Location via proxy:
[ UP ]
[Report a bug]
[Manage cookies]
No cookies
No scripts
No ads
No referrer
Show this form
Pumunta sa nilalaman
Pangunahing pagpipilian
Pangunahing pagpipilian
ilipat sa gilid
itago
Maglibot
Unang pahina
Mga nilalaman
Napiling nilalaman
Alinmang artikulo
Patungkol sa Wikipedia
Mga kaganapan
Pakikihalubilo
Pamayanan
Kapihan
Mga huling binago
Makipag-ugnayan
Tulong
Hanapin
Hanapin
Donasyon
Itsura
Gumawa ng account
Mag-login
Mga pansariling kagamitan
Mag-ambag
Gumawa ng account
Mag-login
Mga pahina para sa naka-logout na mga patnugot o editor
alamin pa
Usapan
Binabago ang
Hene (biyolohiya)
(seksiyon)
Magdagdag ng wika
Artikulo
Usapan
Tagalog
Basahin
Baguhin
Baguhin ang wikitext
Tingnan ang kasaysayan
Mga kagamitan
Mga kagamitan
ilipat sa gilid
itago
Mga aksyon
Basahin
Baguhin
Baguhin ang wikitext
Tingnan ang kasaysayan
Pangkalahatan
Mga nakaturo rito
Kaugnay na pagbabago
Mag-upload ng file
Natatanging pahina
Impormasyon ng pahina
Kumuha ng pinaikling URL
I-download ang QR code
Sa iba pang proyekto
Item na Wikidata
Itsura
ilipat sa gilid
itago
Babala
: Hindi ka naka-login. Ang iyong IP address ay maitatala sa kasaysayan ng pagbabago ng pahinang ito.
Pagtingin ng panlaban spam.
HUWAG
punuan ito!
===Pantunkuling istruktura ng hene=== [[File:Gene2-plain.svg|thumb|400px|Diagrama ng "tipikal" na [[eukaryote|eukaryotikong]] nagkokodigo ng protinang '''hene'''. Ang mga [[promotor (biolohiya)|promotor]] at [[nagpapalakas (henetika)|nagpapalakas]] ay tumutukoy sa kung anong bahagi ng [[DNA]] ay [[transkripsiyon (henetika)|tinatranskriba]] sa [[prekursor na mRNA]](pre-mRNA). Ang pre-mRNA ay [[pagsasama ng gene|pinagsasama]] sa [[mensaherong RNA]](mRNA) na kalaunan ay [[pagsasalin (biolohiya)|sinasalin]] sa [[protina]].]] Ang malawak na karamihan ng mga buhay na organismo ay nagkokodigo (encode) ng kanilang mga hene sa mahabang mga [[strando]] ng [[DNA]]. Ang [[DNA]] (deoxyribonucleic acid) ay binubuo ng isang kadenang gawa mula sa apat na mga uri ng subunit na [[nucleotide]] na ang bawat isa ay binubuo ng: isang limang-carbon na asukal([[deoxyribose|2'-deoxyribose]]), isang pangkat na [[phosphate]] at isa sa apat na mga [[nucleobase|base]] na [[adenine]], [[cytosine]], [[guanine]], at [[thymine]]. Ang pinakaraniwang anyo ng [[DNA]] sa isang [[selula]] ay nasa isang istrakturang [[dobleng helix]] kung saan ang dalawang mga indibidwal na strandong DNA ay pumupulot sa palibot ng bawat isa isang nasa kanang panig na [[spiral]]. Sa istrukturang ito, ang [[Watson-Crick na base na pares|pagpapares ng base]]ng mga patakaran ay tumutukoy na ang guanine ay pumapares sa cytosine at ang adenine at pumapares sa thymine. Ang pagpapares ng base sa pagitan ng guanine at cytosine ay bumubuo ng tatlong mga [[bigkis na hydroheno]] samantalang ang pagpapares ng base sa pagitan ng adenine at thymine ay bumubuo ng dalawang mga bigkis na hydroheno. Ang dalawang mga astrando sa isang dobleng helix ay dapat ''komplementaryo'' na ang ibig sabihin ay ang mga base nito ay dapat nakalinya sa paraan ang mga adenine ng isang strando ay nakapares sa mga thymine ng kabilang strando at tuluy-tuloy pa sa iba. Dahil sa ang kemikal na komposisyon ng mga labing (residues) [[pentoses|pentose]] ng mga base, ang mga strandong DNA ay may [[direksiyonalidad]]. Ang isang dulo ng isang [[polymerong DNA]] ay naglalaman ng isang nalantad na pangkat [[hydroxyl]] sa [[deoxyribose]]. Ito ay kilala bilang [[3' dulo]] ng [[molekula]]. Ang ibang dulo ay naglalaman ng nalantad na pangkat [[phospate]] at kilala bilang [[5' dulo]]. Ang direksiyonalidad ng DNA ay mahalaga sa maraming mga prosesong [[selula]]r dahil ang mga dobleng helix ay kinakailangang direksiyonal(ang isang strando ay nagpapatakbo ng 5'-3' mga pares na may isang komplementaryong strando tumatakbong 3'-5'), at mga prosesong gaya ng [[replikasyon ng RNA]] ay nangyayari lamang sa isang direksiyon. Ang lahat ng mga sintesis ng [[nucleikong asido]] ay nangyayari sa direksiyong 5'-3' dahil ang mga bagong [[monomer]] ay dinagdag sa pamamagitan ng reaksiyong [[dehydrasyon]] na gumagamit ng lantad na 3' hydroxyl bilang isang [[nucleophile]]. Ang [[paghahayag ng gene|paghahayag]] ng mga hene na nakakodigo sa [[DNA]] ay nagsisimula sa pamamagitan ng [[transkripsiyon (henetika)|pagta-transkriba]] ng hene sa [[RNA]] na isang