Tamil Nadu
| Tamil Nadu | |
|---|---|
| Tamil Nadu -தமிழ் நாடு | |
| Država: | Indija |
| Glavni grad: | Čenaj |
| Površina: | 130.058 km² |
| Stanovništvo: | 62.110.839 (2001) |
| Gustina stanovništva: | 478 stan./km² |
| Jezik: | tamilski |
| Religija: | |
| Veb-sajt: | tn.gov.in |
| Mapa | |
.svg) | |
Tamil Nadu je savezna država Indije sa površinom od 130.058 km² i 62.110.839 stanovnika (stanje: 1. jan. 2001). Nalazi se na samom jugu Indije i graniči se sa Keralom, Karnatakom , Pondišerijem i Andra Pradešom. Sa Šri Lankom , koja ima značajnu tamilsku manjinu, graniči se na moru. Po industrijalizaciji je druga država Indije, a ima i najviše urbanog stanovništva. Za razliku od ostalih delova Indije Tamil Nadu najviše kiše dobija od severoistočnog monsuma od oktobra do decembra. Čenaj je glavni grad. Do 1996 je bio poznat po nazivu Madras. Četvrti je grad po veličini u Indiji. U Čenaju se nalazi najveća plaža na svetu.
Arheološki nalazi potvrđuju da je područje bilo nastanjeno od predistorijskog vremena. Tri čuvene dinastije su vladale područjem: Čera, Čola i Pandija. Rane Čole su vladale od 1. do 4. veka posle Hrista. Najčuveniji kralj toga perioda je Karikala Čola, koji je proširio Čola teritorije do Kančipurama. Na vrhuncu moći Čola kraljevi su raširili uticaj i na Šri Lanku i stotine kilometara preko severne granice. Oko 3. veka posle Hrista Čole su gubile moć. Kalabrasi su izvršili invaziju i pobedili su tamilsko kraljevstvo i posle toga su vladali tri veka. Njih pobeđuju u 6. veku Palavasi na severu i Pandije na jugu. Oko 580. Palavasi se počinju isticati i vladaju jugom 150 godina. Oni su bili veliki graditelji hramova. Vladali su velikim delom Tamil Nadua i Kančipurama kao svojom bazom. Dravidska arhitektura dolazi do izražaja tokom toga perioda.
Čola kraljevi ponovo dolaze do izražaja tokom 9. veka. Radžaradža Čola i njegov sin Radžendra Čola postaju značajna sila Azije. Čola carstvo se raširilo do Bengala. Radžaradža Čola je zauzeo južnu Indiju, delove Šri Lanke, obalni deo Burme, Andamane, Nikobare, Lakadive, Sumatru, Javu, Malaj i ostrva Pegu. Pobedio je Mahipalu, kralja Bengala i da proslavi pobedu gradi novu prestolnicu. Vojska Čola carstva je dobijala danak i od Tajlanda i Kambodže. Čole su gradile veličanstvene hramove. Brihadesvarar hram je klasičan primer veličanstvene arhitekture Čola carstva. Drugi primer je Čidambaram hram u srcu grada hramova Čindambarama. Oko 13. veka opadala je moć Čola carstva. Ponovo se uzdižu Pandije u ranom 14. veku. To je kratko trajalo, jer su ih pokorili muslimanski Kildži osvajači 1316. Maduraj je bio osvojen, a invaziona vojska osniva Maduraj sultanat. Te muslimanske invazije su izazvale osnivanje Vidžajanagara carstva na Dekanu. To carstvo je oko 1370. zauzelo Tamil Nadu. Kada je opala moć Vidžajanagara carstva u 16. veku, njihovi guverneri, koje su oni postavili, Najak guverneri, počeli su proglašavati nezavisnost. Najak od Maduraja i najak od Tandžavura su bili najmoćniji i rekonstruirali su neke od najstarijih hramova. Oko 1609. Holanđani su uspostavili bazu u Pulikatu. Britanska istočnoindijska kompanija je 1639. osnovala naselje u današnjem Čenaju, tj. Madrasu. Britanci su koristili male svađe među lokalnim vladarima i širili su svoju sferu. Britanci su ratovali i reducirali su francuske dominione u Indiji samo na Pondišeri. Svoju vlast u južnoj Indiji konsolidovali su Madraskim Predsedništvom. Kada je Indija postala nezavisna 1947. to postaje Madraska država, koja je sadržavala današnji Tamil Nadu, obalni Andra Pradeš, severnu Karnataku i delove Kerale. Kasnije je to 1968. razcepljeno po jezičnim linijama, tako da je osnovana država Tamil Nadu.
Tamil Nadu ima površinu od 130.058 km² i 62.110.839 stanovnika. Nalazi se na samom jugu Indije i graniči se sa Keralom, Karnatakom , Pondišerijem i Andra Pradešom. Sa Šri Lankom , koja ima značajnu tamilsku manjinu, graniči se na moru. Istočno je Bengalski zaliv. Najjužnija tačka Indijskog poluostrva nalazi se u Tamil Nadu. Tamil Nadu sadrži 90% indijskih rezervi lignita i 45% magnezita.
Po industrijalizaciji je druga država Indije, a ima i najviše urbanog stanovništva. Treća je po direktnim stranim investicijama. Mnogo stranih automobilskih komapanija (Ford, Katerpilar, Hjundaj, BMV, Micubiši) ima svoje fabrike u Čenaju. Proizvode se automobili, traktori, teška mašinerija, tenkovi. Mnogo stranih elektronskih kompanija ima svoje fabrikje U Čenaju (Nokija, Motorola i Del). Proizvode se mobilni telefoni. Erikson ima istraživački centar u Čenaju. Tamil Nadu je najveći proizvođač cementa u Indiji. Grad Tripur u Tamil Nadu je najveći izvoznik tekstila u Indiji. Ponekad se naziva i tekstilna dolina Indije. Izvoz tekstila iz toga grada je u 2004. dostigao 1,1 milijardu $. Izvoz tekstila iz grada Karura je 300 milona $. Čenaj je drugi najveći izvoznik softvera u Indiji. Izvoz softvera iz Tamila Nadua iznosi 2,4 milijarde $ tokom 2004-2005. Čenaj postaje najvažniji centar za autsorsing finansijskih, zdravstvenih i drugih usluga za multinacionalne kompanije.
| Države |  | |
|---|---|---|
| Unijske teritorije | ||