vraćen je na istu nedugo kasnije. U julu 2013. vojno krilo Hezbolaha na terorističku listu uvrstila je i Evropska Unija, što je rezultiralo osudama u Libanonu, Siriji, Rusiji i Iranu gdje je potez opisan politiziranjem pod američkim pritiskom i svojevrsnom osvetom Hezbolahu za sudjelovanje u bitki za al-Kusair (dva mjeseca ranije) u kojoj su poražene radikalne vahabijske skupine podržane od strane navedenih zapadnih zemalja.[1][2] Zbog učešća u Sirijskom građanskom ratu, Hezbolah su na listu terorističkih grupa uključile i arapske zemlje Perzijskog zaljeva,[3] također saveznice sirijskih pobunjenika i glavni sponzori radikalnih skupina u Siriji. S druge strane, Hezbolahov angažman protiv pobunjenika u Siriji njegovi pobornici opisali su borbom protiv terorizma, a M. Aounom kao čelnik glavne kršćanske stranke u Libanonu nazvao ga je zaštitom libanonske sigurnosti.[4] Zbog straha od vahabijskog atentata na papu Benedikta XVI. prilikom posjeta Libanonu u septembru 2012., Hezbolah je za njegovu sigurnost angažirao nekoliko stotina svojih tajnih agenata.[5][6]
- ↑ Rettman, Andrew (25. jula 2013). „Hezbollah: EU listing gives Israel licence to kill”. Brussels: EUobserver. Arhivirano iz originala na datum 28. jula 2013. Pristupljeno 16. jula 2017.
- ↑ O'Sullivan, Domhnall (2013). Road to Proscription: The EU and Hezbollah since the Arab Spring. EU Diplomacy Papers. Brugge; Natolin: Department of EU International Relations and Diplomacy Studies, College of Europe. str. 7, 11. i 15.
- ↑ Aboudi, Sami (2. marta 2016). „Gulf Arab states have officially labeled Hezbollah a terrorist organization”. New York: Business Insider. Arhivirano iz originala na datum 3. marta 2016. Pristupljeno 16. jula 2017.
- ↑ TDS (7. jula 2013). „Aoun defends Hezbollah role in Syria, says alliance intact”. Beirut: The Daily Star. Arhivirano iz originala na datum 7. jula 2013. Pristupljeno 16. jula 2017.
- ↑ Hajdar Diab, Hasan (10. septembra 2012). „Strah od atentata: Papu će u Bejrutu osiguravati Hezbollah”. Zagreb: Večernji list. Arhivirano iz originala na datum 16. jula 2017. Pristupljeno 16. jula 2017.
- ↑ Hajdar Diab, Hasan (14. septembra 2012). „Papu Benedikta XVI. pozdravio Hezbollah”. Zagreb: Večernji list. Arhivirano iz originala na datum 16. jula 2017. Pristupljeno 16. jula 2017.
