อำเภอคลองหลวง

อำเภอคลองหลวง
อำเภอคลองหลวง
	อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Khlong Luang
	ภาพตึกสถาบันเทคโนโลยีนานาชาติสิรินธร; ภายในมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ศูนย์รังสิต
	คำขวัญ: คลองขุดพระราชทาน งามตระการบัวหลวง โชติช่วงด้านการศึกษา แหล่งการค้าอุตสาหกรรม เด่นล้ำถิ่นอาศัย เมืองน้ำใจใฝ่คุณธรรม
	แผนที่จังหวัดปทุมธานี เน้นอำเภอคลองหลวง
	พิกัด: 14°3′54″N 100°38′46″E / 14.06500°N 100.64611°E
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	ปทุมธานี
พื้นที่
• ทั้งหมด	299.152 ตร.กม. (115.503 ตร.ไมล์)
ประชากร (2566)
• ทั้งหมด	300,949 คน
• ความหนาแน่น	1,006.01 คน/ตร.กม. (2,605.6 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	12120, ; 12110 (ตำบลคลองห้า หมู่ที่ 1 เฉพาะเลขที่ 38 และสถานบำบัดหญิงธัญบุรี; ตำบลคลองหก เฉพาะมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี),; 13180 (ตำบลคลองหนึ่ง หมู่ที่ 20 เฉพาะเลขที่ 1-99 และมหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์)
รหัสภูมิศาสตร์	1302
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอคลองหลวง เลขที่ 33 หมู่ที่ 7 ตำบลคลองสอง อำเภอ; คลองหลวง จังหวัดปทุมธานี 12120
	ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

คลองหลวง เป็นอำเภอที่สำคัญของจังหวัดปทุมธานีเนื่องจากในพื้นที่มีสถานที่สำคัญและที่ตั้งองค์กรสำคัญหลายแห่งเป็นอำเภอที่มีประชากรมากที่สุดของจังหวัดรวมถึงเป็นแหล่งงานของจังหวัดเนื่องจากมีนิคมอุตสาหกรรมตั้งอยู่ทำให้ปัจจุบันเกิดความหนาแน่นในส่วนของบ้านจัดสรรชุมชนและประชากร

ที่ตั้งและอาณาเขต

ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอบางปะอินและอำเภอวังน้อย (จังหวัดพระนครศรีอยุธยา) มีคลองเชียงรากน้อย ลำราง คลองหนึ่ง และคลองระพีพัฒน์เป็นเส้นแบ่งเขต
ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอหนองเสือ มีคลองเจ็ดเป็นเส้นแบ่งเขต
ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอธัญบุรี มีแนวลำรางสาธารณะเป็นเส้นแบ่งเขต
ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอเมืองปทุมธานีและอำเภอสามโคก มีทางรถไฟสายเหนือเป็นเส้นแบ่งเขต

ประวัติ

ท้องที่อำเภอคลองหลวง แต่เดิมเป็นที่รกร้างว่างเปล่า เรียกว่า ทุ่งหลวง ต่อมา พ.ศ. 2446 บริษัทขุดคลองแลคูนาสยาม ได้ขุดคลองรังสิต และคลองซอยต่าง ๆ ราษฎรจึงพากันอพยพเข้าไปตั้งถิ่นฐาน ประกอบอาชีพในการทำนา ในที่สุดได้ตั้งขึ้นเป็นอำเภอ เมื่อ พ.ศ. 2447

วันที่ 8 พฤศจิกายน 2499 จัดตั้งสุขาภิบาลคลองหลวง ในท้องที่บางส่วนของตำบลคลองหนึ่ง และตำบลคลองสอง^[1]
วันที่ 4 ธันวาคม 2516 เปลี่ยนแปลงเขตสุขาภิบาลคลองหลวง ให้ครอบคลุมพื้นที่ทั้งหมดของตำบลคลองหนึ่ง และตำบลคลองสอง^[2]
วันที่ 1 สิงหาคม 2527 ตั้งตำบลคลองเจ็ด แยกออกจากตำบลคลองหก ^[3]
วันที่ 22 กรกฎาคม 2539 จัดตั้งเทศบาลตำบลท่าโขลง โดยแบ่งพื้นที่บางส่วนจากสุขาภิบาลคลองหลวง ในพื้นที่บางส่วนตำบลคลองหนึ่ง และ ตำบลคลองสอง (ฝั่งทางตอนเหนือของ ถนนคลองหลวง)^[4]
วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลคลองหลวง เป็นเทศบาลตำบลคลองหลวง
วันที่ 10 ตุลาคม 2544 ยกฐานะจากเทศบาลตำบลท่าโขลง เป็น เทศบาลเมืองท่าโขลง^[5]

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอคลองหลวงแบ่งเขตการปกครองออกเป็น 7 ตำบล แต่ละตำบลแบ่งเป็นหมู่บ้าน รวม 106 หมู่บ้าน ได้แก่

