Tazama chanzo cha Kilimia

[[file:Другое -авиационный пейзаж и жанр, Прочее - Россия -RP56882.jpg|350px|thumb|Kilimia angani  (upande wa kulia, juu ya mti)]]
[[Picha:Las Pléyades.JPG|thumb|350px|Kilimia kikiagaliwa kwa darubini]]
'''Kilimia''' (pia: '''thuria''' kutokana na [[Kar.]] "ثریا"; [[ing.]] - [[gir.]] ''Pleiades'') ni [[fungunyota]] katika [[kundinyota]] la [[Ng'ombe (kundinyota)|Ng’ombe]] (zamani Tauri, [[lat.]] ''Taurus''). Jina la kisayansi ni '''"M45"''' (katika [[orodha ya Messier]]). 

== Tabia za kiastronomia ==
Kwa macho nyota sita hadi saba zinaonekana vizuri sana, na hadi 14 kwa macho mazuri. Lakini kwa darubini kilimia ni fungunyota lenye nyota 1,200. Umbali wake na jua letu ni [[miaka ya nuru|miakanuru]] 410. Umri wake hukadiriwa kuwa miaka milioni 125.

== Ishara ya mvua ==
Fungunyota hili linaonekana vizuri kabisa kwa macho. Linaanza kuonekana angani masaa ya mwanzo wa usiku katika miezi kuanzia Oktoba. Hivyo kuonekana kwake imechukuliwa na wazee katika Afrika Mashariki kama kalenda ya kuandaa mashamba na kilimo kwa sababu mvua umekaribia. Hii ni sababu ya kupewa jina la "kilimia" kutokana na "kulima, kilimo". 

Waswahili walitumia pia jina la kiarabu la "thuria" (ثریا).

Nafasi ya nyota kama ishara za kalenda zinapungua kwa sababu nyakati za kuonekana au kuzama hubadilika polepole baada ya karne kadhaa kutokana na mwendo wa [[mfumo wa jua]] letu angani.

== Kilimia katika mapokeo ya tamaduni mbalimbali ==
Kwa lugha nyingi kilimia huitwa kwa jina kama "nyota saba" kwa sababu ni takriban nyota 6 hadi saba zinazoonekana vizuri kwa macho. Mtu mwenye macho mazuri sana ataona hata 9 hadi 14. 

Wazee wa [[Afrika ya Mashariki]] walikitazama na kuielewa kama ishara ya hali ya hewa hasa mvua wakatunga [[methali]] "Kilimia kikizama kwa jua huzuka kwa mvua, kikizama kwa mvua huzuka kwa jua"<ref>[https://books.google.de/books?id=4I0g07T4RyAC&pg=PA116&lpg=PA116&dq=Kilimia+kikizama+kwa+jua+huzuka+kwa+mvua,+kikizama+kwa+mvua+huzuka+kwa+jua%22.&source=bl&ots=_JKlIFn2H6&sig=dZVaDw6jRtMR1SrtYxE9x4dr_n4&hl=de&sa=X&ved=0ahUKEwi2uby-p5DSAhWB6CwKHS98C2YQ6AEIRTAF#v=onepage&q=Kilimia%20kikizama%20kwa%20jua%20huzuka%20kwa%20mvua%2C%20kikizama%20kwa%20mvua%20huzuka%20kwa%20jua%22.&f=false  Kamusi ya methali za Kiswahili, Ahmed E. Ndalu, Kitula G. King'ei]uk. 116, methali no. 778 & 779, East African Publishers, 1989 (kupitia google books, iliangaliwa Fenruari 2017</ref>.

Kilimia ni pamoja na [[jabari (kundinyota)|Jabari]] kati ya nyota zinazotajwa mara kadhaa katika [[Biblia]] ([[Ayubu]] 9:9 na 38:31; [[Amosi]] 5:8). 

Kuonekana kwao kulikuwa alama ya kalenda katika tamaduni nyingi kama kati ya [[Wakelti]], [[Wagermanik]], [[Waazteki]] na wengine.

[[Wagiriki wa Kale]] walikiita "Pleiadi" na kusimulia hadithi ya mabinti saba wazuri waliopelekwa angani na mungu [[Zeus]] ili kuwalinda dhidi ya tamaa za mwindaji Orion (Jabari). Miaka 2500 iliyopita ilionekana Ugiriki jioni wakati wa Mei hivyo ilikuwa ishara ya kuanza mavuno. Kuzama wakati ule mwezi wa Novemba kulikuwa ishara ya kulima mashamba kabla ya baridi.

==Marejeo==
<references/>

{{mbegu-sayansi}}

<!-- interwiki -->

[[Jamii:Mafungunyota]]