Billie Holiday
| Billie Holiday | |
|---|---|
.jpg)
| |
| Persovntiäđuh | |
| Šoddâm | cuáŋuimáánu 7. peeivi 1915 |
| Šoddâmsaje | Philadelphia, Pennsylvania, Ovtâstum staatah |
| Jáámmám | syeinimáánu 17. peeivi 1959 (44-ihásâžžân) |
| Hävdi | Saint Raymond hävdieennâm, Bronx, New York |
| Aalmugjeessânvuotâ | ovtâstumstaatâlâš |
| Musikkár | |
| Lávlumkielah | eŋgâlâskielâ |
| Aktiivlâžžân | 1933–1959 |
| Genreh | jazz, swing, blues |
| Skiärrufinnodâh | Brunswick, Vocalion, Okeh, Bluebird, Commodore, Capitol, Decca, Aladdin, Verve, Columbia, MGM |
| Peerâ | |
| Pelikyeimi | Jimmy Monroe (1941–1947) Joe Guy (1951–1957) Louis McKay (1957–1959) |
| Lasetiäđuh | |
| Nommâčáálus | 
|
| Päikkisijđo | billieholiday.com |
Billie Holiday (olmâ nommâ Eleanora Fagan; 7. cuáŋuimáánu 1915 Philadelphia, Pennsylvania, Ovtâstum staatah – 17. syeinimáánu 1959 New York, New York, Ovtâstum staatah) lâi ovtâstumstaatâlâš lávloo. Sun lâi tobdos meiddei noomáin Lady Day, mon saksofon čuojâtteijee Lester Young adelij sunjin. Suu lii onnum ohtân maailm pyeremuin jazzlávloin.[1]
Eellim já karrieer
[mute | mute käldee]Billie Holiday šoodâi nubálovihásáid vanhimijdis cuáŋuimáánust 7. peeivi 1915 Philadelphiast, Ovtâstum staatâin. Sun vietij stuárráámuu uási nuorâvuođâst huolhijdis lunne.
Ive 1929 Holiday-kyevtis ennijn Sadie Faganáin varrijn New Yorkân, tastko tobbeen lijjii pyerebeh máhđulâšvuođah uážžuđ šiev pargo. New Yorkist Holiday eelij távjá jazzklubijn. Tobbeen sun peesâi lávluđ oovtâst pianistijguin. Suu vuossâmuuh lávdástâlmeh lijjii Harlem ijjâkerhoin. Lávdástâlmijn sun kuittâg uážui tuše uccáá lummoruuđâ. Lávdástâlmij ohtâvuođâst sun kevtiškuođij Billie Holiday -artistnommâ, mon sun valjij čaittâleijee Billie Dove mield.[2]
Billie Holiday ij kuássin uážžum lávlummáttááttâs, moin sun ličij puáhtám oppâđ olmâ tekniik já nuotâi luuhâm. Täst huolâhánnáá sust šoodâi jotelávt aktiivlâš jazzlávloo Ovtâstum staatâin.[3] Skammâmáánu 27. peeivi 1933 skiärrupyevtitteijee John Henry Hammond pyevtittij Holiday vuosmuu jienâpäädi Your Mother's Son-in-Law. Iivij 1935–1941 Holidayst šoodâi pegâlmub suu já Teddy Wilson pitái áánsust. Ive 1936 Holiday algâttij oovtâstpargo saksofon čuojâtteijee Lester Youngáin. Youngist já Holidayst šoodâi jotelávt pyeremuuh usteveh já pegâlmâs muusikduo. Mottoom muddoost suoi joba aasáin oovtâst Holiday eeni lunne.[3]
Ive 1937 Holiday uásálistij Kansas City pegâlmâs Count Basie -orkester konsertáid, mon keežild sust šoodâi vala pegâlmub. Tastmaŋa sun lâi válduartistin maaŋgâin konsertijn. Jazzmusikkár Artie Shaw piivdij Holiday fáárun jieijâs orkesterân, já nuuvt Holidayst šoodâi historjá vuosmuš čapis nissoon, kote láávlui vielgisliškeulmui muusikjuávhust.[3]
Ive 1939 Holiday skiärrudij lavluu Strange Fruit, mon áánsust Holidayst šoodâi vala-uv pegâlmub.
Holiday pivnohvuotâ nuuvâi uáivádittee amnâsij kevttim keežild 1940-lovvoost, kuás sun kevtiškuođij oopium já loopâloopâst meiddei heroiin. Narkotiikamnâseh vaiguttii suu lávlumjienân, mutâ sun puovtij kuittâg vala lávluđ. Holiday kavnâttâđâi heroiin kiävtust, mon keežild sun ij innig uážžum lávdástiđ New Yorkist. Billie Holiday jaamij syeinimáánust 17. peeivi 1959. Sun lâi tuše 44-ihásâš. Jäämmimsuijân lâi vuoivâskirroos.[1] Sun lii hävdidum Saint Raymond hävdienâmân Bronxist, New Yorkist.[3]
Albumeh
[mute | mute käldee]- Billie Holiday Sings (1952)
- An Evening with Billie Holiday (1953)
- Billie Holiday (1954)
- Music for Torching (1955)
- Velvet Mood (1956)
- Lady Sings the Blues (1956)
- Body and Soul (1957)
- Songs for Distingué Lovers (1957)
- Stay with Me (1958)
- All or Nothing at All (1958)
- Lady in Satin (1958)
- Last Recording (1959)
Fáádást eres soojijn
[mute | mute käldee]
Wikimedia Commonsist láá koveh teikkâ eres tiätuvuárháh fáádást Billie Holiday.
Käldeeh
[mute | mute käldee]- ↑ 1,0 1,1 Bush, John: Billie Holiday Biography by John Bush allmusic.com. Čujottum 26.8.2024. (eŋgâlâskielân)
- ↑ Kliment, Bud: Billie Holiday, s. 29. Holloway House Publishing, 1990. ISBN 978-0-87067-561-4.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Billie's Story billieholiday.com. 15.2.2019. Čujottum 26.8.2024. (eŋgâlâskielân)