Austevoll (kommuneingress, våpen) (bilde)
Austevoll (kommuneingress, plasseringskart) (bilde)
kommune i Hordaland fylke, sør for Bergen, mellom Krossfjorden i nord, Langenuen i øst, Selbjørnsfjorden i sør og Nordsjøen mot vest. Austevoll er landets største øykommune som ikkje er landfast. Austevoll kommune har totalt 667 øyar, holmar og skjær. Desse øyane har fast busetnad: Huftarøy, Selbjørn, Hundvåkøy, Stolmen, Storekalsøy, Drøna, Rostøy, Møkster, Litlekalsøy og Lunnøy. Det er fritidshusbusetnad på langt fleire øyar.
Natur
Berggrunnen hører til den kaledonske foldesonen, med gneiser i nordvest og eruptiver i øst og sør, samt mindre områder med skifere i vest. Landskapet er småkupert og skogbart, bare på Huftarøy når det over 200 moh. Høgaste topp er Loddo på Huftarøy.
Bosetning
Om lag 98 % av befolkningen bor på de største øyene som er samanknytt med bruer. Øyane Møkster, Litlekalsøy og Lunnøy har ikkje fast vegtilknytning til resten av kommunen. Administrasjonssenteret Storebø ligger nord på Huftarøy. Storebø vart kommunesenter i 1964. Før den tid var det gamle handel og gjestgjevarstaden Bakholmen kommunesenter. Kommunens andre tettsted er Bekkjarvik på Selbjørn.
Næringsliv
Betydelig fiske; Austevoll har Norges største notflåte og er, regnet etter ilandbrakt kvantum, tredje viktigste fiskerikommune i fylket (etter Bergen og Askøy). Det fiskes særlig torsk og makrell. Fiskeoppdrett i stor målestokk. Jordbruket er beskjedent og preges av små bruk; gjennomsnittlig bruksstørrelse er bare halvparten av gjennomsnittet for fylket. Det drives et nesten rent husdyrhold (sau og storfe).
Reiseliv
Reiselivet i Austevoll er i utvikling. Austevoll vert kvart år besøkt av mange frå inn og utland. Overnattingstilbod finnes på Bekkjarvik Gjestgiveri og ei rekkje mindre utleige hytter og naust. Kommunen har og mykje båtturistar på besøk i dei ulike gjestehamnane som er i Austevoll. Bekkjarvik er den styrste og vart i 2007 kåra til norges beste gjestehamn av Båtmagasinet. Austevoll kommune kjøpte i 2005 Marstein Fyr frå Kystverket og vil i ein stifting blant anna utvikle fyret og holmen til eit reisemål.
Samferdsel
Austevoll har hurtigbåtforbindelse med Bergen, Sunnhordland og Stavanger. Fergeforbindelser fra Hufthamar (Huftarøy) til Krokeide i Fana (Rv. 546) og fra Husavik (Huftarøy) til Sandvikvåg på Stord (Rv. 545). Det er hurtigbåtforbindelse til øyane Møkster, Litlekalsøy, Hevrøy (fritidsbustadøy), Sandtorv (feriebustadøy) og Lunnøy. Denne båten går både frå Hufthamar og Bekkjarvik.Austevoll har med sine mange øyar hatt behov for bruprosjekt for å knyta kommunen saman til eitt rike. Kommunen har arbeidd med dette sidan 50-60-tallet gjennom eit eige kommunalt selskap Austevoll bruselskap AS. 17. november vart dette arbeidet sluttført og 98% av innbyggjarane vart landfast med kvarandre. Oversikt over dei store bruprosjekta:
- Selbjørnsbrua - Bro mellom Huftarøy og Selbjørn (opna 11. februar 1980)
- Stolmabrua - bro mellom Selbjørn og Stolmen (opna 14. november 1998)
- Bakkasundsbrua - bro mellom Hundvåkøy og Storekalsøy (opna 16. oktober 1999)
- Austevollsbrua - bro mellom Huftarøy og Hundvåkøy (opna 17. november 2007)
Offentlige institusjoner
I Austevoll ligger Hordaland fylkeskommune sin vidaregåande skule Austevoll vidaregåande skule (Tidlegare Fiskarfagskulen i Austevoll). Denne vart bygd i 1978 og ein større utbygging er vedtatt og planlegges ferdig til 2010. Skulen har om lag 200 elevar. Havforskningsinstituttets akvakulturstasjon er og lokalisert i Austevoll. Innseilingsfyret Marsteinen ligger på en av småøyene i Krossfjorden ved det sørlige innløp til Bergen. Austevoll kommune svarer til Austevoll sogn i Austevoll prestegjeld, Midhordland prosti i Bjørgvin bispedømme, Austevoll lensmannsdistrikt i Hordaland politidistrikt, og hører under Nord og Midhordland tingrett.
Kommunevåpenet
Våpenet (godkjent 1984) har fire sølv sild på skrå oppover mot en blå bakgrunn, og viser til de rike fiskeritradisjonene i kommunen. Kommunevåpenet er teikna av John Digernes frå Haugesund.
Navnet Austevoll er egentlig et gårdsnavn fra øya Hundvåko, kommer av aust og voll, og skyldes trolig gårdens beliggenhet øst på øya. Austevoll var frå 1600-tallet ein kyrkjestad i Austevoll og hadde frå 1600-tallet til 1891 hovudkyrkja i soknet. Før 1600-tallet var kyrkja på øya Sandtorv og i 1891 stod ny hovudkyrkje ferdig på Storebø.
Kommunehistorie
Austevoll kommune vart eigen kommune i 1886. Før den tid høyrte Austevoll saman med Sund i eit felles prestegjeld. I 1964 vart søre del av øyane Huftarøy og Selbjørn overført frå Fitjar kommune til Austevoll kommune. Kommunesenteret i Austevoll var fyrst på Bakholmen og deretter frå 1963 på Storebø nord på Huftarøy. Namnet på kommunen var i 1886 Østervold. I 1889 skifta namnet til Austevold. Namnet Austevoll vart fyrst nytta frå og med 1917.
Litteraturliste
Anbefalt lenke
- Austevoll kommunes nettsider
- Marsteinen - lokalavisa for Austevoll
- Austevoll Portalen - samling av lenker om Austevoll