ikalawang uri ng [[nucleikong asido]] na labis na katulad ng [[DNA]] ngunit ang mga monomer nito ay naglalaman ng asukal na [[ribose]] kesa sa [[deoxyribose]]. Ang RNA ay naglalaman rin ng base na [[uracil]] sa lugar ng [[thymine]]. Ang mga molekulang RNA ay hindi matatag kesa sa DNA at ito ay karaniwang may isang strando. Ang mga hene na nagkokodigo ng mga protina ay binubuo ng sunud sunod na mga sekwensiyang tatlong-[[nucleotide]] na tinawag na mga [[codon]] na nagsisilbing mga ''salita'' sa henetikong ''wika''. Ang [[henetikong kodigo]] ay tumtukoy sa pagtugon habang nangyayari ang [[pagsasalin (henetika)|pagsasalin]] sa pagitan ng mga codon at [[asidong amindo]]. Ang henetikong kodigo ay malapit na magkatulad sa lahat ng alam na mga organismo. Ang lahat ng mga hene ay may regulatoryong mga rehiyon bilang karagdagan sa mga rehiyon na hayagang nagkokodigo sa isang protina o produktong RNA. Ang isang [[regulatoryong sekwensiya|regulatoryong rehiyon]] na pinagsasaluhan ng halos lahat ng mga hene ay kilala bilang [[promotor (biolohiya)|promotor]] na nagbibigay ng isang posisyon na kinikilala ng makinaryong transkripsiyon kapag ang isang hene ay i-[[transkripsiyon (henetika)|tatranskriba]] at [[paghahayag ng gene|ihahayag]] na. Ang isang hene ay maaaring magkaroon ng isang promotor na nagreresulta sa mga RNA na iba sa kung paanong ang mga ito ay lumalawig sa dulong 5'. <ref>{{cite journal |author=Mortazavi A, Williams BA, McCue K, Schaeffer L, Wold B |title=Mapping and quantifying mammalian transcriptomes by RNA-Seq |journal=Nat. Methods |year=2008 |month=May |pmid=18516045 |doi=10.1038/nmeth.1226 |volume=5 |pages=621β8 |issue=7}}</ref> Bagaman ang mga rehiyong promotor ay may [[sekwensiyang konsensus]] na halos karaniwang sekwensiya sa posisyong ito, ang ilang mga hene ay may "malakas" na mga promotor na nagbibigkis rin sa makinaryong transkripsiyon at ang iba ay may "mahinang" mga promotor na mahinang nagbibigkis. Ang mga mahinang promotor na ito ay karaniwang pumapayag sa isang mas mababang reyt ng transkripsiyon kesa sa mga malakas na promotor dahil ang makinaryong transkripsiyon ay nagbibigkis sa mga ito at mas hindi kalimitang nagpapasimula ng transkripsiyon. Ang ibang mga posibleng regulatoryong rehiyon ay kinabibilangan ng mga [[nagpapalaks (henetika)|nagpapalakas]](''enhancers'') na maaaring magpunan(compensate) sa isang mahinang promotor. Ang karamihan ng mga regulatoryong rehiyon ay "upstream" na ang ibig sabihin ay bago o tungo sa dulong 5' ng lugar ng pagsisimula ng transkripsiyon. Ang mga rehiyong promotor sa mga [[eukaryote]] ay mas labis na komplikado at mahirap na matukoy kesa sa mga promotor ng mga [[prokaryote]]. Ang karamihan sa mga hene na prokaryotiko ay isinaayo sa mga [[operon]] o mga pangkat ng hene na ang mga produkto ay may mga kaugnay na tungkulin at tinatrankriba bilang isang unit. Sa kabaligtaran, ang mga [[eukaryotikong halimbawang gene|eukaryotikong hene]] ay tinatranskriba ng isaa isa ngunit maaaring kabilang ng mahabang mga hatak(stretches) ng DNA na tinatawag na mga [[intron]] na tinatranskriba ngunit hindi [[pagsasalin (henetika)|isinasalin]] sa protina(ang mga ito ay [[pagsasama ng gene|inaalis]] bago ang pagsasalin). Ang [[pagsasama ng gene|pagsasama]] ay maaari ring mangyari sa mga hene ng mga prokaryote ngunit hindi mas karaniwan sa mga eukaryote.<ref>{{cite journal |author=Woodson SA |title=Ironing out the kinks: splicing and translation in bacteria |journal=Genes Dev. |volume=12 |issue=9 |pages=1243β7 |year=1998 |pmid=9573040 |url=http://genesdev.cshlp.org/content/12/9/1243.full |doi=10.1101/gad.12.9.1243 |accessdate=2009-08-07}}</ref>
Buod ng pagbabago:
(Maikling isalarawan ang pagbabagong ginawa mo.)
Sa pag-save sa mga pagbabago, sumasang-ayon ka sa
Kasunduan sa Paggamit
, at sumasang-ayon ka rin na ilalabas mo nang walang atrasan ang ambag mo sa ilalim ng
Lisensiyang CC BY-SA 4.0
at sa
GFDL
. Sumasang-ayon ka rin na sapat na ang isang hyperlink o URL bilang atribusyon sa ilalim ng lisensiyang Creative Commons.
Balewalain
Tulong sa pagbabago
(magbubukas ng panibagong bintana)
Kasapi ang pahinang ito sa 4 kategorya.
Kategorya:CS1 errors: unsupported parameter
Kategorya:CS1 maint: date auto-translated
Kategorya:CS1 maint: multiple names: mga may-akda
Kategorya:Sangguniang CS1 sa wikang banyaga (ISO 639-2)