Binabago ang Pulmonya (seksiyon)

== Lipunan at kultura ==
Dahil sa mataas na pasan ng sakit sa mga mahirap na bansa at napakababang kamalayan sa sakit sa mga maunlad na bansa, ang pandaigdigang komunidad ng kalusugan ay idineklara ang ika-12 ng Nobyembre na [[Pandaigdigang Araw ng Pulmonya]], isang araw gumawa ng aksiyon ang mga nagmamalasakit na mamamayan at tagagawa ng patakaran laban sa sakit.<ref>{{cite web|title=World Pneumonia Day Official Website|url=http://worldpneumoniaday.org/|work=World Pneumonia Day Official Website|publisher=Fiinex|accessdate=13 August 2011|archive-date=2 Septiyembre 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20110902154617/http://worldpneumoniaday.org/|url-status=dead}}</ref> Ang pandaigidigang pangkabuhayang gastos ng komunidad na natamo dahil sa pulmonya ay tinatayang nasa $17&nbsp;bilyon.<ref name=Clinic2011/>

Ang '''pulmonya''' o '''pamamaga ng baga''' (Ingles: ''pneumonia'')<ref>{{cite-Gaboy|''Pneumonia'', pulmonya, pamamaga ng baga}}</ref><ref name=Bansa/>, binabaybay ding '''pulmunia''' o '''pulmuniya''',<ref name=Bansa>{{cite-Bansa|''Pneumonia'', pulmunia, pulminiya, pamamagâ ng bagà}}</ref> [[baga (anatomiya)|baga]] o karamdaman ng baga at ng [[sistemang respiratoryo]].  Ang baga ay naglalaman ng maraming maliliit na mga bulbo, mga bumbilya, o mga sako na tinatawag na mga ''[[alveolus]]'' (isahan) o ''[[alveoli]]'' (maramihan).  Nakakatulong ito sa pag-alis ng [[oksiheno]] mula sa [[hangin]].  Sa kaso ng pulmonya, ang mga sako ay nagiging maga.  Napupuno sila ng mga pluwido, at hindi makasipsip ng sapat na oksiheno, hindi katulad ng dati.  Maaaring dulot ang pulmonya ng [[bakterya]], [[birus]], [[punggus]], o [[parasito]].  Maaari rin itong sanhi ng kimikal o pisikal na pinsalang nagawa sa mga baga.  Maaari ring magresulta sa pulmonya ang ibang mga karamdaman, katulad ng pag-abuso sa [[alak]] o [[alkohol]] o [[kanser sa baga]].
Ang mga taong may pulmonya ay karaniwang nahihirapan sa [[paghinga]]. Maaari rin silang [[umuubo]], o may nararamdamang [[hapdi]] sa lugar ng [[dibdib]].  Ang paglulunas ng pulmonya ay naaayon sa kung ano ang sanhi ng karamdaman.  Kapag dulot ng bakterya, magagamit ang [[antibiyotiko]] upang gamutin ito.