ลำดับ	อักษรไทย	อักษรโรมัน	จำนวนหมู่บ้าน	จำนวนประชากร (ธันวาคม 2565)^[6]	ชื่อตำบลเดิม
1.	คลองหนึ่ง	Khlong Nueng	20	96,571	ท่าโขลง
2.	คลองสอง	Khlong Song	15	47,220	บางหวาย
3.	คลองสาม	Khlong Sam	16	92,139	บึงอ้ายเสียบ
4.	คลองสี่	Khlong Si	16	21,881	บึงเขาย้อน
5.	คลองห้า	Khlong Ha	16	16,049	บึงจระเข้
6.	คลองหก	Khlong Hok	14	13,795	บึงตะเคียน
7.	คลองเจ็ด	Khlong Chet	9	7,624	แยกจากตำบลคลองหก

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอคลองหลวงมีองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 7 แห่ง ได้แก่

เทศบาลเมืองท่าโขลง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลคลองหนึ่งและตำบลคลองสอง เฉพาะฟากเหนือของทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 3214
เทศบาลเมืองคลองหลวง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลคลองหนึ่งและตำบลคลองสอง เฉพาะฟากใต้ของทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 3214
องค์การบริหารส่วนตำบลคลองสาม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลคลองสามทั้งตำบล
องค์การบริหารส่วนตำบลคลองสี่ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลคลองสี่ทั้งตำบล
องค์การบริหารส่วนตำบลคลองห้า ครอบคลุมพื้นที่ตำบลคลองห้าทั้งตำบล
องค์การบริหารส่วนตำบลคลองหก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลคลองหกทั้งตำบล
องค์การบริหารส่วนตำบลคลองเจ็ด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลคลองเจ็ดทั้งตำบล

การคมนาคม

อำเภอคลองหลวงมีถนนพหลโยธิน (ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1) ตัดผ่าน อันเป็นทางสำคัญในการเดินทางไปยังภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ส่วนถนนสายสำคัญอื่น ๆ ได้แก่ ถนนกาญจนาภิเษก (ทางหลวงพิเศษหมายเลข 9) ถนนลำลูกกา-วังน้อย (ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 352) ถนนคลองหลวง (ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 3214) ถนนสายรองที่สำคัญ ได้แก่ ถนนเลียบคลองสาม ถนนเลียบคลองห้า

รถประจำทาง

รถประจำทาง ขสมก. สาย 39 ม.ธรรมศาสตร์ - สะพานใหม่ - อนุสาวรีย์ชัยฯ (รถธรรมดา)
รถประจำทาง ขสมก. สาย 39 ตลาดไท - อนุสาวรีย์ชัยฯ (รถปรับอากาศ)
รถประจำทางเอกชนสาย 39 ม.ธรรมศาสตร์ - บางเขน (รถปรับอากาศ)
รถประจำทาง ขสมก. สาย 510 ม.ธรรมศาสตร์ - ดอนเมือง - อนุสาวรีย์ชัยฯ (รถปรับอากาศ)
รถประจำทาง ขสมก. สาย 520 มีนบุรี - ตลาดไท (รถปรับอากาศ)
รถตู้โดยสารและรถมินิบัสสาย 338 รังสิต - ประตูน้ำพระอินทร์
รถตู้โดยสารสาย 349 รังสิต - อยุธยา - เสนา
รถสองแถวสาย 372 รังสิต - บางปะอิน
รถมินิบัสสาย 372 (เสริม) รังสิต - สถานีธรรมศาสตร์
รถสองแถวสาย 697 โรจนะ - นวนคร
รถประจำทางสาย 1008 รังสิต - หนองเสือ (รถธรรมดา)
รถตู้โดยสารสาย 1008 ฟิวเจอร์พาร์ค รังสิต - ม.ธรรมศาสตร์ (รถตู้)
รถสองแถวสาย 1116 รังสิต - เชียงราก
รถตู้โดยสารสาย 1154 ท่ารถตู้ต่างจังหวัด - รังสิตคลองสาม - รร.สารสาสน์วิเทศคลองหลวง
รถตู้โดยสารสาย 1154 ฟิวเจอร์พาร์ค รังสิต - หมู่บ้านพฤกษา 12
รถตู้โดยสารสาย 1154 ฟิวเจอร์พาร์ค รังสิต - หมู่บ้านพฤกษา 13
รถตู้โดยสารสาย 1154 ฟิวเจอร์พาร์ค รังสิต - หมู่บ้านพฤกษา B
รถสองแถวสาย 1157 ปทุมธานี - ตลาดไท
รถสองแถวสาย 6047 รังสิตคลองสาม - คลองหลวงคลองสาม
รถสองแถวสาย 6048 คลองหลวงคลองสาม - ถนนเลียบคลองระพีพัฒน์
รถสองแถวสาย 6188 รังสิต - จารุศร
รถประจำทางเอกชนสาย 1-9E มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ศูนย์รังสิต-ทางด่วน-มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ท่าพระจันทร์ (รถปรับอากาศ)
รถประจำทางเอกชนสาย 1-31 ศูนย์ราชการแจ้งวัฒนะ - คลองหลวง คลอง 5 (รถปรับอากาศ)