Қ

Қ Türki, Tacikçe, Kazakça, Tatarca, Abhazca, Özbekçe ve Osetçe Kiril Alfabelerinde yer alan bir ses değeridir. Latin alfabesinde bu sesi çevirebilmek için Ⱪ harfi kullanılır.

Ses değeri

Gırtlaktan çıkan ve oldukça kalın bir K sesi olarak okunur ve söylenir. Örneğin: Kazakça Қасқыр (Ⱪasⱪır: Kurt), Қой (Ⱪoy: Koyun) sözcüklerinde olduğu gibi. Bu sözcüklerdeki K sesleri gırtlaktan ve kalın olarak çıkarılır.

Kimi zaman gırtlaktan çıkarılan kalın bir K/G sesini karşılar. İç Anadolu ve Doğu Anadolu ağızlarında yaygın olarak kullanılır. Arapçadaki Kaf (ق) harfine denk düşer. Tunus ve Cezayir Arapçasında Türkçedeki gırtlaktan söylenen K harfine benzeyen bir sesi karşılamak için noktasız ٯ harfi kullanılır.

Kullanıldığı diller

Kazakça, Uygurca, Özbekçe ve ayrıca Karakalpakça ile Tofaca'da Қ biçimiyle yer alan Kiril harfine denk düşer. Türk dilleri dışında Abhazca, Osetçe, Çukçice, Hantıca ve İtelmence gibi Asya dillerinde de bulunur. Kiril alfabesi kullanan başka Türk dillerinde ise aşağıdaki Kiril harflerinin karşılığıdır.

• Ӄ ӄ: Kiril Kancalı Ka harfi. (Çukçice, Hantıca ve İtelmence gibi Asya dillerinde bulunur.)
• Ҡ ҡ: Başkurtça Qa harfi. Örneğin: Başkurtçadaki Ҡалын (Kalın) sözcüğünün çevirisi Qalın olarak yapılır ve okunuşu Qalın (Kalın/Galın) biçimindedir. Baştaki K veya G sesi gırtlaktan ve kalın bir tonla söylenir.