Espesyasyon
Ang Espesyasyon (Ingles: Speciation) ay isang prosesong ebolusyonaryo kung saan ang mga bagong espesyeng biolohikal ay lumilitaw. Ang biologong si Orator F. Cook ang tila unang nag-imbento ng salitang espesiasyon para sa paghahati ng mga lipi o kladohenesis kesa sa anahanesis o ebolusyong piletiko na nangyayari sa loop ng mga lipi(lineages).[1][2] Kung ang pag-anod na henetiko ay isang maliit o pangunahing taga-ambag sa espesiasyon ay isang paksa ng patuloy na talakayan. May apat na mga modong heograpiko sa kalikasan batay sa sakop kung saan ang mga nag-eespesiyadong populasyon ay naihiwalay mula sa iba pa: espesiasyong allopatriko, espesiasyong peripatriko, espesiasyong parapatriko at espesiasyong simpatriko. Ang espesiasyon ay maaari ring mapukaw ng artipisyal(hindi sa kalikasan) sa pamamagitan ng pagsasaka ng hayop, agrikultura o mga eksperimentong laboratoryo. [3]
Mga sanggunian
[baguhin | baguhin ang wikitext]- ↑ Cook O. F. (1906). "Factors of species-formation". Science. 23 (587): 506–507. doi:10.1126/science.23.587.506. PMID 17789700.
{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Cook O. F. (1908). "Evolution without isolation". American Naturalist. 42: 727–731. doi:10.1086/279001.
{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Observed Instances of Speciation by Joseph Boxhorn. Retrieved 8 June 2009.